Εισήγηση της ΠΕ στο 5ο Συνέδριο του ΝΑΡ

Βασικά τμήματα της Εισήγησης που παρουσιάστηκε στην έναρξη του 5ου Συνεδρίου την Παρασκευή 1 Μαρτίου:
Εισήγηση της απερχόμενης Πολιτικής Επιτροπής του ΝΑΡ για τη Κομμουνιστική Απελευθέρωση στο 5ο Συνέδριο
Παρασκευή 1/3/2024
Συντρόφισσες και σύντροφοι,
1. Φτάσαμε στην έναρξη του 5ου συνεδρίου μας μέσα από μια πολύχρονη πορεία πρωτοφανών φαινομένων, όπως η πανδημία, όξυνσης των κοινωνικών προβλημάτων, πολεμικών αναφλέξεων, αλλεπάλληλων εκλογικών μαχών και μεγάλων κινηματικών γεγονότων και καθηκόντων, όπως η συμβολή μας στην τωρινή μεγάλη μάχη της εκπαίδευσης και του φοιτητικού κινήματος, στην οποία οι δυνάμεις μας από την πρώτη στιγμή και χωρίς κανένα δισταγμό μπήκαν μπροστά παίζοντας καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη του.
Είναι αλήθεια ότι το συνέδριο αυτό έπρεπε να είχε γίνει καιρό πριν. Όχι μόνο λόγω τυπικής δημοκρατικής υποχρέωσης και τήρησης των εσωοργανωτικών μας κανόνων, όσο και κυρίως για λόγους ουσίας. Ωστόσο τα γεγονότα που μόλις σημειώθηκαν όσο και οι πολιτικό-οργανωτικές μας αδυναμίες δεν μας το επέτρεψαν.
Αντίστοιχα και η προσυνεδριακή συζήτηση δεν ήταν αυτή που θα θέλαμε. Δηλαδή μια πιο προετοιμασμένη εσωτερική αλλά και εξώστρεφη διαδικασία μελέτης και βαθιάς συζήτησης. Επιδιώκουμε ωστόσο το συνέδριο με τις εργασίες του να καλύψει τα όποια κενά είχαμε στη προσυνεδριακή διαδικασία.
Συντρόφισσες και σύντροφοι,
2.Το συνέδριο μας διεξάγεται σε κρίσιμη περίοδο.
Έχουμε την εκτίμηση ότι η υπέρβαση της δομικής κρίσης του συστήματος υπήρξε αναιμική και ασταθής. Το γεγονός της πανδημίας δημιούργησε νέα σημαντικά προβλήματα σε αυτή την αναιμική υπέρβαση της κρίσης. Παρά την όποια καπιταλιστική ανάπτυξη, η οποία επιτυγχάνεται στη βάση ενός ιστορικού πισωγυρίσματος των δικαιωμάτων της παγκόσμιας εργατικής τάξης από την εφαρμογή των αντιδραστικών αναδιαρθρώσεων της περιόδου 2010-2015 μέχρι και σήμερα, ο σύγχρονος καπιταλισμός ταλανίζεται από μια συνεχή και πολλαπλή κρίση, που απειλεί τους εργαζόμενους, το περιβάλλον, φέρνει πόλεμο, αντίδραση-ολοκληρωτισμό και σκοταδισμό.
Εκτιμούμε ότι βρισκόμαστε ήδη σε μια καμπή των εξελίξεων στον σύγχρονο καπιταλισμό. Μια καμπή που εκτυλίσσεται με μια ακόμη προσπάθεια προώθησης αντιδραστικών αναδιαρθρώσεων και επίθεσης στους λαούς, που κάνει τραγικά επίκαιρο στην εποχή μας το δίλημμα «Σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα».
Η εκμετάλλευση της εργατικής τάξης βαθαίνει και επεκτείνεται. Με την εντατικοποίηση, την επέκταση και ελαστικοποίηση του εργάσιμου χρόνου, την επισφάλεια στις εργασιακές σχέσεις, τη χρησιμοποίηση των νέων τεχνολογιών για τους σκοπούς του κεφαλαίου και με άλλες μορφές.
Οι κοινωνικές ανισότητες, οι καταπιέσεις και οι διακρίσεις οξύνονται, πλήττοντας ιδιαίτερα ευάλωτες ομάδες, πρόσφυγες και μετανάστες. Η περιθωριοποίηση, η εξαθλίωση, η αποξένωση απλώνονται σε μεγάλα τμήματα της κοινωνίας, εντείνοντας τις ψυχικές ασθένειες, φαινόμενα βίας και ατομικού ανταγωνισμού.
Η εργατική τάξη, οι αυτοαπασχολούμενοι, οι αγρότες, η νεολαία στενάζουν από την ακρίβεια, τις κακοπληρωμένες δουλειές, τους πλειστηριασμούς, τις ιδιωτικοποιήσεις, την εμπορευματοποίηση κάθε δημόσιου, μέχρι πρότινος, αγαθού, την καταστροφή του περιβάλλοντος και την πολιτιστική παρακμή. Οι νέες επιστημονικές, τεχνολογικές και παραγωγικές δυνατότητες της εποχής μας, αντί να αξιοποιούνται για τη μείωση του χρόνου εργασίας και την παγκόσμια ευημερία, διαστρεβλώνονται από το κριτήριο του καπιταλιστικού κέρδους και τα όρια της καπιταλιστικής «ανάπτυξης».
Οι ενδοκαπιταλιστικοί ανταγωνισμοί οξύνονται. Ο πόλεμος επέστρεψε στην Ευρωπαϊκή ήπειρο με την πολεμική σύγκρουση των 2 αντιδραστικών καπιταλιστικών μπλοκ στην Ουκρανία, ο οποίος με τις εξάρσεις και τις υφέσεις του έχει κλείσει ήδη 2 χρόνια. Πρόκειται για μια σύγχρονη πολεμική αντιπαράθεση δυνάμεων του κεφαλαίου, απέναντι στην οποία αποτελεί ζήτημα κρίσιμης σημασίας η ανεξαρτησία της εργατικής πολιτικής.
