Ομιλία του Σπ. Ρούμπα στην εκδήλωση παρουσίασης των Θέσεων για το 5. Συνέδριο

Ολόκληρη η Εισηγητική ομιλία του Σπύρου Ρούμπα, μέλος της ΠΕ του ΝΑΡ και του ΚΣ της ν.Κ.Α. στην Εκδήλωση παρουσίασης των Θέσεων της ΠΕ για το 5ο Συνέδριο του ΝΑΡ, 16/12/2023, Νομική σχολή-Αθήνα.

Φίλες και φίλοι, συντρόφισσες και σύντροφοι, 

Το συνέδριο μας φιλοδοξούμε να καταπιαστεί με τα κύρια ζητήματα που απασχολούν την εργατική τάξη, το λαό και τη νεολαία, να δώσει διέξοδο και σχέδιο για τους αγώνες της επόμενης μέρας. Το συνέδριο μας διεξάγεται σε μία περίοδο η οποία χαρακτηρίζεται από το επικίνδυνο δολοφονικό «κοκτέιλ» αντεργατικής, αντιδραστικής, ολοκληρωτικής καπιταλιστικής επιδρομής σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Για ακόμη μια φορά βρισκόμαστε μπροστά σε μία δομική και πολύπλευρη κρίση του σύγχρονου ολοκληρωτικού καπιταλισμού.

Έχουμε εισέλθει για τα καλά σε μια πρωτοφανέρωτη περίοδο όπου εκτοξεύονται η ένταση και η έκταση της εκμετάλλευσης, καθώς και όλες οι αντιθέσεις του καπιταλισμού, σε μια σημαντική καμπή η οποία γίνεται αφετηρία μιας σειράς εξελίξεων σε όλα τα επίπεδα.

Τέσσερις παράγοντες καθορίζουν την καμπή αυτή: 

1) Ο πρώτος είναι οικονομικός και σχετίζεται με το γεγονός ότι η υπέρβαση της κρίσης του 2008 ήταν αδύναμη και ανασφαλής. Ως αποτέλεσμα, η παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία βρίσκεται σε τελματώδη στασιμότητα.

2) Ο δεύτερος παράγοντας αφορά την έξαρση των πολύμορφων καπιταλιστικών-ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών. Η έξαρση αυτή αποτυπώνεται στην ταχύτατα αναπτυσσόμενη αμφισβήτηση της οικονομικής ηγεμονίας της καπιταλιστικής Δύσης (ΗΠΑ, ΕΕ κ.ά.) από έναν ετερόμορφο πόλο κρατών και οικονομιών (Κίνα, Ρωσία, BRICS συνολικά και με ειδικό τρόπο η Ινδία κ.ά.).

3) Ο τρίτος σχετίζεται με την οξύτητα με την οποία προβάλλουν ορισμένες εσωτερικές αντιφάσεις της σύγχρονης αστικής τάξης πραγμάτων και με τη δυσκολία χαλιναγώγησής τους στο πλαίσιο της αγοράς και της εμπορευματικής παραγωγής γενικά και ειδικότερα στο πλαίσιο του σύγχρονου ολοκληρωτικού καπιταλισμού.

4) Ο τέταρτος παράγοντας είναι ιδεολογικός-πολιτικός και σχετίζεται με τον περιορισμό του εύρους επιρροής και τον κλονισμό που υφίστανται βασικές ιδεολογικές και πολιτικές σταθερές του αστικού κόσμου. 

Απέναντι σε αυτή την κατάσταση το βασικό ζητούμενο και καθήκον για την επαναστατική και σύγχρονα κομμουνιστική Αριστερά είναι η συγκρότηση του στρατοπέδου για έναν νέο συνολικό αγώνα που θα διεκδικεί «ψωμί, δουλειά, ελευθερία, ειρήνη, διεθνή αλληλεγγύη των εργατών και των λαών», που θα αντιπαρατεθεί στη θυσία για τα καπιταλιστικά κέρδη, στις πολεμικές δαπάνες, στην εθνικιστική τύφλωση, στη μετατροπή των νέων σε κρέας για τα κανόνια του κεφαλαίου.

