Παρέμβαση του Γ. Νικολακόπουλου στην 1η εκδήλωση διαλόγου για το 3ο Συνέδριο του ΝΑΡ

Σύντροφοι και συντρόφισσες,

1. Γιατί συμμετέχω:

Αρκετοί είναι οι λόγοι που με έφεραν να συμμετέχω στη σημερινή συνάντηση . Κυρίως όμως είναι ότι μελετώντας την προγραμματική διακήρυξη και τις θέσεις για το 3ο Συνέδριο του ΝΑΡ εκτίμησα ότι γίνεται σοβαρή προσπάθεια να δοθούν απαντήσεις σε σύγχρονα ζητήματα. Εκτιμώ λοιπόν ότι αποτελούν βάση συζήτησης για τη δημιουργία προϋποθέσεων στην κατεύθυνση της ανατροπής της σημερινής πραγματικότητας ή τουλάχιστον να μπουν παρακαταθήκες για το μέλλον.

2. Η εποχή μας:

Σύντροφοι, πιστεύω ότι από τη δική μας πλευρά βρισκόμαστε στην αρχική φάση μιας προσπάθειας επαναδιατύπωσης και ανασυγκρότησης των επαναστατικών ιδεών, σε ανώτερο επίπεδο από το προηγούμενο που οδήγησε στην πρώτη προλεταριακή επανάσταση. – Το «ανώτερο επίπεδο» βέβαια μένει να αποδειχτεί! Υπάρχουν όμως προϋποθέσεις για να είναι τέτοιο, όπως:

1. Ιστορική εμπειρία από τις νίκες και ήττες του επαναστατικού κινήματος τον 20ο αιώνα.

2. Ανεβασμένο γνωστικό επίπεδο σε ευρύτερα στρώματα εργαζομένων.

3. Μεγάλες τεχνολογικές δυνατότητες για την ανταλλαγή απόψεων και διάδοση των ιδεών.

Αυτές οι θεωρητικές επεξεργασίες για την επαναθεμελίωση του κομμουνιστικού στρατηγικού στόχου χρειάζεται να δοκιμάζονται συνεχώς στους καθημερινούς αγώνες.

 

Μια σωστή επαναστατική τακτική και στρατηγική πρέπει να μπορεί να δημιουργεί όρους για λαϊκές κινητοποιήσεις που όχι μόνο θα αντιστέκονται στη σφοδρή επίθεση που δεχόμαστε, αλλά θα υποχρεώσει τον αντίπαλο σε επισφαλείς μικροϋποχωρήσεις.

Μικροϋποχωρήσεις – μικροκατακτήσεις απαραίτητες να σηματοδοτήσουν τις ρεαλιστικές δυνατότητες ενός άλλου δρόμου για το λαό.

Η δική μου εμπειρία από αγώνες στο χώρο της εκπαίδευσης λέει ότι ο κόσμος συσπειρώνεται σε δράση μαζικά και ανεξάρτητα από πολιτικές τοποθετήσεις , όταν:

Α) πιστεύει στην επιτυχία του αγώνα του, στο αίτημα και στη μορφή πάλης και

Β) έχει στη διάθεσή του τρόπους για να ελέγχει και να συμμετέχει στην καθοδήγηση του αγώνα του.

Όταν αυτά ισχύουν αδιαφορεί για την κυβέρνηση, -ίσως και για το πολιτικό σύστημα- που έχει απέναντί του.

Αυτό σύντροφοι πιστεύω ότι είναι στοιχείο εργατικής χειραφέτησης, που είναι σοβαρό ζητούμενο για την περαιτέρω ανάπτυξη των αγώνων. Η κατεύθυνση που θα πάρουν οι αγώνες, η πορεία που θα ακολουθήσουν, αν θα πάρουν το δρόμο της ενσωμάτωσης ή της ανατροπής έχει να κάνει κύρια με τη θετική παρέμβαση των επαναστατών στο κίνημα.

Τα ζητήματα που κρίνονται άμεσα είναι μεγάλα. Αναφέρονται στις Θέσεις. Εγώ θα θίξω ορισμένα από αυτά.

Σήμερα είναι η ώρα που η πλήρης απαξίωση του κοινοβουλευτικού συστήματος και του συνδικαλιστικού κινήματος θα οδηγήσει είτε στην ανοχή ανοιχτά αντιδημοκρατικών μορφών διακυβέρνησης είτε στην αναζήτηση μορφών ενεργότερης συμμετοχής στη διακυβέρνηση της χώρας.

Σήμερα είναι η ώρα που ο εργαζόμενος βλέποντας τον επισφαλή χαρακτήρα της εργασίας του οδηγείται να αποδεχτεί την μονοπρόσωπη αυταρχική διεύθυνση στους χώρους εργασίας και να υποταχτεί στον Διευθυντή-αφεντικό! Η κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας ενισχύει επί πλέον την ατομική συμπεριφορά στους χώρους εργασίας. Συμπεριφορά που μεταφέρεται και εκδηλώνεται και στην υπόλοιπη ζωή του, που οδηγεί σε φτώχεια τις κοινωνικές του σχέσεις και εν γένει την πολιτιστική του συμπεριφορά.

Ταυτόχρονα όμως η τάση της πλήρους ατομικοποίησης εκτρέφει και το αντίθετό της: τη διψασμένη αναζήτηση των κοινωνικών σχέσεων, τη συνειδητοποίηση ότι η ομορφιά της ζωής βρίσκεται στις πολλαπλές μορφές της συλλογικότητας! Οι παλαιότεροι θυμόμαστε την έκρηξη της συλλογικής δράσης στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης! Αλλά και η γενιά της Εθνικής Αντίστασης με νοσταλγία θυμάται την ΕΠΟΝΙΤΙΚΗ ζωή, ακόμα και στα χρόνια της Κατοχής.