Η Μέση Ανατολή γίνεται το 2ο σημείο σύγκρουσης, με το κράτος εγκληματία και τρομοκράτη του Ισραήλ να ισοπεδώνει τη Γάζα και να ασκεί πολιτική γενοκτονίας των Παλαιστινίων, με τη στήριξη του ιμπεριαλιστικού μπλοκ ΗΠΑ-ΕΕ, παίζοντας και τον ρόλο του προχωρημένου φυλακίου του δυτικού ιμπεριαλισμού στη Μέση Ανατολή. Η θάλασσα της Νότιας Κίνας αποτελεί το επόμενο θέατρο της σύγκρουσης ΗΠΑ-Κίνας με ανυπολόγιστες συνέπειες.
Το ελληνικό κράτος, με τις επιλογές των κυβερνήσεων και τη συναίνεση όλου του αστικού μπλοκ, εμπλέκεται ενεργά στα πολεμικά σχέδια ΗΠΑ/ΝΑΤΟ - ΕΕ για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα του ελληνικού κεφαλαίου και σε σχέση με τον άδικο κι από τις δύο πλευρές ανταγωνισμό των αστικών τάξεων Ελλάδας-Τουρκίας. Το θέμα της αποτροπής του πολέμου από ένα νέο αντιπολεμικό κίνημα, με μια σύγχρονη αντικαπιταλιστική και κομμουνιστική αριστερά στο πυρήνα του, δεν είναι πλέον προπαγανδιστικό πρόταγμα αλλά ανάγκη επιβίωσης των λαών.
Η κλιματική κρίση γίνεται η αφορμή μεταφοράς δισεκατομμυρίων € στις πολυεθνικές του κεφαλαίου για τη περιβόητη «πράσινη μετάβαση», χρήματα που κόβονται από τις αγροτικές επιδοτήσεις και άλλες αναγκαίες κοινωνικές χρηματοδοτήσεις, ενώ αντλούνται από την φορολογία των εργατικών και λαϊκών στρωμάτων. Η ενεργοβόρος και καταστροφική καπιταλιστική «ανάπτυξη» απειλεί την ίδια τη ζωή δισεκατομμυρίων ανθρώπων αλλά και συνολικά το έμβιο περιβάλλον.
Αν αυτή η κατάσταση δεν φρεναριστεί από ένα νέο κομμουνιστικό κίνημα που θα έχει γραμμένο στις σημαίες του την αρμονική συνύπαρξη ανθρώπου φύσης σαν βασικό κριτήριο οργάνωσης της κοινωνίας οι συνέπειες θα είναι ανυπολόγιστες.
Οι λαϊκές ελευθερίες, τα όποια δημοκρατικά δικαιώματα περιορίζονται καθημερινά. Το πολιτικό σύστημα και το αστικό κράτος ανασυγκροτούνται αντιδραστικά. Ένα καθεστώς κρατικού αυταρχισμού, κατασταλτικής βίας, διώξεων, επιτήρησης, χτυπήματος των αγώνων και απαγόρευσης των απεργιών διαμορφώνεται. Το κεφάλαιο παραβιάζει και διαστρέφει ακόμη και τους κανόνες της δικής του αστικής δημοκρατίας με συνεχή αντιδραστικά νομοθετήματα. Νέες απαγορεύσεις και περιορισμοί υψώνονται σε όλα τα πεδία της κοινωνικής και πολιτικής δραστηριότητας.
Όλα αυτά δεν αποτελούν απλά κάποιες πλευρές της πραγματικότητας, ούτε έκτακτα γεγονότα κι εξαιρέσεις, αλλά συνιστούν συστατικά στοιχεία του ολοκληρωτικού καπιταλισμού της εποχής μας.
Γι αυτούς τους λόγους ένα σύγχρονο κομμουνιστικό πρόγραμμα καλείται να απαντήσει με σύγχρονο τρόπο στα πεδία της εργασίας, της ειρήνης και του πολέμου, του περιβάλλοντος και της δημοκρατίας, συνολικά του ανθρώπινου πολιτισμού, με το βλέμμα στραμμένο στην επαναστατική υπέρβαση του ολοκληρωτικού καπιταλισμού της εποχής μας. Αυτή είναι η μεγάλη πρόκληση της νέας κομμουνιστικής οργάνωσης που θέλουμε να συμβάλλουμε.
3. Στόχος των Θέσεων της Πολιτικής Επιτροπής ήταν να τεθεί στο κέντρο της προσυνεδριακής συζήτησης το αποφασιστικό βήμα συγκρότησης μιας ανώτερης από το ΝΑΡ κομμουνιστικής οργάνωσης μαζί με την αποτίμηση της οργάνωσης μας, ο εντοπισμός των θετικών και των αρνητικών της σε μια κατεύθυνση δημιουργικής ανάπτυξης των θετικών της κατακτήσεων και υπέρβασης των ανεπαρκειών της. Δεν πρόκειται για μια ομφαλοσκόπηση ή αποφυγή των μεγάλων ερωτημάτων της εποχής μας. Αντίθετα μιλάμε για το ΝΑΡ με στόχο να μιλήσουμε για την αναγκαία κομμουνιστική πολιτική και οργάνωση του σήμερα.
«Φτάσαμε εδώ» και όχι χωρίς αποσκευές. Έχουμε μαζί μας την 34χρονη πορεία της οργάνωσης μας και την πολύτιμη συμβολή της στους εργατικούς-λαϊκούς και κοινωνικούς αγώνες. Έχουμε στις αποσκευές μας τις θεωρητικές τομές του ΝΑΡ και τον ρόλο του στη πολιτική δράση και παρέμβαση της αντικαπιταλιστικής αριστεράς. Ταυτόχρονα κουβαλάμε τις ανεπάρκειες, τις αδυναμίες και τα όρια μας. Όρια τα οποία δοκιμάστηκαν σκληρά από τις απαιτήσεις του νέου γύρου της κοινωνικής και πολιτικής πάλης τα τελευταία χρόνια. Αλλά αν κάτι χαρακτηρίζει το ΝΑΡ είναι ότι πάντα κοιτούσε πάνω από το μπόι του, ήθελε να ξεπεράσει τα όρια του, να ανέβει ψηλότερα.
