Σχετικά με τις ρυθμίσεις που αφορούν Δήμους στο νόμο 4368/2016 (Παράλληλο Πρόγραμμα)

Στις 21 Φεβρουαρίου 2016, δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ 21^Α), ο νόμος 4368 με τίτλο «Μέτρα για την Επιτάχυνση του Κυβερνητικού Έργου και Άλλες Διατάξεις», ο οποίος έγινε γνωστός ως «Παράλληλο Πρόγραμμα.»

Περιέχει διατάξεις που αφορούν τα Υπουργεία Εργασίας, Εσωτερικών, Παιδείας και Υγείας. Στο παρόν σημείωμα θα ασχοληθούμε με αλλαγές που εισάγει ο νόμος 4368 και αφορούν τους Δήμους και εισηγήθηκαν τα Υπουργεία Εργασίας και Εσωτερικών.

Στο άρθρο 4, προβλέπεται η δημιουργία «Κέντρων Κοινότητας», στους Δήμους της χώρας, «… για την εφαρμογή πολιτικών κοινωνικής προστασίας και την ανάπτυξη ενός τοπικού σημείου αναφοράς για την υποδοχή, εξυπηρέτηση και διασύνδεση (σ.σ. διαχείριση τριών μητρώων, ωφελουμένων, προγραμμάτων που τρέχουν και προνοιακών δομών) των πολιτών με όλα τα Κοινωνικά Προγράμματα και Υπηρεσίες Κοινωνικής Αλληλεγγύης…»

Με βάση της αρμοδιότητες, αλλά και τις υπηρεσίες που περιγράφονται στις παραγράφους 2 και 3 τους άρθρου 4, τα «Κέντρα Κοινότητας» θα αποτελέσουν «Κέντρα Εξυπηρέτησης … Φτωχολογιάς.» Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι θα υποστηρίζουν τους άνεργους, προκειμένου να ενταχθούν σε ένα πρόγραμμα κατάρτισης, τους άπορους, για να υποβάλλουν τα δικαιολογητικά τους προκειμένου να ενταχθούν στο κοινωνικό τιμολόγιο ή να λάβουν το προνοιακό επίδομα, θα κατευθύνουν τους φτωχούς σε υγειονομικές δομές της γειτονιάς για την παροχή ιατρικής φροντίδας. Θα παρέχουν «… συμβουλευτική ψυχοκοινωνική στήριξη… δράσεις δημιουργικής απασχόλησης και μαθησιακής στήριξης παιδιών …» Γύρω απ’ αυτά προβλέπεται η ανάπτυξη «… Δικτύου Εθελοντισμού…», ενώ θα αναλάβουν και τη συγκέντρωση αγαθών.

Συμπερασματικά, όσο αφορά το χαρακτήρα του θεσμού, θα μπορούσαμε να πούμε ότι, αφού δεν μπορούν να ακυρώσουν τη φτωχοποίηση του ελληνικού λαού, προχωράνε σε ένα θεσμό διαχείρισης της φτώχειας, ανά δήμο. Ξεχωρίζουμε εδώ δύο σημεία:

Πρώτον, το κεντρικό κράτος πετάει τη «καυτή πατάτα» των πολιτικών ενάντια στη φτώχεια στο τοπικό κράτος, το οποίο έχει φροντίσει να βάλει στο «δημοσιονομικό γύψο» και

Δεύτερο, με δεδομένη την κατάσταση που επικρατεί στους δήμους, αλλά και την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η φτωχολογιά, εκτιμούμε ότι δημιουργείται ένα «εύφορο» πεδίο για την ανάπτυξη σχέσεων εξάρτησης μεταξύ των εκπροσώπων της κυρίαρχης πολιτικής στο τοπικό κράτος και των οικονομικά ασθενέστερων δημοτών, για την ένταξη σε ένα πρόγραμμα κατάρτισης ή τη λήψη ενός προνοιακού επιδόματος. Στα χρόνια της κρίσης και η «υλική βάση του ρουσφετιού», πέφτει….

Σε πρόσφατη συνέντευξη τύπου (5/4, υπουργεία Εργασίας, Εσωτερικών και Παιδείας) ανακοινώθηκε ότι προβλέπονται Κέντρα Κοινότητας να λειτουργήσουν σε 250 δήμους, με πληθυσμό πάνω από 10 χιλ. κατοίκους. Τα πρώτα αναμένεται να ανοίξουν τον προσεχή Ιούλη.

Πέρα από τη δεδομένη αρνητική τοποθέτηση των κινήσεων στα ΔΣ (στο βαθμό που συζητηθεί) σχετικά με το θεσμό, θα πρέπει να συζητηθεί η παρέμβαση των κινήσεων αλλά και τοπικών συλλογικοτήτων (λεσχών, συνελέυσεων κλπ) στα «Κέντρα Κοινότητας», αφού αυτά θα αποτελέσουν χώρους που θα συρρέουν τα πιο πληβειακά – φτωχά στρώματα.

Στο άρθρο 5, προβλέπεται η σύσταση, στο Υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, «Επιτροπής για την Αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.»

