Θ. Λιανός: Καλούμε σε στράτευση τη νεολαία, για ένα ανώτερο βήμα

Εισηγητική ομιλία του Θέμη Λιανού, μέλος του Κ.Σ. της νεολαίας Κομμουνιστική Απελευθέρωση στην εκδήλωση του ΝΑΡ και της νΚΑ στο Πολυτεχνείο στις 15/11.

Καλησπέρα φίλες και φίλοι, σύντροφοι και συντρόφισσες,

- Το πνεύμα του Νοέμβρη ενοχλεί. Η ιστορική του ανάμνηση αποτελεί έμπνευση για εμάς και εφιάλτη για τους από πάνω. Κάθε ανάταση των αγώνων ξυπνάει μνήμες παλιές και νεότερες από τις στιγμές που ο λαός και η νεολαία έδειξαν τα δόντια τους. Έτσι και σήμερα οι φοιτητές είναι αυτοί που ανοίγουν ένα νέο γύρο αντιπαράθεσης. Απέναντι σε μια κυβέρνηση που είχε ήδη αποφασίσει να τελειώσει με τους αγώνες πριν αυτοί καν αρχίσουν, όπως συμβαίνει στις “σύγχρονες δημοκρατίες” όπου εχθρός του κράτους είναι ο λαός, οι ταραξίες παρακολουθούνται, οποιαδήποτε διαδήλωση χτυπιέται, οποιοδήποτε ξέσπασμα θρηνεί νεκρούς. Όπως συμβαίνει συνήθως όμως, οι κινήσεις αυτές είναι λάδι στην φωτιά και όχι αλεύρι. Έτσι κι αλλιώς, το ξέσπασμα του φοιτητικού κινήματος στην Ελλάδα δεν μπορεί να αποκοπεί από το ψηφιδωτό των κοινωνικών ξεσπασμάτων διεθνώς, που έχουν βαθύτερα αίτια.

- Σε όλο τον κόσμο η νεολαία πρωτοστατεί στους αγώνες και πυροδοτεί εξεγέρσεις. Γιατί; Πολλές φορές αυτό αποδίδεται στην νεανική απερισκεψία και εκρηκτικότητα, στην ιδιοσυγκρασία της νεολαίας που το αίμα της βράζει, ειδικά από αυτούς που θέλουν να κοντύνουν τις διεκδικήσεις της νεολαίας. Φυσικά αυτή είναι μια επιφανειακή και στρεβλή άποψη. Η νεολαία ιστορικά ήταν στην πρώτη γραμμή των κοινωνικών κινημάτων. Από τις επαναστάσεις στις αρχές του αιώνα, την αντιφασιστική πάλη του ‘40, τον εξεγερσιακό αναβρασμό σε όλο τον πλανήτη την δεκαετία του ‘60 και του ‘70, μέχρι και σήμερα στις πλατείες, στην αραβική άνοιξη, στο κίνημα των μαύρων στην Αμερική, στα φοιτητικά κινήματα διεθνώς, η νέα γενιά είναι αυτή που όχι μόνο είναι στην καρδιά της μάχης, αλλά πολλές φορές είναι η σπίθα που τα πυροδοτεί. Η βαθύτερη ρίζα αυτής της νεολαιίστικης επαναστατικότητας είναι η προνομιακή σχέση της με το μέλλον. Ένας νέος άνθρωπος βλέπει το παρόν του με τα μάτια στο μέλλον του. Διαχρονικά λοιπόν, όταν η νέα γενιά διαισθάνεται ότι το μέλλον που της επιφυλάσσουν είναι σκοτεινό, δεν έχει κανένα λόγο να διαφυλάξει το παρόν που ζει, αλλά σπρώχνεται να το αμφισβητήσει και να το ανατρέψει.

