Ποιά ήταν η πολύτιμη αλήθεια της "Unidad Popular";

Με μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση ξεκίνησε τη φετινή περίοδο λειτουργίας η Λέσχη Θεωρίας και Πολιτισμού "Αναιρέσεις" στην Αθήνα, το Σάββατο 14 Σεπτέμβρη.

Αφορμή, η επέτειος των 40 χρόνων από το πραξικόπημα κατά της κυβέρνησης της "Λαϊκής Ενότητας" του Σαλβαδόρ Αλιέντε στη Χιλή, στις 11 Σεπτέμβρη του 1973. Σκοπός, να συζητηθούν, να φωτιστούν οι εμπειρίες και τα συμπεράσματα για το εγχείρημα της "Unidad Popular" (Λαϊκής Ενότητας), σε μια περίοδο που η συζήτηση στην αριστερά για την κυβέρνηση (κάθε είδους) και την εξουσία χρειάζεται να μπει σε μια ιστορική αλλά και πραγματική πολιτική και θεωρητική βάση, αντλώντας πολύτιμα συμπεράσματα από την πορεία του αριστερού και επαναστατικού κινήματος στο θέμα αυτό. 

Στην εκδήλωση, ομιλητές ήταν:

-ο Δημήτρης Καλτσώνης, επίκουρος  καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο,

-ο μεταφραστής Κρίτων Ηλιόπουλος

-και ο Δημήτρης Δημητούλης οικονομολόγος – καθηγητής, μέλος των Παρεμβάσεων.

Μετά τις τρεις εισηγήσεις έγιναν ερωτήσεις και παρεμβάσεις από το κοινό, ενώ ο ηθοποιός και ποιητής Γιώργος Ζιόβας απήγγειλε ποίηματα του μεγάλου Χιλιανού ποιητή Πάμπλο Νερούντα.

Παρέμβαση έγινε και από τον Μιχάλη Παπαμακάριο, σχετικά με το NUEVA CANCION, το νέο πολιτικό τραγούδι που γεννήθηκε στη Χιλή της "Λαϊκής Ενότητας". (Διαβάστε την εισήγηση-παρέμβαση παρακάτω)

Τις εισηγήσεις μπορείτε να τις δείτε σε video (την κάλυψη έκανε η ιστοσελίδα "Βαθύ Κόκκινο" την οποία ευχαριστούμε):

- Video: Εισήγηση του Δημήτρη Καλτσώνη εδώ

- Video: Εισήγηση του Κρίτωνα Ηλιόπουλου εδώ

- Video: Εισήγηση του Δημήτρη Δημητούλη εδώ

- Video: απαγγελία από τον Γιώργο Ζιόβα, ποιημάτων του Πάμπλο Νερούδα

Διαβάστε επίσης το άρθρο του Δημήτρη Δημητούλη για το ζήτημα της Χιλής του Αλιέντε από το ΠΡΙΝ της Κυριακής πατώντας εδώ

Επίσης, για το θέμα, διαβάστε το άρθρο του Μπ. Συριόπουλου, μέλους της ιδεολογικής επιτροπής του ΝΑΡ, από το ΠΡΙΝ της Κυριακής 15/9/2013, το οποίο παρουσίασε και σε παρέμβαση στην εκδήλωση:

Χιλή 1973-Το δίλημμα της «Λαϊκής Ενότητας»: «Εδραιώνουμε ή προχωράμε;»

Την προηγούμενη Τετάρτη έκλεισαν 40 χρόνια από το αιματηρό στρατιωτικό πραξικόπημα του στρατηγού Πινοσέτ που ανέτρεψε την αριστερή κυβέρνηση του Σαλβαδόρ Αλλιέντε. Ο σοσιαλιστής πρόεδρος, που τόσο πίστεψε στον «ειρηνικό δρόμο για το σοσιαλισμό», σκοτώθηκε κρατώντας ένα ΑΚ-47 υπερασπιζόμενος τη Λα Μονέδα, το προεδρικό μέγαρο της Χιλής.

 Σήμερα τέσσερις δεκαετίες μετά τις 11 Σεπτεμβρίου 1973 είναι ανάγκη να ξαναδούμε τη χιλιάνικη εμπειρία, γιατί με συγκεκριμένο τρόπο τέθηκαν και απαντήθηκαν διαχρονικά ερωτήματα γύρω από τη στρατηγική και τακτική του εργατικού κινήματος.