Θεωρούμε πως έχουμε πλέον την εμπειρία, τη γνώση και την ωριμότητα να κάνουμε το επόμενο βήμα στη κατεύθυνση που έχουμε αποφασίσει και εκφράσει δημόσια τα τελευταία χρόνια, αυτή της συμβολής μας σε ένα σύγχρονο κομμουνιστικό πρόγραμμα και κόμμα της εποχής του ολοκληρωτικού καπιταλισμού. Από αυτή τη σκοπιά το συνέδριο μας δεν μοιάζει με κανένα προηγούμενο, αντίθετα είναι συνέδριο τομής και συνέχειας. Τομής με τις μέχρι τώρα ανεπάρκειες του ΝΑΡ και συνέχειας και πολύ περισσότερο ανάπτυξης των πιο δημιουργικών και καινοτόμων χαρακτηριστικών του στα πλαίσια μιας νέας κομμουνιστικής οργάνωσης.
Πρόκειται για μια τολμηρή συζήτηση για τη συγκρότηση της βασικής – πρωταρχικής πλευράς του αναγκαίου κοινωνικό-πολιτικού μπλοκ της ανατροπής και της επανάστασης στην εποχή μας, δηλαδή του σύγχρονου κόμματος - εκφραστή του κομμουνιστικού προγράμματος του 21ου αιώνα.
Πιστεύουμε ότι αυτό το καθοριστικό βήμα που προτείνεται να βαδίσουμε θα συμβάλλει σε μια επανεξόρμηση των κομμουνιστικών ιδεών στη εργατική τάξη, τον λαό και τη νεολαία, θα ανεβάσει ψηλότερα το στρατηγικό προγραμματικό και πολιτικό πήχη της παρέμβασης μας και θα παίξει ρόλο έτσι ώστε από καλύτερες θέσεις πλέον, να δράσει τόσο η αντικαπιταλιστική πτέρυγα του κινήματος, όσο και το πολιτικό μέτωπο της αντικαπιταλιστικής και σύγχρονα κομμουνιστικής αριστεράς και τελικά το ίδιο το εργατικό κίνημα στη πορεία της ταξικής και πολιτικής του ανασυγκρότησης. Μια τέτοια επιλογή επιδιώκει να αλλάξει την ατζέντα και το συσχετισμό στην αριστερά. Χωρίς βέβαια να πιστεύουμε ότι η νέα κομμουνιστική οργάνωση που θέλουμε να συμβάλουμε θα είναι το φάρμακο για πάσα νόσο του εργατικού κινήματος και της αριστεράς, ή μια μαγική συνταγή επίλυσης των προβλημάτων μας. Μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν.
Είμαστε αντιμέτωποι με τη σημερινή κρισιακή κατάσταση στις μετωπικές μορφές που συνέβαλε το ΝΑΡ και η νΚΑ ειδικά στις πιο «κεντρικές» και «ιστορικές» από αυτές, όπως είναι, με διαφορετικό χαρακτήρα και ρόλο, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ και η ΕΑΑΚ όλα αυτά τα χρόνια, αλλά και με σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν και άλλες μορφές κοινωνικό πολιτικής μετωπικής συγκρότησης της ριζοσπαστικής και αντικαπιταλιστικής αριστεράς (κινήσεις πόλης, εργατικά σχήματα). Παρά το ότι όλες αυτές οι μορφές αποτελούν σημαντικές κατακτήσεις του ρεύματος μας, έχουν κοινή πολιτική βάση: Είναι η υποχώρηση της αντικαπιταλιστικής τάσης μέσα στους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες, αλλά και η αυξανόμενη αναντιστοιχία τους με τις σημερινές απαιτήσεις της ταξικής και πολιτικής πάλης. Είναι αυτή η βάση πάνω στην οποία αναπτύσσονται και οξύνονται οι αποκλίνουσες πορείες, τα κρισιακά φαινόμενα και οι δεξιόστροφες επιλογές.
Προβάλει η ανάγκη το ΝΑΡ και η νΚΑ να πρωταγωνιστήσουν στη παραγωγή και προώθηση μιας νέας πολιτικής βάσης ενοποίησης και μετασχηματισμού των μάχιμων δυνάμεων της αριστεράς στην εργατική τάξη, το λαό και τη νεολαία που θα απαντά από τη σκοπιά της αντικαπιταλιστικής ανατροπής και της επαναστατικής προοπτικής στα μεγάλα πολιτικά ερωτήματα της εποχής.
Συντρόφισσες και σύντροφοι,
4. Στην προσυνεδριακή συζήτηση στις Οργανώσεις Βάσης του ΝΑΡ και της νΚΑ αναγνωρίσθηκε η αναγκαιότητα αυτού του βήματος. Αναπτύχθηκαν όμως και προβληματισμοί τόσο για τη δυνατότητα συγκρότησης μιας νέας κομμουνιστικής οργάνωσης στις σημερινές συνθήκες όσο και για τον χαρακτήρα της. Η στόχευση μας είναι σαφής. Επιδιώκουμε να συμβάλλουμε σε μια οργάνωση που θα τολμήσει να κοιτάξει στα μάτια τον αντίπαλο καπιταλισμό, την άρχουσα τάξη του, τις κυβερνήσεις και τους μηχανισμούς του. Και για να το κάνει αυτό χρειάζεται να αναμετρηθεί μαζί του θεωρητικά, προγραμματικά, στρατηγικά και οργανωτικά στη νέα εποχή. Οι ανάγκες αυτές καθοδηγούν τη σκέψη μας.
Αλλά για να αναμετρηθούμε με τον καπιταλισμό θεωρητικά πρέπει να δουλέψουμε, να επεξεργαστούμε το κεκτημένο του ιστορικού υλισμού και της διαλεκτικής και να το αναπτύξουμε στις σύγχρονες θεματικές της ταξικής πάλης, σε παλιά και νέα επιστημονικά πεδία, να προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στα νέα ερωτήματα που τίθενται στο κόσμο της εργασίας. Γι αυτό και χρειάζεται μια οργάνωση «συλλογικός διανοούμενος» στην εποχή μας. Με οδηγό αυτόν τον στόχο θέλουμε να κάνουμε βήματα σε μια μόνιμη και σταθερή λειτουργία θεωρητικής συζήτησης, αναζήτησης, μελέτης, μιας τέτοιου είδους «κομματικής» ζωής και λειτουργίας-συζήτησης των ΟΒ μαζί με μια υποδομή πολλών επιπέδων (θεωρητική σχολή, θεωρητικό περιοδικό σαν τα Τετράδια Μαρξισμού, οργάνωση μαρξιστών διανοητών, κύκλοι διαλέξεων, συλλογική αυτομόρφωση και άλλες πρωτοβουλίες). Μια τέτοια κατεύθυνση θέλουμε να υπηρετήσουμε και από τώρα μέσα στις οργανώσεις του ΝΑΡ και της νΚΑ και συνολικά, ώστε να μπορεί το δυναμικό της οργάνωσης μας να παίξει τον ρόλο που απαιτείται στη πορεία προς τη νέα οργάνωση και να εξοπλιστεί για να συμβάλλει σε αυτήν στον ανώτερο βαθμό.