- Η νέα γενιά σήμερα έχει μεγαλώσει στην περίοδο της κρίσης του καπιταλισμού και στην πραγματικότητά της. Η κανονικότητα ήταν το πρόβλημα λένε οι σύντροφοι και οι συντρόφισσες μας στην Χιλή, αφού σε όλες τις γωνιές του πλανήτη οι νέοι και οι νέες μεγάλωσαν και γνώρισαν μια κανονικότητα που η παιδεία αντί για κοινωνικό αγαθό και δικαίωμα μετατρέπεται σε μια μεγάλη μπίζνα, η οποία θα ξεσκαρτάρει και θα πετάει εκτός όσο περνούν τα χρόνια την πλειοψηφία των σπουδαστών, η οποία για όσους καταφέρουν να υπερβούν τα εμπόδια θα προσφέρει σκόρπιες γνώσεις, παροδικές όπως και οι ανάγκες των καπιταλιστών. Που θα γεννά από τη μία ένα στρατό υποψήφιων ανέργων και από την άλλη ένα στρατό ελαστικά εργαζόμενων. Μια μπίζνα που φυσικά δεν επιτρέπει την πολιτική ενασχόληση, την επαφή με απελευθερωτικές και επικίνδυνες για το σύστημα ιδέες και γι αυτό τις κυνηγά, μια παιδεία χωρίς δημιουργικότητα, φαντασία, επαφή με την τέχνη και το σύνολο του ανθρώπινου πολιτισμού, αλλά αποστειρωμένη και δομημένη ώστε να καλλιεργεί την κουλτούρα της υποταγής. Μια κανονικότητα που για εκατομμύρια νέων σημαίνει ότι ο μπαμπούλας της ανεργίας θα επισκιάζει την ζωή σου για πάντα και γι αυτό θα πρέπει να ζεις με ψίχουλα, με προγράμματα μίσθωσης λίγων μηνών ή και ημερών ή και ωρών, χωρίς δικαιώματα και προπάντων χωρίς το δικαίωμα να σηκώσεις ανάστημα. Μια κανονικότητα και μια ζωή λοιπόν τόσο σκληρή και πραγματική που ξεπερνά ακόμα και τα πιο δυστοπικά σενάρια. Και ταυτόχρονα μια κανονικότητα η οποία απέχει πολύ από το πώς θα μπορούσαμε να ζούμε στην εποχή της τεράστιας επιστημονικής και τεχνολογικής εξέλιξης, στην δημιουργία της οποίας οι νέοι άνθρωποι είναι πρωταγωνιστές. Η κανονική ζωή για μας τους νέους, είναι ζωή σε πόλεις γκρίζες, που δεν μας ανήκουν για να αυξάνονται τα κέρδη από τον τουρισμό, σε δουλειές που δεν μας ενθουσιάζουν απλά για να επιβιώνουμε, που η μόνη μας διέξοδος από αυτή είναι η θολούρα των ναρκωτικών, το δελτίο του στοιχήματος, η δημιουργία ενός πλαστού προσωπείου στα social media και στο χειρότερο σενάριο η επιβολή στον διπλανό μας, τον μετανάστη, τον gay, τη γυναίκα.

- Το φως όμως φαίνεται καλύτερα στο σκοτάδι για όσους θέλουν να κοιτάξουν. Ο νεολαιίστικος ριζοσπαστισμός των μαθητών στην Χιλή που έδωσαν το έναυσμα για εξέγερση, των φοιτητών στην Γαλλία που ξενυχτούσαν στις πλατείες των γαλλικών πόλεων απέναντι στο αντεργατικό νόμο του Ολαντ τραβώντας και τα μεγάλα συνδικάτα πυροδοτώντας τεράστιες απεργίες, αποτελώντας προοίμιο των κίτρινων γιλέκων, γεννιέται μέσα στην αβεβαιότητα της φτώχειας και της ανεργίας, αναζητώντας μια καλύτερη μέρα. Το κάδρο του ιστορικού χρόνου, έχει πάντα εντός του και την πλευρά των δυνατοτήτων ανεξάρτητα του πόσο βαρύς είναι ο συσχετισμός. Σήμερα λοιπόν υπάρχουν οι δυνατότητες για την συγκρότηση ενός μαζικού και πολιτικά επικίνδυνου κινήματος νεολαίας που πατάνε στα παρακάτω χαρακτηριστικά. Πρώτον, ότι μιλάμε για μια νέα γενιά που αποτελεί την καρδιά της νέας εργατικής βάρδιας που τα συμφέροντα της πλειοψηφίας της ταυτίζονται με αυτά των εργαζόμενων και το ψυχανεμίζεται. Δεύτερον, ότι η νέα γενιά μπαίνει στον αγώνα αγνοώντας και πολλές φορές δυσφορώντας απέναντι στην πεπατημένη οδό της γραφειοκρατίας, προσπαθεί να ανακαλύψει νέες μορφές πάλης, όπως ήταν οι συνελεύσεις στις πλατείες, ή και να δώσει το δικό της νόημα στα παραδοσιακά όπλα του κινήματος όπως είναι οι γενικές συνελεύσεις, οι συγκρούσεις στο δρόμο. Τέλος, μιλάμε για μια γενιά που η αγανάκτησή της δεν είναι τυφλή, αλλά προϊόν των πολλών προσώπων της καπιταλιστικής βαρβαρότητας και γι’ αυτό πολλές φορείς κουβαλά μια πρωτόλεια αντικαπιταλιστική τάση.

- Παρόλα αυτά, πολλές φορές η αγωνιστικότητα αυτή μένει μετέωρη, δυσκολεύεται να οραματιστεί μια διαφορετική απάντηση.