Πως διαμορφώνεται ο νέος αστικός κόσμος;

• Η ολοκληρωτική, καθολική υπαγωγή στο κεφάλαιο και στους όρους της κερδοφορίας του της εργασίας αλλά και συνολικά της ανθρώπινης ύπαρξης, της φύσης και όλων των κοινωνικών και πολιτικών σχέσεων.
• Η ολοκληρωτική εκτατική ανάπτυξη των καπιταλιστικών σχέσεων σε όλο τον πλανήτη, σε νέους κλάδους και τομείς που βιομηχανοποιούνται με σύγχρονους τρόπους και υπάγονται στην κερδοφορία του.
• Ο ολοκληρωτικός σφετερισμός από το κεφάλαιο του χρόνου, τόσο του εργάσιμου όσο και του ελεύθερου.
• Η περιστολή δημοκρατικών δικαιωμάτων και λαϊκών ελευθεριών, με τον «κοινοβουλευτικό» ολοκληρωτισμό, την εκτεταμένη χρήση βίας και κρατικής τρομοκρατίας, που αποτελεί πλέον μόνιμο στοιχείο του αστικού πολιτικού συστήματος.
• Η αδυναμία του να συνδεθεί με κάποιο θετικό όραμα και να εμπνεύσει ιστορική αισιοδοξία.

Μέσα σε αυτή την νέα κατάσταση δεν μπορεί να υπερβεί τις δομικότατες του αντιφάσεις

Έτσι, επιβεβαιώνεται ότι θεμέλιο της πολύπλευρης κρίσης του καπιταλισμού είναι η κρίση υπερσυσσώρευσης του κεφαλαίου, το πρόβλημα των μη επαρκών ποσοστών κέρδους, που δεν μπορεί επιλυθεί με ριζικό τρόπο μετά το 2009.

Μια νέα παγκόσμια κρίση χρέους έχει ήδη ξεκινήσει, ενώ πλέον οριστικά οι κεντρικές τράπεζες προχωρούν στην αύξηση των επιτοκίων και του κόστους του χρήματος, βυθίζοντας την παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία σε μια τελματώδη στασιμότητα στηριζόμενη περισσότερο από ποτέ σε ασταθείς ισορροπίες.

Η συνεχής τάση πτώσης των κερδών για το 2022 και το 2023, οι χαμηλοί ρυθμοί ανάπτυξης και η άνοδος του πληθωρισμού ενισχύουν τους κινδύνους για τον παγκόσμιο καπιταλισμό να βρεθεί αντιμέτωπος με το ενδεχόμενο μιας ακόμα βαθύτερης από το 2008 οικονομικής κρίσης.

Περίοδος έξαρσης των πολύμορφων καπιταλιστικών ανταγωνισμών

Είμαστε σε μια περίοδο έξαρσης των πολύμορφων καπιταλιστικών ανταγωνισμών. Οι ανταγωνισμοί εμφανίζονται τόσο στο εσωτερικό των χωρών όσο και διεθνώς, με τους γεωπολιτικούς να αποκτούν αυξημένη βαρύτητα καθώς διακύβευμά τους, μεταξύ άλλων, είναι ποιο καπιταλιστικό μπλοκ θα έχει θέση ηγεμόνα στο διεθνές πλέγμα του κεφαλαίου. Αυτός ο διχασμός του κόσμου σε δύο μεγάλα μπλοκ, που εκδηλώθηκε με μεγάλη ένταση με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία, την Γάζα συνεχίζεται και βαθαίνει, δεν έχει αποκρυσταλλωθεί, ούτε έχει ολοκληρωθεί.

Από πολιτική και ταξική άποψη πρόκειται για δύο αντιδραστικά καπιταλιστικά μπλοκ που έχουν στόχο και μέσο για την επιδίωξη της παγκόσμιας ηγεμονίας τους τη συντριβή της εργατικής τάξης της χώρας τους και διεθνώς.

Γι’ αυτό είναι κρίσιμο στοιχείο για την αντικαπιταλιστική Αριστερά και τις δυνάμεις της κομμουνιστικής απελευθέρωσης η πλήρης ανεξαρτησία απέναντι και στους δύο πόλους του παγκόσμιου καπιταλισμού.

Στα πλαίσια αυτά οξύνεται επικίνδυνα ο ελληνοτουρκικός ανταγωνισμός. Η ελληνική αστική τάξη επιχειρεί να συνδέσει την προσπάθεια ανάκαμψής της στο εσωτερικό με την προσπάθεια αναβάθμισης της γεωστρατηγικής και οικονομικής θέσης της στην ευρύτερη περιοχή 

Οι εξελίξεις που διαμορφώνονται επιβεβαιώνουν την εκτίμησή μας ότι ο ανταγωνισμός των αστικών τάξεων Ελλάδας και Τουρκίας έχει ταξική-εκμεταλλευτική βάση και είναι άδικος, αντιδραστικός, επιθετικός και από τις δύο πλευρές του Αιγαίου.