Κόντρα στο συνολικό πολιτικό, αξιακό, ιδεολογικό, πολιτιστικό, κοινωνικό μοντέλο ζωής που προωθεί ο ολοκληρωτικός καπιταλισμός, απαιτείται μια ανώτερη πολιτική, πολιτισμική, αξιακή επιλογή και πράξη ελεύθερης και συνειδητής στράτευσης για εθελοντική και ανιδιοτελή προσφορά, που αντιμετωπίζει την έννοια του καθήκοντος στην ολότητά της ως μια απαίτηση για την προάσπιση και την κατάκτηση των εργατικών συμφερόντων και των επαναστατικών στοχεύσεων με προτεραιότητα του συλλογικού έναντι του ατομικού, που εμπνέεται από τα χαρακτηριστικά της απελευθερωμένης κοινωνίας, ωθείται από τη συλλογική συνύπαρξη κάτω από έναν κοινό σκοπό με ομοϊδεάτες επαναστάτες και χρωματίζεται από τη χαρά της συμβολής σε έναν ανώτερο στόχο.
Για να αναμετρηθούμε με τους μηχανισμούς του κεφαλαίου χρειάζεται στέρεη οργάνωση με επίγνωση του σκοπού και των μέσων υπηρέτησης του, ανώτερη στράτευση στον επαναστατικό σκοπό. Άλλου τύπου ενότητα, συντροφικότητα, αλληλεγγύη, ευθύνη, πειθαρχία και αυτοπειθαρχία με κριτήριο τη συλλογικότητα και τον οργανικό συνδυασμό της πιο πλέριας δημοκρατίας με την απαιτούμενη αποτελεσματικότητα. Μια επαναστατική κομμουνιστική οργάνωση με την αρχή της εργατικής δημοκρατίας, με συστατικά της στοιχεία την ενότητα και την ελεύθερη συζήτηση των ομοϊδεατών επαναστατών στις γραμμές της και τη δημοκρατική ενότητα δράσης με βάση την αρχή της πλειοψηφίας να αποτελεί το θεμέλιο της οργανωτικής πολιτικής γιατί μόνο έτσι μπορεί να επεξεργάζεται και να διορθώνει την εργατική πολιτική, αλλά και να κινητοποιεί στη σκέψη και στη δράση το μαχόμενο δυναμικό της. Με άλλου τύπου λειτουργία των Ο.Β. με παραγωγή πολιτικής και σχεδιασμού για τον τομέα ευθύνης της και συμβολής της στον κεντρικό σχεδιασμό, συλλογικότητα, καταμερισμό ευθυνών και καθηκόντων, ζωντάνια στη δράση και στη συζήτηση με ανώτερη προωθητική σύνθεση των διαφορετικών γνωμών. Αλλά και με την αντιμετώπιση από την ίδια την οργάνωση των δομών και της λειτουργίας της με δυναμικό, εξελισσόμενο και όχι στατικό, άκαμπτο τρόπο. Η οργάνωση είναι ανοιχτή στο επαναστατικά καινούργιο και ξένη προς την τυπολατρία. Δεν της ταιριάζει η αρτηριοσκλήρωση και ο οργανωτικός δογματισμός· αντιθέτως, βρίσκεται σε «συνομιλία» με την ιστορική κίνηση της εργατικής τάξης, τις ιστορικές δυνατότητές της και τις προκλήσεις της ταξικής πάλης.
Για να τα βάλουμε προγραμματικά με το κεφάλαιο, χρειάζεται σύγχρονο κομμουνιστικό πρόγραμμα, όχι στατικό αλλά αναπτυσσόμενο , ανάλογα με τις καμπές και τις απαιτήσεις της ταξικής πάλης, από το σήμερα της επιδίωξης αντικαπιταλιστικού ρήγματος στον δυσμενή κοινωνικό πολιτικό συσχετισμό μέχρι το αύριο της επαναστατικής κατάστασης, της επανάστασης και των καμπών της πορείας προς το κομμουνισμό. Χρειάζεται σύνδεση της επαναστατικής στρατηγικής με την επαναστατική τακτική που θα συγκεντρώνει δυνάμεις και θα διαπαιδαγωγεί στην ταξική πάλη. Χρειάζεται το κομμουνιστικό πρόγραμμα της ιστορικής περιόδου, δηλαδή το πρόγραμμα της εργατικής εξουσίας - δημοκρατίας να καθοδηγεί το αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα πάλης. Έτσι θα υπηρετήσουμε τη λογική και την ουσία της αντίστροφης ιεράρχησης, μια από τις πιο σημαντικές πολιτικό-θεωρητικές τομές του ΝΑΡ. Έχουμε καταθέσει με την Προγραμματική μας Διακήρυξη και άλλες επεξεργασίες μας, μια σημαντική συμβολή, βάση αναφοράς για περαιτέρω ανάπτυξη και έχουμε συμβάλλει αντίστοιχα και στα πλαίσια της «Πρωτοβουλίας για σύγχρονο πρόγραμμα και κόμμα». Είναι γεγονός ότι η αυτή η προγραμματική βάση έχει οδηγήσει και εμπνεύσει τις επεξεργασίες της Πρωτοβουλίας και αντίστοιχα επεξεργασίες που έχουν διαμορφωθεί στα πλαίσια της, με καθοριστική τη συμβολή του ΝΑΡ, εμπεριέχονται στις θέσεις του 5ου συνεδρίου μας.
