Συνέντευξη: Δέσποινα Κουτσούμπα, υποψήφια Περιφερειάρχης Αττικής

Συνέντευξη: ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΑ, επικεφαλής της «Αντικαπιταλιστικής Ανατροπής στην Αττική»

Η υποψήφια περιφερειάρχης Αττικής με την Αντικαπιταλιστική Ανατροπή, Δέσποινα Κουτσούμπα, είναι γνωστή για την πρωτοπόρα συμμετοχή της στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα κι ευρύτερα στις κοινωνικές μάχες. Εργαζόμενη, συνδικαλίστρια στο χώρο του Υπουργείου Πολιτισμού, πρώην πρόεδρος του Συλλόγου Αρχαιολόγων. Τονίζει, μιλώντας στην εφημερίδα "Πριν", πως «αποτελεί στοίχημα να δείξουμε ότι υπάρχει άλλος δρόμος. Ένα διαφορετικό μοντέλο οργάνωσης της κοινωνίας με πραγματική αυτοδιεύθυνση, με εργατικό και κοινωνικό έλεγχο, με πραγματικά όργανα πάλης και επιβολής των λαϊκών συμφερόντων».

Να συγκρουστούμε, όχι να διαχειριστούμε

Αποτελεσματική πάλη για τα τοπικά ζητήματα σημαίνει ρήξη με τα μνημόνια, διαγραφή του χρέους και αποδέσμευση από τη φυλακή της ΕΕ

Ποιες είναι οι πολιτικές αιχμές που θα αναδείξετε στο διάστημα μέχρι να ανοίξουν οι κάλπες;

Αναδεικνύουμε ότι περιφέρειες και δήμοι δεν έχουν σχέση με τον τίτλο «Τοπική αυτοδιοίκηση», ούτε με τη δημοκρατία και τη λαϊκή συμμετοχή. Ο Καλλικράτης φρόντισε να ολοκληρώσει την μετατροπή τους σε τμήμα ενός αυταρχικού μοντέλου διακυβέρνησης και βασικό εργαλείο εφαρμογής των μνημονιακών πολιτικών και των αντιδραστικών αναδιαρθρώσεων. Οι Περιφέρειες πρωτοστατούν στις ιδιωτικοποιήσεις, στην κατάργηση των εργασιακών δικαιωμάτων, στην εξάπλωση της ελαστικής εργασίας, στην φαστ τρακ εκποίηση του δημόσιου πλούτου, στην αποδιάρθρωση κοινωνικών δομών. Πρόκειται για τοπικό κράτος, σε πλήρη εναρμόνιση με το θεσμικό πλαίσιο και το μοντέλο διακυβέρνησής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και υποταγμένο στον επιτελικό σχεδιασμό του κεντρικού κράτους και των μηχανισμών επιτροπείας χωρίς κανένα περιθώριο παρέκκλισης.

Αποτελεί στοίχημα για μας να δείξουμε ότι υπάρχει άλλος δρόμος. Ένα διαφορετικό μοντέλο οργάνωσης της κοινωνίας με πραγματική αυτοδιεύθυνση, με εργατικό και κοινωνικό έλεγχο των παραγωγικών δραστηριοτήτων και των δημόσιων λειτουργιών, με πραγματικά όργανα πάλης και επιβολής των λαϊκών συμφερόντων. Να αντλήσουμε από την εμπειρία της πολύμορφης αγωνιστικής εμπειρίας των τοπικών σχημάτων, των λαϊκών συνελεύσεων, επιτροπών αγώνα, των τοπικών εγχειρημάτων για τη λαϊκή επιβίωση, γιατί ακόμα κι αν είναι αυτές οι προσπάθειες είναι σπερματικές κι ανολοκλήρωτες, για μας είναι εμβρυακές μορφές της πραγματικής λαϊκής εξουσίας.