Στις 4 Σεπτεμβρίου του 1970 κερδίζει τις εκλογές με σχετική πλειοψηφία (36,3%) ο εκλογικός συνασπισμός Λαϊκή Ενότητα (ΛΕ), στον οποίο συμμετέχουν το Σοσιαλιστικό κόμμα ( στο οποίο ανήκει και ο Αλλιέντε), το ΚΚ Χιλής, το Ριζοσπαστικό κόμμα, το MAPU (Κίνημα Ενωτικής Λαϊκής Δράσης) και κάποια μικρότερα κόμματα. Η ΛΕ έγινε κυβέρνηση και με τις ψήφους των χριστιανοδημοκρατών βουλευτών καθώς δεν είχε απόλυτη πλειοψηφία με τη συμφωνία να «σεβαστεί το Σύνταγμα». Η εκλογική αυτή νίκη, αν και ήταν αποτέλεσμα της ριζοσπαστικοποίησης και των αγώνων της εργατικής τάξης και των φτωχών αγροτών και εργατών γης, ήταν αναπάντεχη. Το MIR (Κίνημα Επαναστατικής Αριστεράς) ήταν στην παρανομία μέχρι τότε (διατηρούσε και ένοπλους πυρήνες), δεν συμμετείχε στις εκλογές αλλά κάλεσε στην ψήφιση του Αλλιέντε. Μετά την εκλογική νίκη υιοθέτησε μια στάση κριτικής στήριξης της νέας κυβέρνησης χωρίς να συμμετέχει, επιμένοντας στην ανεξάρτητη δράση της εργατικής τάξης.

Τα επιτεύγματα της κυβέρνησης μέχρι το τέλος του ‘71 ήταν σημαντικά. Η αγοραστική δύναμη των εργατών αυξήθηκε πάνω από 20%. Στους τέσσερις πρώτους μήνες απαλλοτριώθηκαν τσιφλίκια τόσης έκτασης όσης είχε απαλλοτριωθεί από τις προηγούμενες κυβερνήσεις σε έξι χρόνια. Μετά τις εθνικοποιήσεις σε μια σειρά κλάδους (χαλκός , τσιμέντο, μεταλλουργίες , κλωστοϋφαντουργίες, ενέργεια κ.τ.λ.) ο δημόσιος τομέας στα τέλη του ‘72 παράγει πάνω από 50% της βιομηχανικής παραγωγής της Χιλής. Οι τράπεζες περνάνε σε δημόσιο έλεγχο με την αγορά μετοχών από το κράτος. Το ΑΕΠ αυξήθηκε το 1971 κατά 8%.

Από τον πρώτο χρόνο διακυβέρνησης  της ΛΕ, φάνηκε ότι τα πράγματα δεν θα ήταν τόσο εύκολα. Παρ όλα τα κέρδη μιας σειράς βιομηχανικών κλάδων που συνδέονταν με την λαΪκή κατανάλωση, οι καπιταλιστές σταμάτησαν οποιαδήποτε επένδυση θα απέδιδε καρπούς  στο λίγο ή πολύ απώτερο μέλλον. Η φυγή κεφαλαίων στο εξωτερικό, η μείωση ή και το σταμάτημα της παραγωγής και η απόκρυψη τροφίμων ως απάντηση στην κυβερνητική πολιτική ελέγχου των τιμών, χρησιμοποιούνταν συχνά σε αυτή την κατεύθυνση.

ΕΔΡΑΙΩΝΟΥΜΕ Ή ΠΡΟΧΩΡΑΜΕ;

Πριν ακόμα από την απεργία των ιδιοκτητών φορτηγών (Οκτώβρης του ‘72) στη «σύνοδο του Λο Κούρο», μεταξύ των κομμάτων της ΛΕ, αντιπαρατέθηκαν δυο διαφορετικές τακτικές για την αντιμετώπιση της κατάστασης: εδραίωση ή προχώρημα; Από την πλευρά της δεξιάς πτέρυγας του Σοσιαλιστικού κόμματος καθώς και του ΚΚ Χιλής η απάντηση ήταν περίπου αυτή συνοπτικά: για να αντιμετωπιστούν οι δυσκολίες στην οικονομία, πρέπει να ανακοπεί ο ρυθμός των εθνικοποιήσεων, να δοθούν εγγυήσεις στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις ότι θα μπορούν να συνεχίσουν τη δραστηριότητά τους με ένα λογικό ποσοστό κέρδους, να αυξηθούν οι επενδύσεις και η παραγωγή, να σταθεροποιηθεί η οικονομία, να κερδηθούν έτσι τα μεσαία στρώματα και να επιδιωχθεί η ανοχή των χριστιανοδημοκρατών στις μεταρρυθμίσεις.

