Επιχειρηματικό κράτος - κοινοβουλευτικού ολοκληρωτισμού

Άρθρο Δημόσιου Προσυνεδριακού Διαλόγου

«ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ - ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΥ ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΣΜΟΥ»

Παπαδάκης Γιώργος, ΟΒ Τρικάλων ΝΑΡ

Στο άρθρο αυτό γίνεται μια προσπάθεια ανίχνευσης των αλλαγών του σύγχρονου αστικού κράτους στον «Ολοκληρωτικό Καπιταλισμό», μέσα από την εξέταση των Μηχανισμών του. Στο πρώτο μέρος, σε σημεία, αναφέρονται κεντρικές αλλαγές στους μηχανισμούς του και εξάγεται το αρχικό συμπέρασμα. Στο δεύτερο μέρος γίνεται μια απόπειρα για κάποιες πρώτες απαντήσεις.

ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟΥΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥΣ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

Α) οικονομικά χαρακτηριστικά – οικονομικοί μηχανισμοί:

• Επικράτηση καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής στο εσωτερικό του.
• Καπιταλιστικός καταμερισμός εργασίας στη δομή του.
• Επιχειρηματική δραστηριότητα είτε μέσω κρατικών Α.Ε. είτε μέσω ΣΔΙΤ.

Β) παραγωγή πολιτικής:

• Ιδιωτικά λόμπυ χαράσσουν πολιτικές, σε Ε.Ε. Κεντρική Κυβέρνηση, Τοπική Αυτοδιοίκηση.
• Κινητικότητα μεταξύ πολιτικού προσωπικού και στελεχών επιχειρήσεων στους κρατικούς μηχανισμούς και κυβέρνηση.
• Ενοποίηση Νομοθετικής και Εκτελεστικής Εξουσίας κάτω από το γενικό σχεδιασμό της καπιταλιστικής ανάπτυξης.

Γ) αναπαραγωγή εργατικής δύναμης και κατανεμιτικός ρόλος:

• Στόχευση για παραγωγή εργατικής δύναμης και του καταμερισμού εργασίας όχι με μια γενική θεώρηση καπιταλιστικής αναπαραγωγής, αλλά στενά συνδεδεμένης με τις ανάγκες της τρέχουσας αγοράς.
• Επιχειρηματικοποίηση της εκπαίδευσης.
• Συνεχή αξιολόγηση της σύγχρονης και μετρίσιμης εργατικής δύναμης

Δ) μηχανισμοί «νόμιμης βίας»:

• Αστυνομία – Στρατός – Δικαιοσύνη – Φυλακές δεν αποτελούν μονοπώλιο του κράτους.
• Ιδιωτικοί στρατοί, σεκιούριτι, ιδιωτικές φυλακές-επιχειρήσεις σχεδόν μηδαμινού εργατικού κόστους, ιδιωτικά κέντρα κράτησης και φιλοξενίας μεταναστών, δρουν παράλληλα με το κράτος σε συνεργασία και σύμφυση.

Ε) κυρίαρχη ιδεολογία και ιδεολογικοί μηχανισμοί του κράτους:

• Όχι γενικά έθνος – πατρίδα – θρησκεία, αλλά ποίο έθνος, ποια πατρίδα, ποια θρησκεία εξυπηρετούν την καπιταλιστική ανάπτυξη, στο δοσμένο διεθνές καπιταλιστικό καταμερισμό εργασίας και παράλληλα εξασφαλίζουν την συναίνεση για τον συγκεκριμένο καταμερισμό εργασίας και τις κυρίαρχες σχέσεις παραγωγής.
• Ο νέος άνθρωπος οργανικό κομμάτι της παραγωγικής διαδικασίας, όχι τυπικά αλλά ουσιαστικά, στο σύνολο του 24ώρου.

Ζ) γενική εξουσία:

• Ενσωμάτωση όχι μόνο των κυρίαρχων σχέσεων παραγωγής και εξουσίας αλλά και όλων των μορφών εξουσίας (πατριαρχία, έμφυλη βία, σεξισμός ρατσισμός) στο κράτος. Νομιμοποίηση κυριαρχίας μέσω του κράτους όλων των τυπικών και άτυπων μορφών εξουσίας.