Ο πόλεμος έρχεται με ένταση στο προσκήνιο. Ζούμε λοιπόν σε μια εποχή έντονης διαπάλης για την αποτύπωση νέων συσχετισμών σε γεωπολιτικό-γεωοικονομικό επίπεδο και της συναφούς με αυτούς ηγεμονίας στον κόσμο. Έκφραση της διαπάλης αυτής, με πολλαπλές μάλιστα διαστάσεις ‒αλλά και αιματηρός, καταστροφικός δρόμος διαμόρφωσης αυτού του νέου συσχετισμού‒, είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία· και η αιματοχυσία στην Γάζα ένας πόλεμος που αναμφίβολα αποτελεί σημείο καμπής και αφετηρία μιας νέας φάσης.

Η εγχώρια αστική τάξη, με μπροστάρη την κυβέρνηση της ΝΔ και με τη συναίνεση των κομμάτων του αστικού πολιτικού συστήματος, έχει πάρει ενεργή θέση στις πολεμικές αναμετρήσεις. Η χώρα έχει μετατραπεί σε πολεμικό προγεφύρωμα των ΗΠΑ-ΝΑΤΟ: Σούδα, Ελευσίνα, Αγχίαλος, Αλεξανδρούπολη είναι στην υπηρεσία των «φονιάδων των λαών».

Οι καπιταλιστικές ολοκληρώσεις εισέρχονται σε νέα φάση περεταίρω αντιδραστικής στροφής. Προσοχή! Η ΕΕ γνώρισε αλλεπάλληλες κρίσεις αυτό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει πως βρίσκεται κοντά στο τέλος και στη διάλυσή της.

Για μας είναι αδύνατο να υπάρξει αντικαπιταλιστική προοπτική χωρίς να αμφισβητηθεί η ΕΕ και η ευρωπαϊκή καπιταλιστική ολοκλήρωση. Το στοιχείο αυτό είναι καθοριστικό και πρέπει να βρεθεί στο επίκεντρο της πολιτικής και της ιδεολογικής αντιπαράθεσης ενόψει των ευρωεκλογών του Ιουνίου του 2024.

Ενισχύονται οι αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις

Οι τομές ιστορικού χαρακτήρα που προωθούνται και στρέφονται ενάντια στα εργασιακά δικαιώματα οδηγούν στον ασφυκτικό έλεγχο της εργασίας (ψηφιακή κάρτα εργασίας, ειδικά λογισμικά ελέγχου, παρατηρητήρια παρακολούθησης της εργασίας, υποταγή της ζωντανής εργασίας στην απονεκρωμένη κ.λπ.), στην αντιδραστική αναδόμηση των εργασιακών σχέσεων (ελαστικοποίηση, ελαχιστοποίηση προσωπικού, ενοικιάσεις εργαζομένων, τηλεργασία κ.λπ.), στην αντικατάσταση μέρους του μισθού με voucher, επιταγές κ.ά., στην αναδιαμόρφωση όλης της καθημερινότητας με βάση τους νόμους της αγοράς, στην πρωτοφανή ένταση της άμεσης και έμμεσης εκμετάλλευσης και της απόσπασης υπεραξίας.

Εντείνεται η εκμετάλλευση και διευρύνονται οι οικονομικές ανισότητες

 Τα τελευταία χρόνια, με μεγαλύτερη ένταση, το καπιταλιστικό σύστημα αυξάνει την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης με τη μείωση της αξίας των μισθών, την αύξηση του χρόνου εργασίας, την εντατικοποίηση, την επέκταση της επισφάλειας (σχέσεις εργασίας μη μόνιμης ή μερικής απασχόλησης) σε όλες τις χώρες.

Η οικονομική θέση των εργαζομένων χειροτερεύει ή, στην καλύτερη περίπτωση, παραμένει στάσιμη. Η απώλεια εισοδήματος επιτείνεται από την καταλήστευση του λεγόμενου «έμμεσου μισθού» και την απογείωση της έμμεσης εκμετάλλευσης.

Κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων ετών της πανδημίας, οι 10 πλουσιότεροι άνθρωποι στον κόσμο υπερδιπλασίασαν την περιουσία τους, από 700 δισεκατομμύρια δολάρια σε 1,5 τρισεκατομμύριο δολάρια, ενώ το 99% της ανθρωπότητας είδε μείωση του εισοδήματός του και 160 εκατομμύρια άνθρωποι έπεσαν κάτω από το όριο της φτώχειας.

Το πολιτικό σύστημα και το κράτος ανασυγκροτούνται αντιδραστικά καθώς διαμορφώνεται μια κατάσταση πολιτικής κρίσης των αστικών πολιτικών συστημάτων εκφράσεις της οποίας είναι:

α) Η μεγάλη πολιτική αστάθεια, η ρευστότητα, η δυσκολία κυβερνησιμότητας

β) Ο ασφυκτικός περιορισμός της δυνατότητας διαχειριστικών λύσεων που να ικανοποιούν σε κάποιον στοιχειώδη βαθμό τις κοινωνικές ανάγκες.

γ) Η ιδιαίτερα επικίνδυνη τάση της ανόδου της ακροδεξιάς σε μια σειρά χώρες, η οποία συχνά αναδεικνύεται σε πολιορκητικό κριό του αστικού συστήματος εξουσίας προκειμένου να υποταχθεί το «ταξικό» στο «εθνικό».

Εντός της αστικής πολιτικής σήμερα διακρίνονται τρία κύρια ρεύματα: ένα ρεύμα με κύριο στοιχείο την προώθηση αντεργατικών αναδιαρθρώσεων με νεοφιλελεύθερη αφετηρία, με έμφαση στην πλήρη ελευθερία των αγορών, στα «ατομικά δικαιώματα», στον κοσμοπολιτισμό, στον επιστημονισμό, στις διακηρύξεις κατά των διακρίσεων και στη «συμπερίληψη», ένα ακροδεξιό νεοσυντηρητικό ρεύμα, με έμφαση στις «παραδοσιακές αξίες», στον εθνικισμό/ρατσισμό, στο μισογυνισμό και στον ανορθολογισμό, και ένα ρεύμα της αστικά μεταλλαγμένης σοσιαλδημοκρατίας. Τα ρεύματα αυτά δεν χωρίζονται με σινικά τείχη. Κατ’ αρχήν υπηρετούν τις αξίες του κέρδους, της ιδιοκτησίας και της εκμετάλλευσης, παρά τις δευτερεύουσες διαφορές τους, που σε σημεία είναι σημαντικές. Επιπλέον, το κάθε ρεύμα «προσαρμόζεται» στο βαθμό που το απαιτούν οι συνθήκες και ο συσχετισμός δυνάμεων, ενώ υπάρχουν περιπτώσεις που είτε συγκυβερνούν είτε συνυπάρχουν στο ίδιο κόμμα. Όλα αυτά τα ρεύματα συμβάλλουν στην αντιδραστική αναμόρφωση του αστικού πολιτικού συστήματος.

Η προσπάθεια υπέρβασης αυτής της πολιτικής κρίσης από την πλευρά του καπιταλισμού συνίσταται στην αντιδραστική αναμόρφωση του συνόλου του πολιτικού συστήματος και του κράτους.

Ενίσχυση του ολοκληρωτισμού με κοινοβουλευτικό μανδύα, συγκέντρωση εξουσιών στην εκτελεστική εξουσία, αλλαγές στα συστημικά κόμματα, κυρίαρχος ρόλος του πολιτικού ηγέτη σε σχέση με το κόμμα, των media και των δεξαμενών σκέψης, καταστάσεις «έκτακτης ανάγκης», διόγκωση μηχανισμών καταστολής, ένταση της αστυνομοκρατίας, των βίαιων αστυνομικών επιθέσεων, των απαγορεύσεων και των διώξεων, αντιδραστικοποίηση νομοθετικού πλαισίου, καλπονοθευτικά συστήματα και διατάξεις για παρεμπόδιση αντιπροσώπευσης σε θεσμούς.

Φίλες και φίλοι, συντρόφισσες και σύντροφοι, 

Ο ελληνικός καπιταλισμός - Τα κεντρικά στοιχεία της αστικής στρατηγικής

Η κεντρική επιδίωξη του ελληνικού καπιταλισμού εξακολουθεί να είναι η προσέλκυση και η πραγματοποίηση επενδύσεων.