Για να απαντήσουμε στρατηγικά στον ολοκληρωτικό καπιταλισμό χρειαζόμαστε τη σύγχρονη κομμουνιστική προοπτική, γιατί είναι αυτή που μπορεί να εμπνεύσει και να ενοποιεί τη σημερινή πολυσύνθετη εργατική τάξη και τη νεολαία, να δώσει «αέρα στα πανιά» του κινήματός τους. Δεν είναι τυχαίο το ότι από μεγάλα τμήματα της Αμερικάνικης νεολαίας που επανανακαλύπτει τον σοσιαλισμό έως σημερινές ρεφορμιστικές απόπειρες, το όραμα μιας κοινωνίας μετά τον καπιταλισμό αποτελεί μια αναγκαία αναφορά. Ο βραχνάς των «νεκρών» του «υπαρκτού σοσιαλισμού» δεν στενάζει τόσο πια τους ζωντανούς όσο το έκανε στις δεκαετίες του 1990 και 2000, αν και μέχρι τώρα η αναφορά στον σοσιαλισμό, τον μαρξισμό ή και τον κομμουνισμό ενσωματώνεται σε ρεφορμιστικά πολιτικά σχέδια, με ή χωρίς κομμουνιστικό περίβλημα ή ρητορική. Οι τάσεις αυτές δεν εμφανίζονται με τον τρόπο που θα θέλαμε αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν. Οι άλλοτε υπόγειες και άλλοτε φανερές και εκρηκτικές εξεγερτικές τάσεις, που αναπτύσσονται στο κοινωνικά φλεγόμενο έδαφος του ολοκληρωτικού καπιταλισμού της εποχής μας, γεννάνε και αντίστοιχες αναζητήσεις για τη δυνατότητα μιας άλλης κοινωνικής και πολιτικής κατάστασης. Το έντονο ενδιαφέρον για τον Μαρξισμό ή την ιστορία του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος και άλλες μορφές έκφρασης αριστερής αναζήτησης, που αναπτύσσονται ειδικά σε νέα κομμάτια νεώτερων αγωνιστών και αγωνιστριών, υπογραμμίζουν με τον τρόπο τους τις δυνατότητες. Το ραντεβού των τάσεων αναζήτησης μια νέας κοινωνίας, πέρα από τον καπιταλισμό, με μια σύγχρονη κομμουνιστική πολιτική και οργάνωση είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί. Και είναι αυτό που μπορεί να πάει τα πράγματα αλλιώς, προς όφελος της εργατικής τάξης.
Επιμένουμε στη δυνατότητα της επανάστασης, ενάντια σε όλους όσους στην αριστερά τη θεωρούν ουτοπία και με την «υπεύθυνη», «σοβαρή», «μετρημένη» και «εφικτή» πολιτική τους, τα έχουν κάνει όλα ανέφικτα, έχουν οδηγήσει την αριστερά στην ανυποληψία, χιλιάδες ανθρώπους στην απογοήτευση και την ιδιώτευση και εργατικά και λαϊκά στρώματα βορά στον λαϊκισμό της ακροδεξιάς. Και όλα αυτά σε μια εποχή επέλασης του πιο ολοκληρωτικού καπιταλισμού που θέλει, όχι μόνο να έχει τον έλεγχο και των πιο κρυφών κυττάρων μας, αλλά να τα βγάλει και στην αγορά προς αγοραπωλησία. Όσο η επαναστατική κομμουνιστική «ουτοπία» υποχωρεί τόσο η δυστοπία της σημερινής και αυριανής καπιταλιστικής βαρβαρότητας θα προχωρεί. Το σύστημα έχει πετάξει εδώ και καιρό το γάντι στο κόσμο της εργασίας, της αριστεράς και του κινήματος. Θα σηκωθεί αυτό το γάντι;
Σε μια τέτοια κομμουνιστική οργάνωση της εποχή μας επιδιώκουμε να συμβάλλουμε και καλούμε το 5ο συνέδριο μας να βαδίσει αποφασιστικά από το ΝΑΡ του σήμερα στην οργάνωση της κομμουνιστικής απελευθέρωσης του αύριο. Γιατί για μας η επανάσταση και ο κομμουνισμός δεν είναι σύνθημα και επαγγελία αλλά μέτρο και οδηγός δράσης στο σήμερα για να φτάσουμε στο αύριο της άλλης κοινωνίας. Και τελικά αυτό είναι εκείνο το πλαίσιο που μπορεί να αναιρεί τις ανεπάρκειες του σημερινού ΝΑΡ και του καθενός και της καθεμιάς ξεχωριστά.
Μέσα σε ένα νέο αλλαγμένο «όλο» μπορεί να αλλάξουμε και εμείς. Η συμφωνία για τη συμβολή μας σε μια νέα συλλογικότητα κομμουνιστικού προσανατολισμού αλλάζει και τη δική μας θέση μέσα σε αυτήν. Στη πράξη καλούμαστε όλα τα μέλη του ΝΑΡ και της νΚΑ σε μια νέα συμφωνία επαναστράτευσης, επανένταξης και αλλαγής, ατομικά και συλλογικά στο πλαίσιο μιας νέας κομμουνιστικής οργάνωσης που επιδιώκουμε να «κληρονομήσει» τα πιο θετικά στοιχεία της ιστορίας μας και να αφήσει πίσω της τις ανεπάρκειες μας. Όπως γράφουμε και στις θέσεις με την απόφαση μας για τη νέα οργάνωση επαναθεμελιώνουμε και τους όρους στράτευσης, οργάνωσης και παρέμβασης μας.
Πολύ περισσότερο κατανοούμε την αναγκαιότητα αυτή σε συνάρτηση με τις μεγάλες προκλήσεις και τους κινδύνους με τους οποίους απειλεί ο ολοκληρωτικός καπιταλισμός την ανθρωπότητα.
Συντρόφισσες και σύντροφοι,
5. Προβάλλει όμως ένα καθοριστικό ερώτημα. Αναδείχθηκε και στην εσωοργανωτική συζήτηση μας, αλλά έρχεται και από τον κόσμο που μας περιβάλει. Και δεν εννοούμε κάποιους «άσπονδους φίλους» που έχουν καταλήξει ότι η μια σύγχρονη κομμουνιστική πολιτική είναι είτε πολυτέλεια είτε αδύνατη, ανοίγοντας τον δρόμο και ισχυροποιώντας παλιά και νέα σχέδια ενσωμάτωσης και υποταγής στους τωρινούς συσχετισμούς, ούτε βέβαια όσες και όσους πιστεύουν ότι το ζήτημα του σύγχρονου κομμουνιστικού κόμματος έχει καλυφθεί από την «υπαρκτή αριστερά» του ΚΚΕ. Μιλάμε για τον κόσμο του αγώνα και της αριστερής αναζήτησης που αγωνιά. Και αυτός ο κόσμος είναι πολύς.