Η) διοίκηση ως μορφή:

• Η σχέσεις εθνικού – διεθνικού – τοπικού, προσμοιάζουν με οργανόγραμμα Π.Π.Μ. με την διακλάδωση των θυγατρικών του.
• Υιοθέτηση του αυταρχικού πλαισίου λειτουργίας και διοίκησης της αγοράς, των επιχειρήσεων, των λόμπυ.
• Μικρότερο σε έκταση κράτος, μεγαλύτερη σύμφυση με καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής, γενικός οργανωτής ως συλλογικός καπιταλιστής σε κάθε καπιταλιστική δραστηριότητα μέσω κανονιστικών διατάξεων. «Πολιτικό φράκταλ» περιορισμένου εμβαδού και άπειρης περιφέρειας.

ΤΕΛΙΚΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ:

Γενικά το Κράτος είναι η πολιτικοοικονομική συμπύκνωση και ο θεματοφύλακας των κυρίαρχων παραγωγικών σχέσεων και του καταμερισμού εργασίας στο δοσμένο έδαφος των παραγωγικών δυνάμεων.

Ενσωμάτωση του πυρήνα των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής και του καπιταλιστικού καταμερισμού εργασίας στο σύγχρονο κράτος. Υπαγωγή της κρατικής αστικής πολιτικής στην καπιταλιστική οικονομία (απώλεσε τη σχετική της αυτονομία). Τυπική και ουσιαστική υπαγωγή του εποικοδομήματος στη βάση. Ουσιαστική ενοποίηση πολιτικού και οικονομικού. Καταστροφή παραδοσιακών δομών κοινωνικής ενσωμάτωσης.

Επιχειρηματικοποίηση του σύγχρονου κράτους.

Γενικευμένος και αντιδημοκρατικός μετασχηματισμός του κοινοβουλίου και της αστικής δημοκρατίας ως αναγκαιότητα για τη σταθεροποίηση του νέου Κράτους.

Το νέο Κράτος που διαμορφώνεται στο νέο στάδιο του ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΚΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ είναι ένα «Επιχειρηματικό Κράτος - Κοινοβουλευτικού Ολοκληρωτισμού».

ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ:

Το δόγμα «ΤΙΝΑ» (δεν υπάρχει εναλλακτική), δεν αποτελεί ένα απλό ιδεολόγημα, αλλά έχει υλική βάση την τυπική και ουσιαστική υπαγωγή του εποικοδομήματος στη βάση. Το αντιλαμβανόμαστε καθημερινά από τον τρόπο που ασκούν την εξουσία οι «επάνω». Από τον πιο μικρό μέχρι τον πιο μεγάλο πολιτικό στόχο, βάζουν μπροστά την στρατηγική.

Αυτό έχει αντίκτυπο και στους αγώνες. Αυτή είναι η υλική βάση όπου σήμερα κανένας συντεχνιακός αγώνας δεν μπορεί να νικήσει. Δηλαδή κανένας οικονομικός αγώνας από μόνος του, αν δεν πάρει πολιτικά ανατρεπτικά χαρακτηριστικά, δεν μπορεί να νικήσει. Αλλά και καμιά διαφορετική κυβερνητική πολιτική χωρίς αλλαγή σε οικονομικό επίπεδο δεν μπορεί να υπάρχει. Αυτό έχει επιφέρει σχετική απογοήτευση στον κόσμο του αγώνα και αμηχανία στην πρωτοπορία.

Τοποθετεί σε νέα βάση το διεκδικητικό πλαίσιο του εργατικού– λαϊκού κινήματος, μιας και τα όρια του πολιτικού με τον οικονομικό αγώνα του πολιτικού με τον οικονομικό αγώνα γίνονται όλο και πιο δυσδιάκριτα. Πεδίο όπου συναντιούνται ο πολιτικός με τον οικονομικό αγώνα, είναι η αντικαπιταλιστική πτέρυγα του κινήματος. Στο σύνολό της. Στο εργατικό, στη νεολαία, στη γειτονιά, στα μέτωπα, στα συνεργατικά εγχειρήματα, στους νέους αγροτικούς συνεταιρισμούς, στην ανταλλακτική οικονομία, στις πολιτιστικές κολεκτίβες κ.ο.κ. Η αντικαπιταλιστική πτέρυγα του κινήματος αποκτά νέα βαρύτητα. Αναβαθμίζεται ο ρόλος της σε σχέση με τη συγκρότηση του αντικαπιταλιστικού πολιτικού μετώπου.

Οι παραπάνω αλλαγές διαφοροποιούν την πολιτική και οργανωτική συγκρότηση του αντικαπιταλιστικού πολιτικού μετώπου. Ένα μέτωπο που θα πρέπει να ενοποιείται, όχι μόνο σε πολιτικό επίπεδο, σε επίπεδο διακηρυκτικών θέσεων επιβολής της εργατικής θέλησης, αλλά σε νέο πρωτότυπο οικονομικό-πολιτικό επίπεδο και σε νέες μορφές οργάνωσης και πάλης.