Τα κεντρικά στοιχεία της αστικής στρατηγικής στη χώρα μας για το επόμενο διάστημα είναι η προσπάθεια να ενισχυθεί η γεωπολιτική θέση του ελληνικού καπιταλισμού στην περιοχή, η προώθηση αντιδραστικών αναδιαρθρώσεων σε κοινωνικούς τομείς (εργασία, υγεία, παιδεία), στο πεδίο του περιβάλλοντος, των ελεύθερων χώρων, των δημόσιων υποδομών, και η οικοδόμηση ενός «επιτελικού κράτους» που θα υπηρετεί την καπιταλιστική ανάπτυξη, έχοντας ταυτόχρονα ακόμα πιο ισχυρό κατασταλτικό βραχίονα.

Το πολιτικό σύστημα ‒ Πολιτικές δυνάμεις και ρεύματα στην ελληνική κοινωνία

Το πολιτικό σύστημα αναδιαμορφώνεται

Το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα αναδιαμορφώνεται, ενώ παράλληλα η στάση των αστικών πολιτικών δυνάμεων σε σημαντικά γεγονότα των τελευταίων χρόνων συγκροτεί ένα πολιτικό σκηνικό στο οποίο έχει κομβικό ρόλο η συναίνεση των κομμάτων της αστικής διαχείρισης. Στη μεγάλη σύγκλιση και συμφωνία όσον αφορά τις βασικές πολιτικές θέσεις μεταξύ ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ – ΠΑΣΟΚ, Πλεύσης Ελευθερίας και ακροδεξιάς, η ΝΔ αναδεικνύεται ως ο αυθεντικός εκφραστής της αστικής πολιτικής που ηγεμονεύει στη φάση αυτή.

Ωστόσο, το αστικό πολιτικό σύστημα δεν έχει λύσει τα προβλήματα της σταθεροποίησής του. Αντίθετα, εμφανίζονται σημάδια μιας κρίσης εκπροσώπησης. Αυτό αποτυπώνουν ορισμένα χαρακτηριστικά, όπως η σχετικά «εύθραυστη» ανοχή λαϊκών στρωμάτων απέναντι στη ΝΔ και στις κυβερνητικές πολιτικές σε μια σειρά ζητήματα, η βαθιά κρίση του δεύτερου πυλώνα της αστικής κυριαρχίας (ΣΥΡΙΖΑ) –που φτάνει σε εκφυλιστικά και διαλυτικά φαινόμενα–, το πολύ μεγάλο ποσοστό της αποχής, ιδιαίτερα στις τρεις εκλογικές διαδικασίες του 2023, και κυρίως το εξαιρετικά εύφλεκτο κοινωνικό και οικονομικό πεδίο.

Πολιτικές δυνάμεις και ρεύματα στην ελληνική κοινωνία

Η ΝΔ και η κυβέρνησή της υποστηρίζει με συνέπεια και αποφασιστικότητα την ανάγκη της αστικής τάξης να επιταχυνθούν και να ολοκληρωθούν οι αντιδραστικές αλλαγές που έχει ανάγκη ο ελληνικός καπιταλισμός φορτώνοντας την κρίση στον λαό και αυξάνοντας την κερδοφορία του κεφαλαίου. Είναι η πολιτική που ακολουθούν σε γενικές γραμμές η ΕΕ και οι κυβερνήσεις σε όλη την Ευρώπη. 

Η ηγεμονία της ΝΔ στηρίζεται και είναι αποτέλεσμα:

Α. Της επίδρασης στην ελληνική κοινωνία των μεγάλων αντιδραστικών μετασχηματισμών της περιόδου των μνημονίων με το ισχυρό πλήγμα που δέχτηκε η εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα στο έδαφος της ήττας και της υποχώρησης του αντιμνημονιακού κινήματος τόσο με την αστική μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ και την κυβερνητική του εμπειρία όσο και με τη γενικότερη αδυναμία των ταξικών δυνάμεων να αποτρέψουν την υποχώρηση και την ήττα.