Και βέβαια προβάλουμε την αντίληψη ότι καμιά διαχειριστική λύση δεν είναι εφικτή στο σημερινό πλαίσιο της επιτροπείας, της επιβολής μνημονίων, της εξυπηρέτησης του ληστρικού χρέους, της διεθνούς καπιταλιστικής κρίσης. Με όλα αυτά πρέπει να συγκρουστούμε και όχι να τα «διαχειριστούμε». Αποτελεσματική πάλη για τα τοπικά ζητήματα σημαίνει ρήξη με τα μνημόνια, διαγραφή του χρέους και αποδέσμευση από τη φυλακή της ΕΕ. Η μόνη πολιτική που εγγυάται αναδιανομή του πλούτου προς όφελος των εργαζομένων, διεύρυνση των δημόσιων αγαθών και των κοινωνικών υπηρεσιών.

Έχεις σημαντική και πολύχρονη συμμετοχή στο εργατικό κίνημα. Πώς συνδέεται η μάχη των εκλογών, με την αναγέννηση και ισχυροποίηση των εργατικών αγώνων που αναδεικνύετε στις πολιτικές σας παρεμβάσεις;

Η πρόταση της Αντικαπιταλιστικής Ανατροπής είναι πρόταση μάχης για την ανατροπή των πολιτικών που καταδικάζουν στη φτώχεια τα εργατικά στρώματα, που τους στερούν το δικαίωμα στην εργασία, στη στέγη και στην τροφή. Οι μάχες αυτές δεν δίδονται από πολιτικά επιτελεία που συντάσσουν ωραία προγράμματα, οι μάχες κερδίζονται στο δρόμο και η ισχυροποίηση των εργατικών αγώνων είναι ο μόνος παράγοντας που μπορεί να εγγυηθεί την επιτυχία τους.

Οι αγώνες για δημόσια αγαθά, όπως η δωρεάν παιδεία, οι ελεύθεροι δημόσιοι χώροι, η προστασία της υγείας και του περιβάλλοντος, ο πολιτισμός προϋποθέτουν ενεργά κοινωνικά υποκείμενα που θα παλέψουν λυσσαλέα, από τη θέση που τους αντιστοιχεί, με όσους επιχειρούν να τα ιδιοποιηθούν. Τα επίδικα του εργατικού κινήματος σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, συνδέονται άρρηκτα με τους αγώνες ενάντια στην καπιταλιστική επίθεση, την επέλαση των ιδιωτικών συμφερόντων στο δημόσιο πλούτο, το γκρέμισμα των κοινωνικών κατακτήσεων.

Τα επόμενα τέσσερα χρόνια η Περιφέρεια Αττικής θα κληθεί να προχωρήσει τους διαγωνισμούς για τα έργα διαχείρισης των σκουπιδιών. Ένα τεράστιο πρόβλημα για την Αττική, στην επίλυση του οποίου εμπλέκονται μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα. Ποια στάση θα κρατήσετε;

Θα είμαστε στο δρόμο! Θα παλέψουμε ενάντια στην εισβολή ιδιωτικών επιχειρηματικών συμφερόντων στον τομέα της καθαριότητας και θα συντονίσουμε τη δράση μας με τα τοπικά κινήματα (όπως στη Φυλή και την Κερατέα) και τους εργαζόμενους στους ΟΤΑ που έχουν δώσει πολύχρονους και σκληρούς αγώνες και έχουν επεξεργαστεί τα θέματα.

Επιμένουμε στην ανάγκη ενός συνολικά διαφορετικού επανασχεδιασμού για τη συλλογή, τη διαχείριση και τη διάθεση – απόθεση των απορριμμάτων, που θέτει στο επίκεντρο τη μείωση των απορριμμάτων, τη διαλογή στην πηγή, την επέκταση και βελτίωση των προγραμμάτων ανακύκλωσης, την κομποστοποίηση, την επαναχρησιμοποίηση. Κριτήριο είναι η προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας των πολιτών, κάτω από δημόσιο έλεγχο.