Ακόμα και μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του Τανκάσο τον Ιούνη του ‘73 (πρόβα τζενεράλε για τις 11 Σεπτέμβρη) ο γ.γ. του ΚΚ Λουίς Κορβαλάν δηλώνει: «Συνεχίζουμε και θα συνεχίσουμε να κρατάμε στο χέρι τη σημαία ενάντια στον εμφύλιο πόλεμο …η σχετική με την παραγωγή δραστηριότητα είναι πάντα το φλέγον πρόβλημα. Σκοπός του παιχνιδιού που παίζει ο εχθρός είναι να αποσπάσει την προσοχή μας από το έργο αυτό. Δε θα του κάνουμε τη χάρη…». Η κεντρική ιδέα ήταν: εδραιώνουμε τώρα για να προχωρήσουμε μετά (στο σοσιαλισμό).

Η σύγκριση με την Ισπανία του 1936 είναι αναπόφευκτη. Το ερώτημα τότε έμπαινε έτσι: πόλεμος ή επανάσταση; Η απάντηση που κυριάρχησε ήταν: πρώτα νίκη στον πόλεμο (με τους φασίστες του Φράνκο) και μετά επανάσταση. Αυτές οι απαντήσεις υπονοούν το εξής: τώρα έχουμε να λύσουμε ζητήματα τακτικής, την στρατηγική θα την αφήσουμε γι’ αργότερα. Και στις δύο περιπτώσεις αυτή η αντίληψη διαχωρισμού στρατηγικής και τακτικής οδήγησε στα γνωστά αποτελέσματα.

Από την άλλη πλευρά, στη Χιλή, ένα άλλο άτυπο υπό διαμόρφωση μέτωπο έδινε έμπρακτα μια άλλη απάντηση. Όπως στην Ισπανία η επανάσταση ήταν αναγκαία για τη νίκη στον πόλεμο με τον Φράνκο, έτσι και στη Χιλή το προχώρημα ήταν αναγκαίο για την εδραίωση. Αυτό το άτυπο κοινωνικοπολιτικό μέτωπο αποτελούνταν, σε πολιτικό επίπεδο, από το MIR (με μεγάλη επιρροή στους  ανθρακωρύχους, στους ακτήμονες αγρότες και στις παραγκουπόλεις), την πλειοψηφία του MAPU, την αριστερή πτέρυγα των σοσιαλιστών και το ταξικό ένστικτο των εργατών της βάσης του ΚΚΧ. Σε κοινωνικό επίπεδο, υπήρξε μια έκρηξη εργατικής και λαϊκής αυτενέργειας σαν απάντηση στο σαμποτάζ της αστικής τάξης, στην υπονόμευση και την κωλυσιεργία της κρατικής μηχανής, στις επιθέσεις του στρατού και τις επιθέσεις της ακροδεξιάς και στις ταλαντεύσεις και τα πισωγυρίσματα της ίδιας της κυβέρνησης.

Κατά τη διάρκεια των απεργιών των ιδιοκτητών φορτηγών και των λοκ άουτ των αφεντικών, οι εργάτες έπαιρναν στα χέρια τους τα εργοστάσια, συνέχιζαν την παραγωγή, έφτιαχναν οι ίδιοι τα ανταλλακτικά που έλειπαν, έλυναν προβλήματα ξεπερνώντας την γραφειοκρατία, φρόντιζαν οι ίδιοι για τον εφοδιασμό των εργοστασίων. Η κυβέρνηση στεκόταν αμήχανη απέναντι σε αυτές τις πρωτοβουλίες. Σύμφωνα με το σχέδιο Μίλλιας (υπουργός οικονομικών από το ΚΚ) το Μάρτη του ’73, 123 εργοστάσια που τα είχαν καταλάβει και τα δούλευαν ήδη οι εργάτες από τον Οκτώβρη του ’72, θα επιστρέφονταν στους ιδιοκτήτες τους. Οι οργανωμένοι εργάτες αρνήθηκαν να τα παραδώσουν. Κατά το πραξικόπημα του Τανκάσο, μετά από ραδιοφωνική έκκληση του Αλλιέντε, οι εργάτες κατέλαβαν 350 εργοστάσια και αρκετές εκατοντάδες αγροκτήματα και τα φρουρούσαν με όπλα που τους είχαν μοιράσει τα κόμματα της ΛΕ.

