Το βάθεμα της ιμπεριαλιστικής εξάρτησης και η αναγκαιότητα της πάλης

Παρέμβαση του Θανάση Κανιάρη, μέλους της Κίνησης Κομμουνιστών "Εργατικός Αγώνας" στον 1ο κύκλο της Προσυνεδριακής Διημερίδας του ΝΑΡ για τον σύγχρονο ελληνικό καπιταλισμό, Σάββατο 7 Οκτωβρίου 2017. 

θέμα 1ου κύκλου της διημερίδας: "Πλευρές της δράσης του κεφαλαίου στην Ελλάδα, κρίση και καπιταλιστική ανασυγκρότηση στην εποχή των ευρωμνημονίων"

Το βάθεμα της ιμπεριαλιστικής εξάρτησης και η αναγκαιότητα της πάλης για αποδέσμευση της Ελλάδας απο την Ευρωπαϊκή Ενωση και αποχώρηση από το ΝΑΤΟ

Δύο είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του ελληνικού καπιταλισμού, έτσι όπως αυτός εξελίχθηκε από τις αρχές του 20ου αιώνα.

Α) η συμμετοχή του στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα από θέση εξάρτησης. Εξάρτηση πολιτική, στρατιωτική και οικονομική. Την περίοδο μάλιστα της οικονομικής κρίσης και των μνημονίων, το καθεστώς της ιμπεριαλιστικής εξάρτησης έγινε ασφυκτικό και αποπνικτικό σε τέτοιο βαθμό, ώστε η χώρα να έχει εμφανίζει πλέον νεοαποκιακά χαρακτηριστικά.

Στην εσωτερική του δομή, ο ελληνικός καπιταλιστικός σχηματισμός, χαρακτηρίζεται από μέσο επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών του δυνάμεων, υψηλό βαθμό μονοπώλησης των κλάδων της βιομηχανίας, του εμπορίου και του χρηματοπιστωτικού τομέα, περιορισμένης έκτασης συσσώρευση κεφαλαίου, χαμηλή παραγωγικότητα της εργασίας, ενώ εμφανής είναι η παρουσία των πολυπληθών μικροαστικών στρωμάτων σε όλους τους κλάδους της ελληνικής οικονομίας.

Αν και τα τελευταία στοιχεία έρευνας εργατικού δυναμικού, εμφανίζουν απόλυτη και σχετική άνοδο της μισθωτής εργασίας, η παρουσία εκατοντάδων χιλιάδων μικρομεσαίων επιχειρήσεων στα αστικά κέντρα, όπως και η εκτενής παρουσία της μικρής και μεσαίας γαιοκτησίας στην αγροτική ύπαιθρο, σε ένα περιβάλλον επιταχυνόμενης διεθνοποίησης των οικονομικών σχέσεων, τείνουν τα λάβουν κεντρική θέση στο οικονομικό και κοινωνικό πρόβλημα της χώρας.

Το πολιτικό δίλημμα που ορθώνεται στα μικροαστικά στρώματα, είναι, είτε να προχωρήσουν σε συμμαχία με την εργατική τάξη στη βάση ενός αντιμονοπωλιακού - αντιιμπεριαλιστικού, δημοκρατικού προγράμματος, που θα αντιμετωπίσει το πρόβλημα της ιμπεριαλιστικής εξάρτησης και θα ανοίξει το δρόμο της σοσιαλιστικής προοπτικής, είτε παραμονή της πρόσδεσης τους στον αστικό ορίζοντα, κάτι που μοιραία θα επιφέρει - συντελείται ήδη - την βίαιη προλεταριοποίηση τους.

Για το καθεστώς της ιμπεριαλιστικής εξάρτησης

Στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια και ειδικά μετά την αλλαγή θέσης του ΚΚΕ για τη συμμετοχή της Ελλάδας στο ιμπεριαλιστικό σύστημα, έχει ενταθεί η διαπάλη στους κόλπους της ευρύτερης Αριστεράς για τον χαρακτήρα των διεθνών σχέσεων του ελληνικού καπιταλισμού.

Εμείς ως «Κίνηση Κομμουνιστών Εργατικός Αγώνας» υποστηρίζουμε, ότι ζωτικής σημασίας θέση για την χάραξη σωστής τακτικής και στρατηγικής στο εργατικό και επαναστατικό κίνημα, παραμένει ο επιστημονικά ορθός προσδιορισμός της θέσης της Ελλάδας στο ιμπεριαλιστικό σύστημα.

Εκτιμούμε, ότι η λενινιστική ανάλυση για τον μονοπωλιακό καπιταλισμό - ιμπεριαλισμό που διατυπώθηκε πριν από 101 χρόνια από τον μεγάλο επαναστάτη, διατηρεί και σήμερα την επικαιρότητα της. Ολες οι επιστημονικές έρευνες των τελευταίων ετών, κατατείνουν στο συμπέρασμα, ότι η εξάρτηση της πολλής μεγάλης πλειοψηφίας των κρατών του πλανήτη από μια χούφτα ισχυρούς, πανίσχυρους μονοπωλητές, οι οποίοι έχουν προχωρήσει στο εδαφικό μοίρασμα της Γης και έχουν μοιράσει μεταξύ τους τις διεθνείς αγορές, είναι σήμερα περισσότερο εμφανής απ’ ότι πριν ένα αιώνα.