Η πρόσφατη συνέλευση της Αντικαπιταλιστικής Ανατροπής είχε και χαρακτήρα αποτίμησης της παρουσίας της την προηγούμενη τετραετία. Ποια είναι τα βασικά στοιχεία της αποτίμησης αυτής;

Η Αντικαπιταλιστική Ανατροπή είχε παρουσία σε όλους τους αγώνες στην περιφέρεια Αττικής το προηγούμενο διάστημα και είχε γόνιμη επαφή και αλληλεπίδραση με πλήθος τοπικών κινημάτων, αντικαπιταλιστικών σχημάτων, θεματικών κινήσεων σε πολλές περιοχές της Περιφέρειας. Η παρουσία μας στο Περιφερειακό Συμβούλιο με τον Άγγελο Χάγιο επέκτεινε και εμπλούτισε την πληροφόρηση και την κατανόηση όλων των θεμάτων που σχετίζονται με το τοπικό κράτος και για αυτό αποτελεί παρακαταθήκη για τη συμβολή μας στο κίνημα και τους μελλοντικούς αγώνες. Εκτιμήσαμε όμως ότι χρειάζεται να ενισχυθεί και να ζωντανέψει το μοντέλο συλλογικής λειτουργίας και σχεδιασμού των παρεμβάσεων και να συστηματοποιηθεί η επαφή και ο συντονισμός με τα τοπικά σχήματα.

Δεν έχουμε συνηθίσει σε διαδικασίες οικειοθελούς αποχώρησης επικεφαλής ψηφοδελτίων, ούτε και σε συνελευσιακή ανάδειξη των νέων. Ακόμα και στα κόμματα της Αριστεράς. Τη σηματοδοτεί όσο αφορά τη λειτουργία της Αντικαπιταλιστικής Ανατροπής (A.A.) η διαδικασία ανάδειξης σου ως επικεφαλής του ψηφοδελτίου της;

Η Αντικαπιταλιστική Ανατροπή προσπαθεί να προωθήσει έμπρακτα τις διαδικασίες εναλλαγής στην εκπροσώπηση και το συλλογικό τρόπο λήψης αποφάσεων. Για μας είναι εχθρικές οι λογικές εξειδικευμένων επιτελείων και μόνιμων επιτελαρχών. Ήταν συγκινητική για μένα η μαζική παρουσία τόσων συντρόφων στη διαδικασία ανάδειξης του επικεφαλής του σχήματος. Κυρίως, όμως ήταν μια δυνατή εκκίνηση για την εκλογική προσπάθεια και μια αμοιβαία δέσμευση συλλογικής στράτευσης και δουλειάς για την μετεκλογική περίοδο στην πιο μεγάλη Περιφέρεια της χώρας.

ΤΟ ΕΣΠΑ ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ

Εγκληματική η αντίληψη του ΣΥΡΙΖΑ για κοινωνική πολιτική μέσω ΕΣΠΑ

Σε μία Περιφέρεια με εξαιρετικά περιορισμένο προϋπολογισμό, οι ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις μπορούν να αποτελέσουν την απάντηση για την κάλυψη των λαϊκών αναγκών;