Το ερώτημα είναι αν υπάρχει δυνατότητα για μια τέτοια πολιτική επιδίωξη για συγκρότηση επαναστατικής κομμουνιστικής οργάνωσης στο σήμερα.
Καταρχάς πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι όσο αναβάλλεται μια τέτοια επιλογή, τη μια στο όνομα των δυσμενών συσχετισμών, την άλλη στο όνομα των προτεραιοτήτων του κινήματος, την τρίτη στο όνομα του μετώπου και της πτέρυγας τόσο οι συσχετισμοί θα χειροτερεύουν, τόσο λιγότερο θα εξοπλίζεται το κίνημα και άλλο τόσο θα αδυνατίζει η αντικαπιταλιστική πτέρυγα και το πολιτικό μέτωπο.
Τελικά πως θα αλλάξουν οι κοινωνικό-πολιτικοί συσχετισμοί, πως θα δεχτεί πλήγμα η σημερινή καταθλιπτική ηγεμονία του κεφαλαίου αν δεν ανασυγκροτηθεί συνολικά η πρωτοπορία; Και μπορεί να γίνει αυτό χωρίς την ύπαρξη και παρέμβαση του στρατηγικού πυρήνα της, της σύγχρονης κομμουνιστικής οργάνωσης;
Αλλά πως πρέπει να «διαβάσουμε» τη σημερινή κατάσταση; Σε καμιά περίπτωση μονοσήμαντα και επιφανειακά. Γιατί ειλικρινά ποιος από εμάς περίμενε το μαζικό ξέσπασμα του φοιτητικού κινήματος; Γιατί όντως η πολιτική κυριαρχία της Ν.Δ., η βαθιά συναίνεση της αντιπολίτευσης, η κατάσταση του ίδιου του φοιτητικού κινήματος και της αριστεράς στις σχολές προδιέγραφαν μια κινητοποίηση για την τιμή των όπλων και οι κυρίαρχες δυνάμεις της φοιτητικής αριστεράς μια τέτοια γραμμή κυρίως υλοποίησαν στην αρχή του αγώνα. Τι τα ξεπέρασε όλα αυτά, αν όχι η συνάντηση της συσσωρευμένης οργής και φόβου για το αύριο χιλιάδων νέων ανθρώπων με μια γραμμή μαχητικού αγώνα για το μπλοκάρισμα του νομοσχεδίου; Και το 2024 δεν είναι ‘6-‘7, τώρα πολιτικά και κινηματικά τα πράγματα είναι χειρότερα. Το 2006-7 δεν είχε ξεφτιλιστεί η αριστερά από την εμπειρία ΣΥΡΙΖΑ, δεν ήταν η ΕΑΑΚ πουκάμισο αδειανό όπως είναι σήμερα, ούτε είχαν αποδιαρθρωθεί σε τέτοιο βαθμό οι φοιτητικοί σύλλογοι. Κι όμως στις 8 Φλεβάρη η Αθήνα βούλιαξε και φάνηκε η πραγματική δυνατότητα ρήγματος στην κυβερνητική πολιτική και σήμερα βρισκόμαστε στην 8η εβδομάδα του αγώνα.
Στο Φοιτητικό κίνημα που είδαμε να αναπτύσσεται τους τελευταίους 2 μήνες αναδείχτηκαν σημαντικά στοιχεία που πρέπει να συζητηθούν βαθύτερα. Οι συν/σες και οι σύντροφοι μας που έδωσαν και εξακολουθούν να δίνουν τη μάχη είναι εκείνοι που μπορούν να φέρουν στο συνέδριο μας τη φλόγα της μάχης αυτής. Υπογραμμίζουμε από τη πλευρά μας κάποια βασικά σημεία:
Φάνηκε για μια ακόμη φορά ότι ο γενικός αρνητικός εκλογικός και πολιτικός συσχετισμός δεν αρκεί για αποτρέψει ή να φρενάρει τους αγώνες της νεολαίας, ειδικά όταν αυτοί αφορούν χώρους με αγωνιστική ιστορία και συλλογικές παραστάσεις, ακόμη και όταν αυτές βρίσκονται σε υποχώρηση πριν το ξέσπασμα του αγώνα. Αναδείχτηκε η δυνατότητα να αναπτύσσεται και με ένα τρόπο να κερδίζεται ή ακόμη και να επιβάλλεται η αναγκαία κοινή δράση των μαχόμενων δυνάμεων ενάντια στο συντεταγμένο και αντιδραστικό αστικό μπλοκ που με όλα τα μέσα προσπαθεί να χτυπήσει τον αγώνα. Αποδείχτηκε και μάλιστα πολύ γρήγορα, η αναγκαία επιλογή πολιτικού και οργανωτικού διαχωρισμού της αντικαπιταλιστικής και σύγχρονα κομμουνιστικής αριστεράς του φοιτητικού κινήματος από εκφυλιστικά φαινόμενα που παραλύουν τη δράση των πρωτοπόρων κομματιών του ριζοσπαστισμού μέσα στις σχολές και από τη πολιτική που επιδιώκει να παγιδεύσει αυτό το ριζοσπαστισμό σε νέα σοσιαλδημοκρατικά σχέδια «αριστερής» διαχείρισης.
Αναδείχτηκαν όμως και τα περιορισμένα όρια της σύγχρονης κομμουνιστικής αριστεράς μέσα στο φοιτητικό κίνημα. Όρια που αδυνατούν να πολιτικοποιήσουν βαθύτερα τον κόσμο των μπλοκ αγώνα στις σχολές και να προσδώσουν ανώτερη πολιτική δυναμική στο φοιτητικό κίνημα της περιόδου, ώστε να αντιπαλέψει από καλύτερες θέσεις τα κυβερνητικά σχέδια και συνολικά την καπιταλιστική-εμπορευματική αναδιάρθρωση της εκπαίδευσης.