Ίσως για πρώτη φορά να εμφανίζεται η υλική βάση για την οικονομικό-πολιτική ενοποίηση όλου του διάσπαρτου δυναμικού του αγώνα (από τις οργανώσεις και τα μέτωπα της αντικαπιταλιστικής αριστεράς και την αντικαπιταλιστική πτέρυγα του κινήματος, μέχρι τις εργατικές Λέσχες, τις πολιτιστικές κολεκτίβες, τα νέα αυτοδιαχειριστικά και συνεταιριστικά εγχειρήματα σε πρωτογενή και δευτερογενή τομέα, την αλληλέγγυα οικονομία κ.λ.π.).

Οι παραπάνω αλλαγές στη βάση και στο εποικοδόμημα, αλλά και στον οικονομικό και πολιτικό αγώνα, επιφέρουν αλλαγές και στις συμμαχίες της αντικαπιταλιστικής αριστεράς. Δεν αρκεί μια πολιτική συμφωνία σε πολιτικούς στόχους και προγράμματα, ενώ στο κίνημα ο καθένας να έχει διαφορετικούς στόχους. Άλλους στο εργατικό, άλλους σε υγεία – παιδεία κλπ. Πρέπει να υπάρχει ενότητα και στα δύο επίπεδα.

Καθήκον τον κομμουνιστών πρέπει να είναι η πολιτική ενοποίηση και η οργανωτική ανασυγκρότηση όλου αυτού του διάσπαρτου δυναμικού. Και αυτό παίρνει πια στρατηγικό χαρακτήρα. Διότι αν ισχύει ότι το πολιτικό με το οικονομικό τείνουν να ενοποιηθούν, τότε είναι φανερό ότι: όχι μόνο ένας οικονομικός στόχος δεν μπορεί να υλοποιηθεί χωρίς πολιτικές κατακτήσεις, αλλά και το αντίθετο. Δεν θα μπορούν να υπάρχουν ουσιαστικές πολιτικές κατακτήσεις όταν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο πάρει την εξουσία ο λαός, αν δεν υπάρχουν, έστω και εμβρυακά, δομές οικοδόμησης μια άλλης κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας.

Η καταστροφή παραδοσιακών δομών κοινωνικής πρόνοιας, ενσωμάτωσης και συμμαχίας του κόσμου της εργασίας με το κεφάλαιο, λόγω επιχειρηματικοποίησης του Κράτους, δεν μπορούν να απαντηθούν με περισσότερο αστικό Κράτος και εργατικό έλεγχο στον καπιταλισμό ή σοσιαλιστικό Κράτος και εργατικό έλεγχο στον σοσιαλισμό. Για παράδειγμα σε σχέση με τις ιδιωτικοποιήσεις, μια σύγχρονη λογική κοινωνικοπολιτικής ενοποίησης και πραγματικής απάντησης ίσως είναι: Δημόσιες Δομές με Εργατική Αυτοδιαχείριση και Κοινωνικό Έλεγχο και με αυτή την έννοια κεντρικά χρηματοδοτούμενες.

Να ανοίξει η συζήτηση όχι μόνο για το περιεχόμενο της συγκρότησης του οργανωμένου λαού, άλλα και την μορφή οργάνωσης. Έχει πολλή μεγάλη σημασία το σύνθημα «μόνο ο αγωνιζόμενος λαός, σώζει το λαό», αλλά αν δεν συγκροτούνται μορφές οργάνωσης και επιβολής της θέλησης του λαού, αυτό μένει κενό γράμμα. Θα αποκτά πολιτική ουσία, θα γίνεται δύναμη ανατροπής, στο βαθμό που θα αρχίσουν να συγκροτούνται μορφές οργάνωσης του λαού.

Αυτές οι μορφές οργάνωσης, σε μία ενδεχόμενη περίοδο ποιοτικής κλιμάκωσης της ταξικής σύγκρουσης και κλονισμού της αστικής κυριαρχίας, θα επιδιώξουμε να συγκροτηθούν ως μια ανεξάρτητη μορφή «Λαϊκής Αυτοδιοίκησης- Αυτοδιεύθυνσης» που θα καταργεί και θα αντικαθιστά στην πράξη την εξουσία του αστικού κράτους. Να προβάλλουμε δηλαδή ένα διαφορετικό μοντέλο οργάνωσης της κοινωνίας με πραγματική αυτοδιεύθυνση στους χώρους που εργαζόμαστε και ζούμε. Με μορφές οργάνωσης πιο ολιστικές, συμπεριλαμβάνοντας όλες τις πτυχές της κοινωνικής και οικονομικής δραστηριότητας του λαού. Συγκροτώντας από τώρα ένα δεύτερο παράλληλο πολιτισμό έστω και μειοψηφικό στην αρχή που όμως φιλοδοξεί και έχει πίστη ότι θα γίνει κυρίαρχος.