Β. Της αξιοποίησης και άλλων κρίσεων, όπως του προσφυγικού, των ελληνοτουρκικών και του πολέμου στην Ουκρανία, καθώς επενδύει τόσο στο εθνικιστικό ρεύμα που υπάρχει στην ελληνική κοινωνία όσο και στην ανάγκη σταθερότητας που αγγίζει λαϊκά στρώματα

Γ. Της δυνατότητάς της να οικοδομεί κοινωνικές συμμαχίες, να κατευνάζει αντιδράσεις και να εξαγοράζει συνειδήσεις με «όπλο» τα κονδύλια της ΕΕ και τη χαλάρωση των κανόνων της δημοσιονομικής σταθερότητας την προηγούμενη τριετία.

Καταλυτικό στοιχείο αποτελεί η απουσία ουσιαστικής αντιπολίτευσης στην επιθετική αστική γραμμή και πολιτική της ΝΔ, ιδίως αριστερής ανατρεπτικής εργατικής αντιπολίτευσης.

Ο ΣΥΡΙΖΑ ως αστικό πολιτικό κόμμα διεκδικεί την παραμονή του στη θέση της δεύτερης δύναμης, αποτελώντας τη μία από τις δύο βασικές εκφράσεις του λεγόμενου χώρου του «δημοκρατικού κέντρου» (η άλλη είναι το ΠΑΣΟΚ) στη χώρα μας. Συμφωνεί με την κυβέρνηση ΝΔ στα βασικά και διαφοροποιείται σε επιμέρους ζητήματα με στίγμα μια πιο χρηστή και κοινωνικά ευαίσθητη διαχείριση, που θα περιορίσει τις ακραίες εκδοχές της διακυβέρνησης της ΝΔ.. Η συντριπτική ήττα και κρίση του ΣΥΡΙΖΑ είναι αποτέλεσμα μιας απόλυτα συναινετικής, συστημικής, κοινοβουλευτικού τύπου αντιπολίτευσης. 

Συνολικά, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν αποτελεί εναλλακτική λύση στην αντιλαϊκή πολιτική, τόσο με βάση την εμπειρία ως κυβερνητικού διαχειριστή, όσο και ως συναινετική αντιπολίτευση, θέση που ενισχύεται από τη σημερινή κρίση και τη συνολική πορεία του. Οι απόπειρες επανασύστασης του «αυθεντικού», «αριστερού» ΣΥΡΙΖΑ από τη ΝΕΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ και οι ζυμώσεις για δημιουργία νέου κόμματος σε αυτόν τον χώρο δεν έχουν να προσφέρουν τίποτα στον μαχόμενο κόσμο, γιατί αποτέλεσμα αυτού ακριβώς του «αυθεντικού» ΣΥΡΙΖΑ είναι η σημερινή εκφυλιστική εικόνα.

 Το ΠΑΣΟΚ αποτελεί κόμμα της αστικά μεταλλαγμένης σοσιαλδημοκρατίας. Παραμένει στη γραμμή του χρήσιμου μπαλαντέρ για κάθε αναγκαία συστημική πολιτική ανάγκη. Πλασάρει τον εαυτό του ως σταθεροποιητικό παράγοντα του συστήματος και προβάλλει τη συνεισφορά του σε κρίσιμες για το σύστημα επιλογές.

Στον χώρο της ακροδεξιάς εμφανίζονται ανακατατάξεις, νέα μορφώματα και τάσεις ενίσχυσης, με διαφορετικό τρόπο και έκφραση απ’ ότι σε προηγούμενη φάση με τη Χ.Α. Η άνοδος ακροδεξιών αντιλήψεων και ρευμάτων είναι πριν απ’ όλα αποτέλεσμα της συνολικής επιθετικής, αντιδραστικής μετατόπισης της κυρίαρχης πολιτικής. 

• Ενισχύονται από συγκεκριμένα κέντρα του συστήματος.
• Η είσοδος τριών ακροδεξιών κομμάτων στη Βουλή, συμπεριλαμβανομένων των φασιστών «Σπαρτιατών», «πατάει» επίσης πάνω σε έναν δυνατό ακροδεξιό άνεμο σε όλη την Ευρώπη και στην ένταξη μεγάλων τμημάτων της ακροδεξιάς στο επίσημο αστικό πολιτικό σύστημα (Λεπέν, Μελόνι, AfD κ.λπ.). 
• Η ακροδεξιά αξιοποιεί με αντιδραστικό τρόπο κοινωνικά ζητήματα.
• Συνολικά, η ακροδεξιά έχει ως υπόβαθρο μια αξιακή μετατόπιση προς τον ατομισμό, τον κανιβαλικό ανταγωνισμό, την αποθέωση της τυφλής βίας ενάντια στον «κατώτερο» και τον «διαφορετικό», την άνοδο του ανορθολογισμού, του εθνικισμού και της θρησκοληψίας. Η ακροδεξιά και ο φασισμός έχουν ως κύρια κοινωνική τους δεξαμενή ορισμένα τμήματα των φτωχών λαϊκών στρωμάτων, που βρίσκουν ένα ψεύτικο αντιδραστικό «αντισυστημικό» αποκούμπι.