Συνολικά αυτά τα χρόνια ούτε οι αγώνες έλειψαν, ούτε οι πολιτικές ευκαιρίες για μια βαθιά αλλαγή του συσχετισμού δυνάμεων σε βάρος της κυρίαρχης πολιτικής. Στα χρόνια των μνημονίων όταν ο κόσμος ματώνοντας στον δρόμο έφτασε να αμφισβητεί κεντρικά στοιχεία της αστικής πολιτικής ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ που με την πρόταση της «αριστερής κυβέρνησης» και το ΚΚΕ με το «θα είναι καταστροφή αν βγούμε απ το ευρώ» και την αποχή του στο λαϊκό ΟΧΙ που πισωγύρισαν το κίνημα, το στέρησαν από προοπτική, φοβήθηκαν την σύγκρουση, το οδήγησαν σε ήττα. Ακόμα και πρόσφατα, στον μεγαλειώδη αγώνα με αφορμή το έγκλημα στα Τέμπη, ήταν το ΚΚΕ που έδινε μάχη να μην κλιμακωθεί πολιτικά ο αγώνας, να μην υιοθετηθεί το αίτημα της «εθνικοποίησης χωρίς αποζημίωση της Hellenic Train, για έναν αποκλειστικά δημόσιο σιδηρόδρομο» που θα μπορούσε να δημιουργήσει ρήγμα στην κυρίαρχη πολιτική, και περιορίστηκε στην «από χέρι καμένη» εξεταστική επιτροπή, που την κατάντια της την είδαμε μόλις πρόσφατα.
Και στην μια και στην άλλη περίπτωση αυτό που αναδείχθηκε ήταν το κενό μιας δύναμης με πανκοινωνική αναφορά και παρέμβαση που θα έπαιζε ενοποιητικό ρόλο στο μαζικό κίνημα, ενώνοντας τα μαχόμενα τμήματα του συγκροτώντας ένα ισχυρό μέτωπο αγώνα ενάντια στη κυβέρνηση, την ΕΕ και την συναινετική αντιπολίτευση, προβάλλοντας μέσα στον αγωνιζόμενο κόσμο εκείνους τους πολιτικούς στόχους και την οργάνωση που θα έκαναν το κίνημα να μπλοκάρει τα αντιδραστικά νομοσχέδια και να επιβάλλει κατακτήσεις στον αντίπαλο και ρήγματα στην πολιτική του.
Τελικά η έλλειψη μιας αντικαπιταλιστικής και σύγχρονα κομμουνιστικής αριστεράς, αυτοτελώς οργανωμένης και ισχυρής «κονταίνει» και το κίνημα, περιορίζει τη δυναμική του και επιτρέπει στην αστική τάξη και τη κυβέρνηση να περνάνε κάθε φορά το πολιτικό τους σχέδιο.
Από αυτήν την άποψη, διδασκόμενοι και διδασκόμενες από την εμπειρία των αγώνων, πρόσφατων και παλαιότερων «διαβάζουμε» την κατάσταση και το συσχετισμό από την ανάγκη μιας άλλης ποιότητας πολιτικής παρέμβασης που είναι αναγκαία αλλά αδυνατούμε να την αναπτύξουμε στο σύνολό της, είναι αναγκαία και στοίχημα της επόμενης ημέρας για το αν θα μετράμε ένα δυναμικό συγκροτημένο σε μια ανώτερη πολιτική κομμουνιστική βάση. Αυτό δείχνει η διεθνής εμπειρία αλλά και οι αγώνες που αναπτύχθηκαν στην Ελλάδα.
Το ολοένα συσσωρευμένο κοινωνικό-ταξικό δυναμικό μένει χωρίς διέξοδο πολιτικά-προγραμματικά-στρατηγικά και έτσι είτε σπαταλιέται είτε αφήνει ρηχό χνάρι. Το είδαμε σε όλο τον κόσμο από τα οδοφράγματα της εξεγερμένης Χιλής μέχρι τη Σρι Λάνκα και από τις μεγάλες απεργίες στη Βρετανία, τη Γερμανία και τον πανευρωπαϊκό αγροτικό ξεσηκωμό. Η εργατική τάξη, τουλάχιστον μεγάλα τμήματα της και φτωχά λαϊκά στρώματα θέλουν, αλλά μπαίνοντας στον αγώνα καταλαβαίνουν ότι με αυτά τα συνδικάτα και με αυτά τα κόμματα «τους» δεν μπορούν και έτσι βλέπουμε τον φαύλο κύκλο της απογοήτευσης και των μειωμένων προσδοκιών να αναπαράγονται, φαινόμενα τα οποία επιδρούν και στις πρωτοπορίες και βέβαια σε εμάς. Για να σπάσει αυτός ο φαύλος κύκλος χρειάζεται καταρχάς να τεθεί ξανά και με σύγχρονους όρους το ζήτημα μιας συνολικής πολιτικής επαναστατικής υπέρβασης του καπιταλισμού.
Συντρόφισσες και σύντροφοι,
6. Δεν πετάμε στα σύννεφα, έχουμε επίγνωση των δυσκολιών αλλά ανιχνεύουμε και τις υπόγειες τάσεις, τις κινηματικές εκρήξεις και τις πολιτικές αναζητήσεις που διαμορφώνουν δυνατότητες για τη συγκρότηση μιας σύγχρονης κομμουνιστικής παρέμβασης.
Ναι η γενική υποχώρηση δεν έχει ανατραπεί, η φορά του βέλους της ιστορίας δεν έχει αλλάξει αλλά υπάρχουν σημάδια αντίστασης, ζώνες αμφισβήτησης με εξάρσεις και υφέσεις και με ένα καθοριστικό όμως χαρακτηριστικό. Ενώ στην καρδιά τους έχουν το κοινωνικό ζήτημα και την ανάγκη να νικήσουν το καπιταλιστικό τέρας αδυνατούν να στοχεύσουν στην καρδιά της πολιτικής που το γεννά, το ισχυροποιεί και το αναπαράγει.
Δε συμφωνούμε με τη λογική της καταστροφολογίας, μιας ήττας συνολικά του εργατικού κινήματος που δεν αφήνει δήθεν περιθώριο για μεγάλα λόγια και μεγάλες πράξεις. Κατανοούμε βέβαια ότι το πλήγμα που έχει δεχτεί το εργατικό κίνημα είναι πολύ βαθύ, αυτό όμως σημαίνει για μας ότι η ταξική και πολιτική του ανασυγκρότηση πρέπει να είναι αντίστοιχη. Δεν συμφωνούμε ούτε και με λογικές που βλέπουν το κίνημα πάντα σε ανοδική πορεία αθροίζοντας την κίνησή του, αδυνατώντας να δουν τις αναγκαίες πολιτικές και οργανωτικές τομές που χρειάζεται. Τελικά και οι δύο αυτές αντιλήψεις καταλήγουν στο ότι δεν έχουμε να κάνουμε και περισσότερα ή διαφορετικά πράγματα από αυτά που κάνουμε μέχρι τώρα. Δεν απαντούν στις νέες προκλήσεις.