Η αναγκαιότητα σήμερα υπάρχει. Οι κατάλληλες μορφές είναι το ζητούμενο . Συνήθως η αρχή γίνεται με τον πολιτισμό. Η συλλογικότητα που αναπτύσσεται έξω από τους χώρους εργασίας προσφέρει αυτοπεποίθηση και γίνεται προσπάθεια αναζήτησής της στους χώρους εργασίας.

Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στο φαινόμενο της μαζικής μετανάστευσης, ειδικευμένου και μη, εργατικού δυναμικού στην Ευρώπη ή αλλού. Αρχικά ο μετανάστης βρίσκει καλύτερες αμοιβές στη χώρα μετανάστευσης, γεγονός που οδηγεί στην ενσωμάτωσή του. Οι συνθήκες εργασίας όμως τον αποξενώνουν από το περιβάλλον και τις κοινωνικές του σχέσεις. Εμφανίζεται μια φλέβα εργατικής τάξης, που διακλαδίζεται στο σύνολο της Ευρώπης και χρειάζεται μια ιδιαίτερη μελέτη για τη συμπεριφορά της και τις δυνατότητες που μπορεί να προσφέρει στην επαναστατική θεωρία και πρακτική.

Ένα μεγάλο ζήτημα σήμερα, κατά τη γνώμη μου, είναι η διεκδίκηση μορφών συλλογικής «εξουσίας» από τους εργαζόμενους στους χώρους εργασίας. Αυτό συνδυάζεται με το επίκαιρο όσο κανένα άλλο αίτημα της δραστικής μείωσης των ωρών εργασίας. Και μόνο η κατανόηση της ανάγκης για μια τέτοια διεκδίκηση από τη μεριά της εργατικής τάξης, αναβαθμίζει το ρόλο της στην κοινωνία. Η συνειδητοποίηση της ικανότητας της αλλά και της ευθύνης της να σχεδιάζει, να εφαρμόζει, να ελέγχει και να διευθύνει συλλογικά και αποτελεσματικά την παραγωγική διαδικασία, (τελικά να δημιουργεί ένα «δικό της» πολιτισμό ) είναι ίσως ο σημαντικότερος όρος για την ανατροπή των πραγμάτων σήμερα!Η διεκδίκηση αυτού του ρόλου στην εργασία και στην κοινωνία, οδηγεί και συνδυάζεται αναπόφευκτα με τη διεκδίκηση ανάλογου ρόλου και στην πολιτική.

Είναι γνωστό όμως σύντροφοι, ότι αυτά τα λίγα που ανέφερα προηγουμένως και όλα τα άλλα που περιγράφονται στις Θέσεις, δε μπορούν να πραγματοποιηθούν αυθόρμητα. Χρειάζεται σήμερα αυτοί οι πολιτικοί σχηματισμοί που υπάρχουν στο χώρο της αριστεράς και που ο καθένας κουβαλάει με τον τρόπο του τη γνώση και την εμπειρία των λαϊκών αγώνων , να δράσουν συλλογικά σε ό,τι συμφωνούν και χωριστά σε ό,τι διαφωνούν. Δύσκολο ζήτημα βέβαια η συλλογική δράση να συνυπάρξει μαζί με τις διαφωνίες. Αλλά κατά τη γνώμη μου διαφωνίες δε θα πάψουν να υπάρχουν ποτέ και αυτό βέβαια είναι θετικό και αναγκαίο για την ύπαρξή μας.

Επίσης είναι ουτοπία, κατά τη γνώμη μου, να περιμένουμε για το ορατό μέλλον τουλάχιστον ότι η ζωή θα αποδείξει τη μοναδικότητα της άποψης μας. Άλλωστε οι συμμαχίες και οι συνευρέσεις δεν είναι παντοτινές. Μπορούν να αποδεικνύονται εξαιρετικά βραχύβιες ή να καταλήγουν σε μονιμότερη σχέση. Μπορεί με άλλο περιεχόμενο να ξεκινάνε και με άλλο να καταλήγουν. Να φτιάχνονται, να διαλύονται, να ξαναφτιάχνονται. Κανένα πολιτικό σχήμα δεν είναι μόνιμο. Σταθερός θα παραμένει ο σκοπός της αντικαπιταλιστικής ανατροπής και της κομμουνιστικής απελευθέρωσης.

Στην εποχή μας ενώ είμαστε βέβαιοι γι΄ αυτά που λέμε, ταυτόχρονα οφείλουμε να αμφισβητούμε και να ψάχνουμε. Άλλωστε η συγκέντρωση δυνάμεων που έχει κάνει ο ισχυρός και έμπειρος αντίπαλός μας είναι τεράστια σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Παρ΄ όλο ότι βρίσκεται σε περίοδο κρίσης που εγκυμονεί έντονες ανακατατάξεις σε διεθνές επίπεδο, το ιδεολογικοπολιτικό του μέτωπο απέναντι στην εργατική τάξη, στην όποια πολιτική της και ιδεολογία της, είναι αρραγές και η επίδρασή του πολύ μεγάλη! Αυτομολήσεις μόνο είναι διατεθειμένος να δεχθεί, όχι συνεργασίες και μέσους όρους!

Σύντροφοι και συντρόφισσες,

Η ιστορία μας δείχνει ότι αυτά που οι άνθρωποι οραματίστηκαν ήταν ρεαλιστικά και πραγματοποιήθηκαν! Απομένει το μεγάλο όραμα του κομμουνισμού!

Γιάννης Νικολακόπουλος