Πόσο ασφυκτικός έχει γίνει ο έλεγχος της διεθνούς οικονομίας από μερικές δεκάδες γιγάντιες επιχειρήσεις, κυρίαρχη θέση μεταξύ των οποίων κατέχει το χρηματιστικό κεφάλαιο - η βάση της χρηματιστικής ολιγαρχίας - αποδεικνύεται από την έρευνα του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Ζυρίχης, το οποίο, χρησιμοποιώντας την βάση δεδομένων του ΟΟΣΑ για το έτος 2011, διερεύνησε τις άμεσες και έμμεσες - μέσω της μετοχικής σύνθεσης - σχέσεις 43 εκατ. επιχειρήσεων και φυσικών προσώπων μεγάλης οικονομικής επιφάνειας.

Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά. Οι ερευνητές, χρησιμοποιώντας μαθηματικά μοντέλα, κατέδειξαν, ότι τα 43 εκατ. των επιχειρήσεων, μέσω των σχέσεων μητρική εταιρία, θυγατρική, εγγονή, ελέγχονταν από 47.000 όλο κι’ όλο επιχειρήσεις, οι οποίες κατείχαν το 80% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Από την περαιτέρω διαβάθμιση προέκυψε ότι οι 47.000 αυτές πολύ μεγάλες επιχειρήσεις, ελέγχονταν από 147 γιγάντιες πολυεθνικές εταιρίες, οι οποίες κατείχαν το 42% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Σε μια στενότερη ακόμη ομάδα, βρίσκουμε τις 50 πρώτες από τις 147 στις οποίες κυριαρχούσαν διεθνείς χρηματοπιστωτικοί όμιλοι οι οποίοι ήταν σε θέση να κινητοποιήσουν κεφάλαια τρισεκατομμυρίων ευρώ.

Άλλο παράδειγμα. Τα ίδια τα γεγονότα επιβεβαιώνουν, ότι μετά τις ανατροπές που έγιναν στην Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη την περίοδο 1989 - 1991, οι χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ μοιράστηκαν μεταξύ των ΗΠΑ και της Γερμανίας. Μια μοιρασιά που έδινε τον γεωπολιτικό έλεγχο των νέων εδαφών στις ΗΠΑ και τον οικονομικό έλεγχο στη Γερμανία. Ετσι μπορεί να εξηγηθεί γιατί στην κρίση που ξέσπασε το 2003 μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΕ με αφορμή την επέμβαση των πρώτων στο Ιράκ, οι χώρες αυτές τάχθηκαν αναφανδόν στο πλευρό των Αμερικάνων, οι οποίοι τις χρησιμοποίησαν σαν πολιορκητικό κριό προκειμένου να κάμψουν τις αντιστάσεις της Γερμανίας και της Γαλλίας οι οποίες αρνούνταν να συμπαραταχθούν μαζί τους.

Και πρόκειται ακριβώς για τις ίδιες χώρες, τις οποίες, ως προς το οικονομικό τους σκέλος, ο διεθνής Τύπος τις χαρακτηρίζει ως την πίσω αυλή της Γερμανίας. Λόγος γίνεται για την Πολωνία, την Τσεχία, την Σλοβακία, την Ουγγαρία, την Σλοβενία, την Βουλγαρία και την Ρουμανία.

Η ίδια κατάσταση επικρατεί και στην «παλιά» Ευρώπη, όπου η επιρροή των ΗΠΑ μέσω του ΝΑΤΟ στο γεωστρατιωτικό της σκέλος, είναι εμφανής, ενώ η Γερμανία περιορίζεται στην άσκηση του οικονομικού ελέγχου.

Η ίδια η χώρα μας αποτελεί ενδεικτικό παράδειγμα τη διπλής αυτής εξάρτησης.

Στην ελληνοτουρκική κρίση που ξέσπασε το 1999 στα Ιμια, η ελληνική κυβέρνηση αναζήτησε την διαιτητική παρέμβαση των ΗΠΑ, η οποία εκφράστηκε με τις ευχαριστίες του τότε πρωθυπουργού Κ.Σημίτη προς την κυβέρνηση της υπερατλαντικής υπερδύναμης. Αντίθετα, τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο σε ό,τι αφορά την εφαρμογή των σκληρών μνημονιακών πολιτικών λιτότητας τον έχει το Βερολίνο και όχι η Ουάσιγκτον.

Δύο λόγια τώρα για το καθεστώς οικονομικής εξάρτησης της Ελλάδας, το οποίο την μνημονιακή περίοδο, όχι μόνο έχει γίνει περισσότερο ασφυκτικό και αποπνικτικό, αλλά έχει αποκτήσει νεοαποικιακά χαρακτηριστικά.