- Για να μην μένει αέναα αυτή η νεολαιίστικα αγωνιστικότητα μετέωρη, όπως πολλές φορές στο παρελθόν, οι δυνατότητες αυτές αποτελούν τον δρόμο για μια εφικτή σήμερα στροφή στο κίνημα της νεολαίας. Αυτό που συχνά κωδικοποιούμε σαν εργατική στροφή και δεν είναι τίποτα άλλο από την συγκρότηση ενός κινήματος νεολαίας που θα υπερασπίζεται το σύνολο των αναγκών της πληττόμενης πλειοψηφίας, για μόρφωση, εργασία με αξιοπρέπεια, δημοκρατικές ελευθερίες και ειρήνη μεταξύ των λαών. Μια στροφή στο κίνημα νεολαίας που θα παίρνει τις διαφορετικές εκφράσεις και θα τις μετατρέπει σε μια συνισταμένη δύναμη ανατροπής. Που θα δώσει σάρκα και οστά στην δημοκρατία των από κάτω, την εργατική δημοκρατία, δηλ την οργάνωση με τέτοιο τρόπο που κάθε φωνή θα ακούγεται, που κάθε αντίσταση θα συντονίζεται με τις υπόλοιπες, που οι ανάγκες μας θα επιβάλλονται και θα είναι νόμος.

- Όσο η φλόγα του αγώνα φουντώνει τα ερωτήματα γίνονται σκληρά και αμείλικτα. Κι αν θέλουμε να αλλάξουμε τον κόσμο με ποιούς θα το κάνουμε, τι πρέπει να πούμε, τι δρόμους πρέπει να χαράξουμε; Αν δεν μας κάνει το παρόν για ποιό μέλλον παλεύουμε; Τα επαναστατικά γεγονότα που τον πλανήτη είναι ακόμα εφικτά ή ήταν μια προσπάθεια καταδικασμένη που ξεψύχησε; Όπως μας δίδαξε και το προηγούμενο διάστημα, όταν δεν προσπαθείς να περιγράψεις το μέλλον και πώς θα φτάσεις σε αυτό, εγκλωβίζεσαι στο παρόν. Έτσι εγκυμονεί από τη μία ο κίνδυνος της ενσωμάτωσης της αγωνιστικότητας σε διαχειριστικές προτάσεις που δήθεν θα αλλάξουν το βάρβαρο πρόσωπο του καπιταλισμού χωρίς να συγκρουστούν με αυτό και από την άλλη ο κίνδυνος της αμηχανίας και του ξεφουσκώματος, της επιστροφής σε μια κατάσταση που δεν ξέρεις το επόμενο βήμα και υποτάσσεσαι στον δυσμενή συσχετισμό.

- Αυτά τα ερωτήματα είναι οι δύσκολοι γρίφοι που χρειάζεται να λύσει μια πιο στρατηγική αναζήτηση. Η νΚΑ και το ΝΑΡ, όπως έδειξαν και οι προηγούμενοι μήνες και μέρες, αλλά όπως έχει φανεί συνολικά στα τριάντα χρόνια ύπαρξης του ΝΑΡ, έχουν παίξει κομβικό ρόλο στην κινηματική αναζωπύρωση, στην πανελλαδική έκφραση του φοιτητικού κινήματος και αυτό το “πλήρωσαν” με χουντικής εμπνεύσεως συλλήψεις, με διώξεις και πρόστιμα. Ωστόσο, η πρωτοπόρα αυτή στάση πολλές φορές αποτέλεσε και ένα όριο, που πρέπει να ξεπεράσουμε. Από την οργάνωση που είναι μπροστάρης στους αγώνες και μπορεί να διαβάζει τα υπόγεια ρεύματα της νεολαίας ακόμα και εκεί που όλοι βλέπουν την δύσκολη πλευρά του συσχετισμού και όχι την δυνατότητα, στην σύγχρονη κομμουνιστική οργάνωση που αυτές τις δυνατότητες και τα υπόγεια ρεύματα θα τα σπρώχνει ένα βήμα παρακάτω, θα τα πολιτικοποιεί και θα τους δίνει μια άλλη κατεύθυνση. Γι’ αυτό το λόγο ανοίγουμε με θαρρετό τρόπο την κουβέντα για μια οργάνωση κομμουνιστικής νεολαίας η οποία:

• Θα τοποθετεί τους αγώνες στο ιστορικό τους πλαίσιο, που θα ενοποιεί τις αντιστάσεις που φαίνεται να μην έχουν κοινή βάση, όχι μόνο στο κοινό ταξικό συμφέρον, αλλά και στον αγώνα για μια άλλη κοινωνία και μια καλύτερη ζωή.
• Που θα δίνει στους αγώνες ένα συνολικό περιεχόμενο και θα συγκρούεται με τα ιερά και τα όσια του σύγχρονου καπιταλισμού.
• Που θα βάλει ξανά στο προσκήνιο την αναγκαιότητα της επαναστατικής τομής, σαν τον μόνο δρόμο για την οικοδόμηση μιας κοινωνίας όπου θα καλύπτονται οι ανάγκες των ανθρώπων.
• Που θα είναι καθολική, θα αναφέρεται σε κάθε πτυχή της ζωής ενός ανθρώπου, θα είναι στέγη για τις διάφορες μερικές πρωτοπορίες που ξεπηδούν στις επιστήμες, στην τέχνη και τον πολιτισμό και εκφράζουν τις αγωνίες της νεολαίας, αλλά και την δημιουργικότητα και την φαντασία της.
• Που θα είναι εργατοδημοκρατική, εκφράζοντας τον συγκροτητικό ρόλο των οργανώσεων βάσης στην λήψη και εφαρμογή των αποφάσεων, που θα καταστρατηγεί την τάση που γεννάει η αστική ιδεολογία να επιβαλλόμαστε στον διπλανό μας και θα αναδεικνύει ουσιαστικά την συλλογική απόφαση και δράση.
• Που θα δίνει την μάχη των ιδεών, απέναντι σε έναν αντίπαλο που θέλει η νεολαία να τρώει τον εθνικιστικό σανό, που την βγάζει στο απόσπασμα όποτε αυτή αντιδρά, όπως με τις κοπέλες που γελοιοποίησαν το στρατιωτικοποιημένο πανηγύρι που λέγεται παρέλαση, την μάχη των ιδεών ανακαλύπτοντας την πραγματική ιστορία του κομμουνιστικού κινήματος, τις δυνατότητες και τα λάθη, την μάχη μέσα από την επαναθεμελίωση ενός σύγχρονου μαρξισμού που θα διαβάζει τα νέα χαρακτηριστικά του αντιπάλου, αλλά και τις σύγχρονες ανάγκες της νεολαίας και όλων των ανθρώπων.
• Μια κομμουνιστική οργάνωση που θα κάνει πραγματικότητα μια νέα ποιότητα στράτευσης και την διαμόρφωση αγωνιστών που θα προβάλλουν τον καθολικό άνθρωπο της άλλης κοινωνίας στο σήμερα.

Με αυτά στο μυαλό, εμείς καλούμε στην στράτευση όλων των αγωνιστών και αγωνιστριών στις γραμμές του ΝΑΡ και της νΚΑ, στην προσπάθεια οικοδόμησης του σύγχρονου κομμουνιστικού προγράμματος και κόμματος. Ακόμα και σε μια εποχή που όλοι λένε ότι η στράτευση είναι βαρίδι, που σε στοχοποιεί το αφεντικό σου στην δουλειά όταν απεργείς, που στοχοποιείσαι στην σχολή σου όταν παρεμβαίνεις και αγωνίζεσαι, εμείς πιστεύουμε βαθιά ότι οι νέοι και οι νέες που μπαίνουν στον αγώνα και εμπνέονται από την πολιτική πρόταση της νΚΑ, δεν αντιλαμβάνονται την ενασχόληση με τον κομμουνισμό και την αριστερά σαν εύκολο χόμπι. Με πίστη ότι οι πεινασμένοι μπορούν να ονειρεύονται επαναστάσεις, με πίστη ότι τα πόδια των ξυπόλητων κάνουν θόρυβο όταν περπατούν στους δρόμους της φωτιάς, με πίστη ότι στον αγώνα για τον κομμουνισμό του 21ου αιώνα, η δυνατότητα γίνεται βεβαιότητα και μπορούμε ξανά να λέμε ότι ΘΑ ΝΙΚΗΣΟΥΜΕ!

“Οι άλλοι φωνάζανε: Πού πάτε; Βουίζαν οι άνεμοι στη νύχτα. Πού θα πάμε;
Οι δρόμοι είναι γιομάτοι λάσπες.
Πέτρες κοφτές και πυρωμένα βόλια. Κάντε πίσω.
Στις πόρτες το πράσινο φαναράκι
στ' αγρυπνισμένα μάτια ο ίσκιος
μα στις καρδιές βαθιά εκεί μέσα
γαντζωμένο καλά το κόκκινο άστρο.
Και φεύγαν μες στις νύχτες οι ξυπόλυτοι άγγελοι.”

Γιάννης Ρίτσος, Ξυπόλυτοι άγγελοι (Οχτώβρης 1940).