Οι ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις προβάλλονται πια ως το μοναδικό «πρόγραμμα σωτηρίας» αφού έχει μηδενιστεί το πρόγραμμα δημόσιων επενδύσεων. Για μας το ΕΣΠΑ, και το διάδοχο Σύμφωνο Εταιρικής Σχέσης (ΣΕΣ) δεν είναι «χρήματα». Είναι ένα ολόκληρο θεσμικό πλαίσιο συμφωνίας με την ΕΕ, είναι στην ουσία η χρηματοδότηση της αντιδραστικής αναδιάρθρωσης που επιβάλλει η ΕΕ και για αυτό όχι μόνο δεν μπορούν να καλύψουν λαϊκές ανάγκες αλλά είναι εχθρικά για τα εργατικά συμφέροντα. Αυτά τα προγράμματα στοχεύουν στην εξυπηρέτηση των επιχειρηματικών συμφερόντων, στη διάλυση των εργασιακών σχέσεων και στην επιβολή ιδιωτικοοικονομικών κριτηρίων σε κάθε δραστηριότητα. Δεν υπάρχει κοινωνική πολιτική μέσω των ΕΣΠΑ, και είναι εγκληματικό που οι δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ επενδύουν σε μια τέτοια λογική. Για παράδειγμα, για την καταπολέμηση της ανεργίας τα ΕΣΠΑ χρηματοδοτούν αναγκαστικά την πεντάμηνη απασχόληση με 450 ευρώ το μήνα μέσω ΜΚΟ ή ΟΑΕΔ. Τι θα κάνει λοιπόν ένας «αριστερός διαχειριστής»; Θα δεχτεί τη διάλυση των εργασιακών σχέσεων, προκειμένου να «απορροφήσει» κονδύλια; Μα αυτό κάνει και ο Σγουρός σήμερα!

Πολλοί μιλάνε για μία διαφορετική-φιλολαϊκή αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων. Το συσχετίζουν και με μια άλλη πολιτική της ΕΕ. Υπάρχουν τέτοια περιθώρια;

Όντως, πολλοί μιλάνε για καλύτερη αξιοποίηση, ανασχεδιασμό της λογικής των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων, πιο ικανή διαχείριση που θα επιτρέψει μεγαλύτερη απορροφητικότητα. Αυτό που παραγνωρίζουν οι παραπάνω απόψεις είναι η οργανική σχέση των ευρωπαϊκών πόρων με τις πολιτικές της ΕΕ, που επιβάλλουν μνημόνια και λιτότητα. Τα κοινοτικά κονδύλια κατανέμονται σε αποφασισμένους από τα πριν «επιλέξιμους» τομείς και με συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις. Η άμεση διαχείριση των κοινοτικών κονδυλίων συνδυάζεται με την αυστηρή συμμόρφωση με τις διαχειριστικές και ουσιαστικές προδιαγραφές που θέτει η ΕΕ σε όλα τα επίπεδα: από τα είδη των επιλέξιμων δαπανών μέχρι την αποτίμηση της ανταποδοτικότητας και της διαχειριστικής επάρκειας.

Οι κατευθύνσεις χρηματοδότησης του ΣΕΣ είναι συγκεκριμένες και έχουν τεθεί ήδη: όλο το «πακέτο» θα πάει στους ιδιώτες με το τοπικό κράτος στο ρόλο του διαιτητή για το πώς θα μοιραστούν τα φιλέτα. Στις εργασιακές σχέσεις είναι δεδομένο ότι μιλούν για «μαθητεία», «απασχολήσιμους» και ενοικιαζόμενους εργαζόμενους. Ουσιαστικά θα χαρίσουν κρατικές λειτουργίες σε ιδιώτες επενδυτές με χρήματα που ουσιαστικά προέρχονται από τη δική μας φορολογία! Το ΣΕΣ είναι ιδιαίτερα σκληρό στους όρους του: έχει ήδη θεσμοθετηθεί η δυνατότητα αναστολής των χρηματοδοτήσεων σε περίπτωση παραβίασης των οικονομικών συστάσεων. Δεν μπορεί να παριστάνουμε ότι δεν το ξέρουμε! Αυτοί που ισχυρίζονται ότι είναι δυνατός ο ανασχεδιασμός και η καλύτερη αξιοποίηση του ΣΕΣ είναι οι ίδιοι που μιλάνε για τη δυνατότητα καλύτερης διαπραγμάτευσης των όρων του μνημονίου με τους ευρωπαίους εταίρους. Είναι όσοι διακηρύσσουν ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες είναι «κατώτεροι των περιστάσεων» και για αυτό δεν μπορούν να δώσουν λύση στο ελληνικό πρόβλημα χρέους…

Συνέντευξη στην Ντίνα Χαριτάτου, εφημερίδα ΠΡΙΝ, 13/4/2014