Η Ελλάδα είναι η χώρα, η οποία έχει εκχωρήσει το σύνολο της κινητής και ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου στο ελεγχόμενο από τις Βρυξέλλες υπερταμείο, το οποίο θα την εκμεταλλεύεται για 99 χρόνια, αρχής γενόμενης από το 2016.

Είναι επίσης η χώρα, στην οποία σημαντικά κομμάτια της δημόσιας διοίκησης, όπως το υπουργείο Οικονομικών, η Στατιστική Υπηρεσία, Τράπεζα της Ελλάδας, αλλά και οι τέσσερις μεγάλες εμπορικές τράπεζες, δεν υπόκεινται σε κυβερνητικό και κοινοβουλευτικό έλεγχο, δεδομένου ότι ο έλεγχος ασκείται άμεσα ή έμμεσα από τις Βρυξέλλες.

Το ελληνικό Σύνταγμα, έχει γίνει κυριολεκτικά κουρελόχαρτο. Αποφάσεις δικαστηρίων, οι οποίες κρίνουν ως αντισυνταγματικούς μνημονιακούς νόμους παραπέμπονται στις ελληνικές καλένδες, ενώ οι κυβερνήσεις έχουν υποβιβαστεί σε ιμάντες μεταβίβασης των αποφάσεων των δανειστών. Τα χρόνια αυτά ζήσαμε τραγελαφικές καταστάσεις, καθώς ψηφισμένοι νόμοι ανακλήθηκαν μετά από απαίτηση των εκπροσώπων της τρόικας, ενώ κυβερνητικοί παράγοντες εξαναγκάστηκαν σε δημόσια δήλωση συγνώμης, επειδή έκαναν την απερισκεψία να εξαγγείλουν και να προωθήσουν μέτρα πολιτικής ερήμην των δανειστών.

Κάθε έννοια εθνικής κυριαρχίας της χώρας έχει καταλυθεί. Ο μόνος νόμος και το δίκαιο που ισχύουν, είναι ο νόμος και το δίκαιο των μνημονίων.

Εξοδος από την Ευρωπαϊκή Ενωση

Το αίτημα της εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ενωση, το εντάσσουμε στους στόχους πάλης του λαϊκού κινήματος για απεμπλοκή της Ελλάδας από το καθεστώς της πολύπλευρης οικονομικής, πολιτικής και στρατιωτικής εξάρτησης, του εξωγενούς δηλαδή παράαγοντα που ποδηγετεί τις εξελίξεις της χώρας εδώ και πολλές δεκαετίες, προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος της σοσιαλιστικής προοπτικής.

Δεν μπορεί να γίνεται λόγος για το σοσιαλιστικό και κομμουνιστικό αύριο της χώρας, χωρίς να αντιμετωπιστεί ο ιμπεριαλιστικός παράγοντας στα πλοκάμια του οποίου έχει εμπλακεί η Ελλάδα με ευθύνη της εγχώριας αστικής τάξης, η οποία έχει συνδέσει το μέλλον και την ύπαρξη της με το καθεστώς της ιμπεριαλιστικής εξάρτησης.

Αν κάτι αποδείχτηκε από τη διακυβέρνηση της χώρας από τον ΣΥΡΙΖΑ, είναι, ότι εντός των πλαισίων της ΕΕ, όχι μόνο είναι αδύνατη η οικοδόμηση σοσιαλιστικών οικονομικών και κοινωνικών σχέσεων, αλλά δεν είναι εφικτή, ούτε καν η εφαρμογή ενός ρεφορμιστικού προγράμματος που θα επιδιώξει την χαλάρωση των σκληρών πολιτικών λιτότητας και να λάβει κάποια μέτρα ανακούφισης των λαϊκών στρωμάτων που έχουν πληγεί από τις άγριες μνημονιακές πολιτικές.

Το κίνημα για την αποδέσμευση της Ελλάδας από την ΕΕ - αλλά και από το ΝΑΤΟ που αποτελεί τον άλλο πυλώνα της εξάρτησης - μπορεί να αγκαλιάσει σήμερα την συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού και όχι μόνο αυτούς που συνδέουν την αποδέσμευση της χώρας από την ιμπεριαλιστική γάγγραινα με τη σοσιαλιστική προοπτική. Πρόκειται για κίνημα που αντικειμενικά δημιουργεί τις προϋποθέσεις συμμαχίας της εργατικής τάξης με τα μικροαστικά στρώματα που συνθλίβονται από το μονοπωλιακό κεφαλαίο και τις σκληρές πολιτικές των μνημονίων που φέρνουν την σφραγίδα της ΕΕ και του ΔΝΤ.

Πάνω σε αυτή την βάση μπορεί να αναπτυχθεί ένα ριζοσπαστικό κίνημα αμφισβήτησης της σημερινής κατάστασης πραγμάτων.