Που θα συνενώνουν το Τοπικό με το Κεντρικό. Με λαϊκές συνελεύσεις σε κάθε γειτονιά με αποφασιστικό ρόλο και αρμοδιότητες στις αποφάσεις που αφορούν τη συνοικία. Συνελεύσεις, που λειτουργούν με διαδικασίες άμεσης δημοκρατίας. Με αντιπροσώπευση για το συντονισμό μεταξύ τους και για την εκλογή του συμβουλίου σε επίπεδο Τοπικό αλλά και Κεντρικό. Με συμβούλους που θα είναι ανακλητοί από τις συνελεύσεις που τους εξέλεξαν, στις οποίες θα δίνουν λόγο.

Το σύνολο της αντικαπιταλιστικής πτέρυγας σε όλους τους χώρους θα μπορούσαν να είναι το πολιτικό νεύρο ενός τέτοιου εγχειρήματος. Οι πρωτοβουλίες για την πολιτική ενοποίηση και την οργανωτική ανασυγκρότηση της αντικαπιταλιστικής πτέρυγας του κινήματος αποκτά στρατηγική σημασία.

Στο νέο πολιτικοκοινωνικό έδαφος παραδοσιακές συμμαχίες ενδέχεται να διαλυθούν και νέες να αναδειχτούν. Οι νέοι διαχωρισμοί δεν θα είναι οι παλιοί, με βάση πολιτικές φυσιογνωμίες, σοσιαλιστές, αντικαπιταλιστές, κομμουνιστές, αναρχικοί… Αλλά όσοι είναι διατεθειμένοι να συμμετάσχουν στις νέες μορφές συγκρότησης και αγώνα της επαναστατικής ανατροπής και όσοι θα βαδίσουν στα παραδοσιακά μονοπάτια πολιτικοποίησης.

Για μια ανατροπή που δεν θα είναι ένα μονόπρακτο εφόδου στα «Χειμερινά ανάκτορα», αλλά μια κοπιαστική «δουλειά μυρμηγκιού» οικοδόμησης σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο μορφών αντίπαλων στο Κράτος και τους Μηχανισμούς εξουσίας του.

Σε αυτή τη βάση να δούμε τη μορφή οργάνωσης ενός σύγχρονου Κομμουνιστικού Κόμματος. Που θα είναι ο ιδεολογικοπολιτικός κινητήρας όλων των παραπάνω. Η συγκρότησή του θα πρέπει και ως μορφή να υπηρετεί τους παραπάνω στόχους. Να πειραματιστούμε με νέες μορφές. Οι παλιές λογικές «κόμμα νέου τύπου λενινιστικό», «κόμμα Δίκτυο», «κόμμα μέτωπο» κ.ο.κ. δεν αποτελούν απάντηση.

Άμεσα πρέπει να πάρουμε πρωτοβουλίες ενοποίησης όλου του κοινωνικοπολιτικού αντικαπιταλιστικού χώρου. Και πρέπει να πάρει και μορφή η όλη προσπάθεια. Σε μικρές συγκεντρώσεις πληθυσμού ίσως θα μπορούσε αρχικά αυτό να είναι η στέγαση, στον ίδιο χώρο, της αντικαπιταλιστικής πτέρυγας όλου του κινήματος σε κάθε πόλη («ΚΕΝΤΡΑ ΑΓΩΝΑ» σε κάθε πόλη). Στις μεγάλες ίσως ανά εργασιακό τομέα και ανά γειτονιά.

Αν θεωρούμε ότι είναι επείγουσα, αναγκαία αλλά και δυνατή μια σύγχρονη αντικαπιταλιστική απάντηση με κομμουνιστική προοπτική, προς μια κοινωνία των ελεύθερων, συνεταιρισμένων παραγωγών χωρίς εκμετάλλευση και ιδιωτική ιδιοκτησία, πρέπει να τολμήσουμε και να πειραματιστούμε!

Παπαδάκης Γιώργος, 19/02/2024

Μέλος της Οργάνωσης Τρικάλων του ΝΑΡ για την Κομμουνιστική Απελευθέρωση