Τα πιο σημαντικά όμως όργανα εργατικής πολιτικής (φύτρα εργατικής εξουσίας), τα cordones industriales (βιομηχανικές ζώνες), δημιουργήθηκαν το 1972. Η αρχή έγινε στο Σερίγιος και στο Βικούνα-Μακ Κένα. Μετά τον Οκτώβρη του ’72 στο Σαντιάγκο, υπήρχαν συνολικά έξι cordones. Καθένα από αυτά είχε μια εκτελεστική επιτροπή εκλεγμένη από τις συνελεύσεις των εργοστασίων, το άμεσο καθήκον της οποίας ήταν η οργάνωση της παραγωγής και της διανομής στα εργοστάσια υπό εργατικό έλεγχο. Μαζί με τις JAP (επιτροπές επισιτισμού και ελέγχου των τιμών) και τα commandos communales (κοινοτικές διοικήσεις) αποτελούσαν μια δεύτερη εξουσία δίπλα και πολλές φορές σε διάσταση με την κυβέρνηση. Η τελευταία, καθώς και δυνάμεις που υποστήριζαν την «εδραίωση», αναγνώριζαν την χρησιμότητα αυτών των οργάνων αλλά τα ήθελαν μόνο επικουρικά στις κυβερνητικές δράσεις και σίγουρα προτιμούσαν την CUT (συνδικαλιστική συνομοσπονδία).

Πίσω από τα προβλήματα στην παραγωγή και τον επισιτισμό, πρόβαλλε το ζήτημα της πολιτικής εξουσίας και των κρατικών θεσμών. Η ανοχή του κογκρέσου, του ανώτατου δικαστηρίου και του στρατού στην κυβέρνηση, άρχισε να εξαντλείται από νωρίς. Η κατάσταση απαιτούσε έκτακτα μέτρα (κατασχέσεις φορτηγών, τροφίμων, περισσότερες εθνικοποιήσεις κλπ). Η κυβέρνηση όμως ακολουθούσε την «συμφωνία» για μη παραβίαση του Συντάγματος, ενώ ο στρατός έκανε, με την ανοχή της, εφόδους σε εργοστάσια και παραγκουπόλεις για ανεύρεση όπλων.

Οι εκλογικές επιτυχίες της ΛΕ (δημοτικές εκλογές 1971 51%, βουλευτικές Μάρτης 1973 44%) αποδείχτηκαν ανεπαρκείς. Το σύνταγμα και η καθολική ψηφοφορία είναι αντιφατικά από τη φύση τους.  Από τη μια κατάκτηση των λαϊκών αγώνων, από την άλλη εγγύηση της αστικής κυριαρχίας. Σε καμιά περίπτωση δεν είναι προνομιακό έδαφος για το εργατικό κίνημα και είναι καταστροφικός ο εγκλωβισμός του στα πλαίσιά τους, ιδίως σε καιρούς κρίσης. Ο Μαρξ, αναφερόμενος στο Σύνταγμα της Γαλλίας το 1849 αναρωτιόταν: «[δεν είναι φανερό]… ότι κείμενό του έπρεπε να ερμηνεύεται στη βιώσιμη έννοιά του και ότι η αστική έννοια ήταν η μόνη βιώσιμη έννοιά του; Ότι ο Βοναπάρτης και η βασιλική πλειοψηφία της εθνοσυνέλευσης ήταν οι αυθεντικοί ερμηνευτές του Συντάγματος, όπως ο παπάς είναι ο αυθεντικός ερμηνευτής της Βίβλου και ο δικαστής ο αυθεντικός ερμηνευτής του νόμου;». Για τους αυθεντικούς ερμηνευτές του χιλιανού Συντάγματος (ανώτατο δικαστήριο, κογκρέσο, στρατός και ιδιοκτήτριες τάξεις) η ύπαρξη εργατών, περήφανων, οργανωμένων και με αυτοπεποίθηση, γεμάτων περιφρόνηση για το τάχα αναγκαίο «διευθυντικό δικαίωμα» των αφεντικών τους, ήταν αντισυνταγματική.