Το ΜΕΡΑ25 είναι δύναμη της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας και κινείται μέσα στο αστικό σκηνικό και στα πλαίσια της ΕΕ. Η πολιτική του πρόταση είναι μια διαχειριστική τεχνοκρατική πρόταση εντός του συστήματος, που προβάλλει ένα μοντέλο υγιούς ανταγωνιστικού ελληνικού καπιταλισμού.

Η «ρήξη» που πρόβαλε το ΜΕΡΑ25 δεν ήταν παρά μια πρόταση «ρεαλιστικής ανυπακοής» μέσα στο πλαίσιο της ΕΕ. Τα πρόσφατα εκλογικά αποτελέσματα αποτελούν ήττα για τη συνεργασία του ΜΕΡΑ25 με τη ΛΑΕ, που προσπάθησαν να επαναλάβουν την πολιτική του «παλιού καλού» ΣΥΡΙΖΑ του 2015. Αυτή η καρικατούρα «ρήξης» αδυνατεί τα πείσει και να εμπνεύσει τον μαχόμενο κόσμο ωστόσο δεν πρέπει να θεωρείται ότι ο συγκεκριμένος χώρος είναι «τελειωμένος».

Το ΚΚΕ σταθεροποιεί και ενισχύει τον ρόλο του ως βασική δύναμη ενός ιδιότυπου, κομμουνιστικής αναφοράς, ρεφορμισμού και συγκράτησης ριζοσπαστικών τάσεων στα όρια βασικών στρατηγικών επιλογών του συστήματος. Το κύριο χαρακτηριστικό που καθορίζει τη φυσιογνωμία του είναι η απουσία επαναστατικής στρατηγικής και της αντίστοιχης επαναστατικής τακτικής που να την υπηρετεί. Στην πολιτική του ΚΚΕ κυριαρχεί το σχήμα «διαρκής κοινοβουλευτική ενίσχυση-λαϊκή εξουσία/οικονομία», όπου απουσιάζει το στοιχείο της επαναστατικής τομής.

Επιδεικνύει προσαρμογή σε κεντρικά ζητήματα που αναδεικνύει η αστική τάξη, ειδικά στα λεγόμενα εθνικά (προσφυγικό, μακεδονικό, ελληνοτουρκικός ανταγωνισμός, ΑΟΖ/εξορύξεις, ιδιωτικοποιήσεις/εθνικοποιήσεις). Είναι χαρακτηριστικό ότι, παρά τη θετική του στάση στον πόλεμο στην Ουκρανία και στην Παλαιστίνη, στον ελληνοτουρκικό ανταγωνισμό ακολουθεί αντίθετη μεθοδολογία. Προτάσσει όχι την ανεξαρτησία απέναντι και στις δύο αστικές τάξεις, αλλά την αντίθεση στη «συνεκμετάλλευση» του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου, συγχέει τις ΑΟΖ με τα «κυριαρχικά δικαιώματα», επιμένει στη μονόπλευρη καταγγελία της «τουρκικής επιθετικότητας», υποχωρεί στην επιθετικότητα της «δικής μας» αστικής τάξης.

Ωστόσο, σήμερα το ΚΚΕ, στο φόντο και της υποχώρησης και του κατακερματισμού του ΣΥΡΙΖΑ και των δυνάμεων που αποσπάστηκαν από αυτόν, αποτελεί μαζικό πόλο συσπείρωσης αριστερού, κομμουνιστικού και εργατικού δυναμικού. Καταγράφεται ως τάση αριστερής αντιπολίτευσης εργαζομένων και νεολαίας σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο. Επιδιώκει να προβάλλεται ως η μόνη συμπαγής και συνεκτική δύναμη της αριστεράς που είναι «χρήσιμη» στον λαό. Η ενίσχυσή του είναι αποτέλεσμα της πολιτικής και κινηματικής του παρέμβασης, της πολιτικής και οργανωτικής του συγκρότησης, σε συνδυασμό με την αδυναμία σταθερής και ισχυρής πολιτικής παρέμβασης της αντικαπιταλιστικής επαναστατικής Αριστεράς και εμφάνισης με μαζικούς όρους μιας σύγχρονης κομμουνιστικής πρότασης-προγράμματος και προοπτικής.