Η Επιτροπή θα κινηθεί στην κατεύθυνση «…δημιουργίας επιτελικού κράτους και αναβάθμισης του ρόλου της ΤΑ σε αμφότερα επίπεδα με σκοπό την ενίσχυση της τοπικής αυτονομίας…» Πρόκειται ουσιαστικά για την επιτροπή, που θα εισηγηθεί την – δηλωμένη πρόθεση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ - αναθεώρηση του Καλλικράτη.

Η επιτροπή αποτελείται από 27 μέλη. Τη συντριπτική πλειοψηφία της Επιτροπής, απαρτίζουν στελέχη του υπουργείου και επιστήμονες σχετικοί με την ΤΑ, στελέχη των ενώσεων των δήμων (ΚΕΔΕ) και των περιφερειών (ΕΝΠΕ) και από έναν εκπρόσωπο οι ομοσπονδίες των εργαζομένων σε δήμους και περιφέρειες (ΠΟΕ-ΟΤΑ και ΟΣΥΑΠΕ).

Προβλέπεται να ολοκληρώσει το έργο της εντός 5μήνου από τη συγκρότησή της.

Με το άρθρο 7 «… εξαιρούνται οι διορισμοί προσωπικού των κατηγοριών ΥΕ και ΔΕ όλων των κλάδων και ειδικοτήτων των ΟΤΑ ά και β΄ βαθμού και των ΝΠΙΔ αυτών σε υπηρεσίες ανταποδοτικού χαρακτήρα……»

Τη ρύθμιση αυτή την ξεχωρίζουμε, ως ενδεικτική των προθέσεων της κυβέρνησης, οι προσλήψεις στον ευρύτερο δημόσιο τομέα να εξαρτώνται από την οικονομική δυνατότητα του φορέα που τις πραγματοποιεί να καλύψει τον κόστος τους.

Στο άρθρο 13 προβλέπεται «… η μείωση δημοτικών φόρων ή τελών ή η απαλλαγή από αυτούς για τους άπορους, τα άτομα με αναπηρίες, τους πολύτεκνους, τους τρίτεκνους, τις μονογονεϊκές οικογένειες και τους μακροχρόνια ανέργους…», με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου που λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του αριθμού των μελών του.

«Η επίπτωση στα έσοδα του Δήμου από τη συγκεκριμένη απόφαση αποτυπώνεται υποχρεωτικά και λαμβάνεται υπόψη κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού του έτους εφαρμογής της, σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις.»

Πρόκειται για ένα ακόμα δείγμα της πολιτικής «πετάω το μπαλάκι» στους δήμους για την άσκηση κοινωνικής πολιτικής, αφού πρώτα έχουν διαμορφώσει ένα ασφυκτικό δημοσιονομικό πλαίσιο.

Προφανώς και μία τέτοια απόφαση θα έχει επιπτώσεις στους προϋπολογισμούς των δήμων… Με το ένα «χέρι» ο δήμος θα παρέχει κάποιες ελαφρύνσεις στους οικονομικά ασθενέστερους και με το άλλο θα χαρατσώνει με αυξημένα ανταποδοτικά τέλη το σύνολο των δημοτών του για να … «κλείσει ο προϋπολογισμός.»

Το άρθρο 16 έχει τίτλο «Συμμόρφωση των δήμων και περιφερειών προς αποφάσεις του Δικαστηρίου της ΕΕ.» Είναι γνωστό ότι αρκετές φορές, έχουν επιβληθεί ευρω-πρόστιμα στην Ελλάδα, εξαιτίας παραβιάσεων της ευρωπαϊκής νομοθεσίας (βλ. περιβάλλον, σκουπίδια), στην εφαρμογή της οποίας εμπλέκονταν οι Δήμοι ή οι Περιφέρειες. Με το άρθρο αυτό εξασφαλίζεται ότι η «λυπητερή» θα πηγαίνει κατευθείαν στο ταμείο του Δήμου ή της Περιφέρειας.

Συγκεκριμένα:

«Σε περίπτωση έκδοσης απόφασης του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε βάρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, λόγω παράνομης πράξης ή παράλειψης οφειλόμενης ενέργειας οργάνου δήμου ή περιφέρειας, ο ΟΤΑ οφείλει, αμελητί, να συμμορφωθεί πλήρως με το περιεχόμενο και το διατακτικό, αντιστοίχως της παραπάνω απόφασης…»

Σε αυτές τις περιπτώσεις και στο βαθμό που επιβληθεί πρόστιμο «… παρακρατείται το ισόποσο του προστίμου από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους που εγγράφονται κατ’ έτος στον Προϋπολογισμό του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης για τους ΟΤΑ.»

Είναι σαφές ότι πρόκειται για μία ρύθμιση, η οποία έρχεται να περιορίσει περαιτέρω τα όρια «απειθαρχίας» των ΟΤΑ σε ΕΕ κατευθύνσεις/νομοθεσία κάτω από το βάρος κοινωνικών αντιδράσεων. Κυβέρνηση, Δήμαρχοι και περιφερειάρχες θα έχουν ένα ακόμα όπλο για τον εκβιασμό των πολιτών, που αντιδρούν π.χ για την τιμολόγηση του αρδευτικού νερού, που επιβάλλεται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία.

Επιτροπή για θέματα πόλης - χώρου – περιβάλλοντος του ΝΑΡ για την Κομμουνιστική Απελευθέρωση, 12/4/2016