Η συζήτηση που έγινε στη σύνοδο του Λο Κούρο συνεχίζεται μέχρι και σήμερα. Μόνο η συγκρότηση οργάνων επιβολής της λαϊκής θέλησης  σε αντιπαράθεση με τους αστικούς θεσμούς, και η κατάληψη της εξουσίας από αυτά, μπορεί να εγγυηθεί τις κατακτήσεις των εργαζόμενων. Αλλιώς… θα σπρώχνουμε το βράχο, όπως ο Σίσυφος, μέχρι να κατρακυλήσει πάνω μας, όπως έχει γίνει τόσες φορές στο παρελθόν.

Μπάμπης Συριόπουλος

"NUEVA CANCION" – ΤΟ Νέο Τραγούδι της Χιλής

Πρόκειται για τη μορφή που απέκτησε το λατινοαμερικάνικο λαϊκό τραγούδι από τη δεκαετία του ΄60 και μετά, αρχικά στη Χιλή, με την προσωπικότητα της κομμουνίστριας Βιολέτα Πάρα να ξεχωρίζει. Ολόκληρη η οικογένεια της Πάρα ταύτισε τη ζωή της με το «νουέβα κανσιόν», αν συνυπολογίσει κανείς ότι τα 2 της αδέρφια ο ποιητής Νίκανορ και ο μουσικός Ρομπέρτο συνέβαλαν στην τραγουδοποία της, αλλά και το ότι τα δυο της παιδιά, ο Άγγελος και η Ισαμπέλα εκπροσωπούν ακόμη αυτό το ρεύμα. Σε αυτούς αξίζει να προσθέσουμε τους ΠΑΤΡΙΤΣΙΟ ΜΑΝΣ, και ΡΟΛΑΝΤΟ ΑΛΑΡΚΟΝ, δυο επίσης πολύ σημαντικές μορφές αυτής της περιόδου.

Το πιο γνωστό τραγούδι της Βιολέτα είναι αναμφισβήτητα το Gracias a la vida, το οποίο έκανε διάσημο μια άλλη μεγάλη φωνή του νουέβα κανσιόν, την Αργεντίνα Μερσέντες Σόσα. Η νεώτερη γενιά της αντικαπιταλιστικής αριστεράς και στη χώρα μας το έχει γνωρίσει από την εκρηκτική διασκευή των Banda Bassotti. Η Συνάντηση της Πάρα με έναν νέο μουσικό που ονομάζονταν ΒΙΚΤΟΡ ΧΑΡΑ (Victor Jara) στις αρχές της δεκαετίας του ‘60 και η επίδραση που η Πάρα είχε σε αυτό τον νέο μουσικό, συνέβαλε στην διαμόρφωση αυτής της τεράστιας προσωπικότητας του Χιλιάνικου νέου τραγουδιού, ενός ανθρώπου που αποτέλεσε παράδειγμα κομμουνιστή πολυκαλλιτέχνη (Ο Βίκτορ Χάρα υπήρξε, συνθέτης, στιχουργός, μουσικός, ποιητής, θεατρικός συγγραφέας και σκηνοθέτης) και για αυτό ήταν μισητός όσο λίγοι στους κύκλους της χιλιάνικης και όχι μόνο δεξιάς. Δολοφονήθηκε στο στάδιο της Χιλής αμέσως μετά το πραξικόπημα, αφού πρώτα του έσπασαν τα χέρια, αυτά τα τόσο επικίνδυνα χέρια για τον καπιταλισμό και τον ιμπεριαλισμό. Πολλά χρόνια αργότερα, στο έμπα του 21^ου αιώνα, σε αυτά τα χέρια θα αφιερώσουν οι Calexico το τραγούδι τους Victor Hara’s Heads και οι Ισπανοί SKA-P θα τραγουδήσουν για τον τροβαδούρο της επανάστασης, στο κομμάτι τους Juan Si Tierra.

Στα πλαίσια του αναπτυσσόμενου Χιλιάνικου κινήματος υπήρξε μια πολιτιστική άνθηση και αυτό είναι κάτι που συμβαίνει πάντα σε ανάλογες ιστορικές φάσεις. Δεν είναι τυχαία τα λόγια ενός από τους πιο χαρακτηριστικούς εκφραστές αυτής της άνθησης, του συνθέτη του VENCEREMOS και του EL PUEBLO UNIDO, ΣΕΡΤΖΙΟ ΟΡΤΕΓΚΑ, ο οποίος έλεγε «…δεν μπορεί να υπάρξει επαναστατικό κίνημα χωρίς να στηρίζεται σε ένα αληθινό πολιτιστικό και καλλιτεχνικό ρεύμα μαζικό και ποιοτικό…»..