Στο χώρο της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς, επίσης υπάρχουν οργανώσεις και δυνάμεις με ρεφορμιστική αντίληψη και δράση (με χαρακτηριστική την περίπτωση της ΛΑΕ-Ανυπότακτη Αριστερά), που προβάλλουν λογικές «αριστερού κυβερνητισμού ‒ φιλολαϊκής διαχείρισης» του συστήματος με στοιχεία «παραγωγικής ανασυγκρότησης» του ελληνικού καπιταλισμού. 

Επίσης, κάποιες δυνάμεις δορυφοροποιούνται γύρω από την επίσημη αριστερά και περιορίζονται σε κοινοβουλευτικές αναζητήσεις και συμμαχίες. Η λογική αυτή οδήγησε στην ένταξη της ΛΑΕ και των οργανώσεών της στο σχέδιο ΜΕΡΑ25 και στη «Συμμαχία για τη ρήξη» με τα γνωστά αποτελέσματα.

Υπάρχουν, ακόμα, τμήματα και οργανώσεις της ριζοσπαστικής-αντικαπιταλιστικής αριστεράς ή και κομμουνιστικής αναφοράς που επιλέγουν να μη συμβάλουν στη συγκρότηση αντικαπιταλιστικού μετώπου και προκρίνουν μια γραμμή «συσπείρωσης όλης της αριστεράς, από ΜΕΡΑ25 ως ΚΚΕ», υπό το βάρος των δυσμενών συσχετισμών, της συνολικής αντιδραστικής επίθεσης του συστήματος, αλλά και της μετατόπισης της ρεφορμιστικής αριστεράς σε πιο δεξιά κατεύθυνση, παρότι εκφράζονται κοινωνικά τάσεις αμφισβήτησης του συστήματος.

Γενικά, κυριαρχεί η τάση προσαρμογής στη λογική του «εφικτού», ενώ εμφανίζεται και τάση αναζήτησης συμμαχιών με κόμματα της ρεφορμιστικής αριστεράς και διαμέσου αυτών κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης. Σε αυτή τη βάση, για ένα μέρος των δυνάμεων της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς συνεχίστηκε η πορεία ενσωμάτωσης ή δορυφοροποίησής τους γύρω από τη ρεφορμιστική αριστερά. Η στάση αυτή βαθαίνει παραπέρα την πολιτική υποχώρηση δυνάμεων που αναφέρονται στη ριζοσπαστική και αντικαπιταλιστική Αριστερά. 

Παρ’ όλα αυτά εμφανίζονται αντιφάσεις σε μια σειρά από αυτές τις δυνάμεις που αξίζει να σημειωθούν, καθώς σε ορισμένες περιπτώσεις και με τη συγκροτημένη παρέμβαση της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς έχουν ως αποτέλεσμα μια ασταθή αλλά υπαρκτή πολιτική μετατόπισή τους σε κάποιες πολιτικές μάχες.

Συνολικά το αντικαπιταλιστικό ρεύμα, όπως αυτό εκφράζεται μέσα από οργανώσεις αλλά και τις αριστερές κινήσεις και τα πολιτικοσυνδικαλιστικά σχήματα, βρίσκεται σε φάση υποχώρησης. Όμως, παρά τις νέες δυσκολίες, είναι σημαντικό πως το ευρύτερο δυναμικό της μαχόμενης ριζοσπαστικής και αντικαπιταλιστικής Αριστεράς είναι διευρυμένο στην Ελλάδα και σε πολλές μάχες στέκεται απέναντι στην πολιτική κυβερνήσεων και κεφαλαίου.

Στη βάση αυτή, για την ανασυγκρότηση της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς απαιτείται πάνω απ’ όλα η ανασυγκρότηση της κοινωνικής/ταξικής και πολιτικής βάσης του ρεύματος της επαναστατικής Αριστεράς. 

Αυτός χρειάζεται να είναι ο κύριος προσανατολισμός μας!