Το «νουέβα κανσίον» υπήρξε μια χαρακτηριστική έκφραση της διαλεκτικής της τομής και της συνέχειας στο πολιτιστικό και μουσικό πεδίο. Συνδύασε και μετασχημάτισε την παράδοση της μουσικής των Άνδεων, τα κιθαριστικά Guarachas (λαϊκά τραγούδια ισπανικών επιρροών), την κρεόλικη μουσική, που κυρίως παίζονταν στο Περού και βέβαια τη μουσική της Κούβας. Στο νουέβα κανσιόν δηλαδή, ενώθηκαν και μετασχηματίστηκαν μουσικά στοιχεία από διαφορετικές περιοχές και είδη και χρονικές περιόδους, της λατινοαμερικάνικης ηπείρου. Πρόκειται για ένα μουσικό ρεύμα παν-Λατινοαμερικάνικης σύνθεσης στη μορφή και το περιεχόμενο και για αυτό και επέδρασε σε ολόκληρη την Νότιο Αμερική. Στη Κούβα βέβαια το αντίστοιχο του ονομάστηκε ΝΟΥΕΒΑ ΤΡΟΒΑ, με πιο χαρακτηριστικούς εκπροσώπους τους ΣΙΛΒΙΟ ΡΟΝΤΡΙΓΚΕΖ και ΠΑΜΠΛΟ ΜΙΛΑΝΕΖ.

Το στοιχείο της πολιτικής στράτευσης συνέβαλλε στο να φτιαχτούν τραγούδια ύμνοι με την αισθητική που εξέφραζε τη κίνηση των μαζών (Χαρακτηριστικό παράδειγμα το ΕL PUEBLO UNIVO) και να είναι αυτά κυρίως τα πιο γνωστά στη παράδοση της αριστεράς. Ταυτόχρονα όμως και ακριβώς λόγω της οργανικής ένταξης των δημιουργών του στο λαϊκό κίνημα και της βαθιάς και βιωματικής κατανόησης των εργατικών και λαϊκών προβλημάτων, παρήγαγε τραγούδια που τα χαρακτηρίζει ένας ανώτερος λυρισμός (δεν είναι τυχαίο ότι το ΝΟΥΕΒΑ ΚΑΝΣΙΟΝ έχει χαρακτηριστεί ένα από τα πιο ποιητικά είδη μουσικής), μια ισχυρή μελωδικότητα και ένας βαθύς ανθρωπισμός. Τα καλύτερα τραγούδια αυτού του ρεύματος είναι αυτού του ήφους, τα περισσότερα του Βίκτωρ Χάρα και της BIOLETA PARA είναι τέτοιου είδους τραγούδια, με κορυφαίο παράδειγμα βέβαια το GRACIAS A LA VIDA

Σήμερα βέβαια στα μπάριος κυριαρχούν άλλοι ήχοι και άλλες μουσικές και αυτό είναι λογικό. Η νέα γενιά πολιτικοποίησης και ριζοσπαστισμού εκφράζεται μέσα από το χιπ-χοπ, το ΣΚΑ και τη λεγόμενη μουσική Μεστίζα (δηλαδή τη μουσική χωρίς εκφραστικά σύνορα). Ωστόσο εμφανίζεται μια ορισμένη αναβίωση του ΝΟΥΕΒΑ ΚΑΝΣΙΟΝ, περισσότερο στη Βενεζουέλα, με μουσικούς όπως οι Grupo Abiayala, o Domingo Sabino, o Gustavo Areazza, ο Handel Mendoza και ο Joze Gregorio Gomez ή με το Μεξικάνο Carlos Alberto Falcon.

Πέρα από τις όποιες αναβιώσεις το ΝΟΥΕΒΑ ΚΑΝΣΙΟΝ ζει μέσα και από άλλα ρεύματα. Όταν στο φεστιβάλ των ΑΝΑΙΡΕΣΕΩΝ είχαμε φιλοξενήσει πριν 3 χρόνια τους Rebel Diaz, HIP HOP συγκρότημα από το Μπρονξ, Χιλιάνικης καταγωγής, στην ερώτηση μας για ποιες είναι οι μουσικές τους επιρροές το ΝΟΥΕΒΑ ΚΑΝΣΙΟΝ ήταν το πρώτο πράγμα που μας απάντησαν. 

Μιχάλης Παπαμακάριος