Για να απαντήσουμε, στο φόντο της παραπάνω διαπάλης που εξελίσσεται διαρκώς, ξεχωρίζουμε κάποια κατά τη γνώμη μας κρίσιμα ζητήματα που ταλαιπώρησαν και συνεχίζουν να ταλαιπωρούν την Αριστερά.
- Ο «αριστερός κυβερνητισμός» και η αποθέωση του κοινοβουλευτισμού ως δρόμου κοινωνικής καλυτέρευσης, είναι το πρώτο από αυτά. Της λογικής δηλαδή -και της συνακόλουθης πρακτικής- για δυνατότητα φιλολαϊκής κυβερνητικής διαχείρισης του αστικού κράτους εντός ΕΕ, ΝΑΤΟ, ΟΟΣΑ, κ.λπ. με διατήρηση του αστικού κράτους ή και χρησιμοποίηση των καπιταλιστικών πυλώνων ως απάντησης στο βάθεμα της κοινωνικής ανισότητας και της «πληγωμένης» αστικής δημοκρατίας. Είναι μια οπτική που παγιδεύει και τελικά απενεργοποιεί υπαρκτές ριζοσπαστικές τάσεις. Οι εξελίξεις με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, αλλά και με όσους έθεσαν εαυτόν εκτός ΣΥΡΙΖΑ αλλά παρέμειναν εντός αυτής της λογικής, οι αντίστοιχες κυβερνήσεις σε πολλές χώρες της Ευρώπης και της Λατινικής Αμερικής, δείχνουν ότι ακόμη και η όποια φιλολαϊκή διακήρυξη, ακόμη και των πιο ειλικρινών προθέσεων, γρήγορα τσακίζεται από την καπιταλιστική επίθεση, δυστυχώς συντηρητικοποιώντας τον κόσμο ή και τσακίζοντας τον μέσα από την ενσωμάτωση και την απογοήτευση. Ανοίγοντας το δρόμο στην ακροδεξιά και τον φασισμό. Όποιος στην εποχή μας «ζητά τα λίγα, χάνει τα ελάχιστα».
- Μήπως, επειδή λοιπόν ο κυβερνητισμός οδηγεί εκεί, και οι προϋποθέσεις για επανάσταση δεν είναι ώριμες, αρκούν αγώνες διαμαρτυρίας ως ανακούφιση και ως μέσον κομματικής ενίσχυσης και αλλαγής των εκλογικών συσχετισμών μέχρι να αλλάξουν τα πράγματα ή ως δρόμος συγκέντρωσης δυνάμεων για να αλλάξουν στο απώτερο μέλλον; Αυτό είναι ένα δεύτερο ερώτημα που ταλαιπωρεί την αριστερά και έρχεται όλο και πιο συχνά τελευταία, στη χώρα μας από το ΚΚΕ. Πρόκειται για μια στατική ματιά, που ιστορικά μέχρι τώρα οδηγεί πάλι στην ενσωμάτωση της εργατικής αγωνίας και δυσαρέσκειας στο αστικό πλαίσιο. Η δυναμική των ανθρώπων εξελίσσεται, καλλιεργείται, ξεδιπλώνεται στην αντιπαράθεση με τον αντίπαλο και τα όπλα του καθημερινά και με μοναδικό όριο την ανατροπή του. Δεν υπάρχει δυναμική, συγκρότηση συλλογικοτήτων και ανάπτυξη αντίπαλου δέους προβλέψιμες και οριοθετημένες. Δεν νιώθει καμιά απειλή ο καπιταλισμός από μια τέτοια αριστερά. Αλλά και ένας κομμουνισμός που δεν καθοδηγεί την καθημερινή πράξη για την ανατροπή της υπάρχουσας τάξης πραγμάτων, παίρνει διαζύγιο από ότι επαγγέλλεται. Ιστορικά αυτό το έχει πληρώσει η επαναστατική αριστερά. Το Πολυτεχνείο και η εξέγερση του Νοέμβρη ήταν ένας σταθμός που φώτισε αυτή τη συζήτηση, που γινόταν στο όνομα των συνθηκών αλλά συνεχίστηκε κι όταν οι συνθήκες βοούσαν για το αντίθετο. Γιατί δεν ξεχνάμε ότι όσο οι συνθήκες επηρεάζουν τους ανθρώπους, άλλο τόσο οι άνθρωποι επηρεάζουν τις συνθήκες.
Επιδιώκουμε να χτίσουμε ρεύμα με θετικό κομμουνιστικό πρόταγμα, στα λόγια και στην πράξη, για τον πολιτικό και προγραμματικό εξοπλισμό των αγώνων της εργατικής τάξης και της νεολαίας, για την επαναστατική κοινωνική αλλαγή και την αποτελεσματική αναμέτρηση με την καπιταλιστική βαρβαρότητα. Αυτό καθορίζει όλη μας τη σκέψη και τη δράση για το πρόγραμμα, το κόμμα, το μέτωπο, το νέο εργατικό κίνημα και για αυτό υποστηρίζουμε και αναπτύσσουμε την πλήρη ανεξαρτησία από την αστική πολιτική. Αλλά και επειδή επιδιώκουμε την ανεξαρτησία μας από την αστική πολιτική μπορούμε να υπηρετήσουμε την επαναστατική μας στρατηγική και τακτική.
Για να αναπτυχθεί αυτή η προσπάθεια πρέπει πρώτα να συμφωνήσουμε στην ειλικρινή τοποθέτηση του ζητήματος. Δεν συμφωνούμε ότι η αριστερά τα λέει αυτά ή πολύ περισσότερο ότι τα κάνει αλλά ο κόσμος δεν ακολουθεί. Πολλές φορές η θεωρία δεν συναντά την πράξη, ή όταν συναντιούνται δεν αναγνωρίζονται. Ίσως να ακούγονται σε κάποια συνέδρια ή διαλέξεις σαν κατεύθυνση ή ανάγκη. Δεν αποτελούν όμως μέρος της καθημερινής συζήτησης και πολιτικής παρέμβασης. Δεν τα αναγνωρίζει κάποιος στην καθημερινή πράξη. Προφανώς δεν είναι εύκολο. Μακριά από μας οι ευκολίες και οι σιωπές.
Αλλά να ξεκινήσουμε από το πρωταρχικό. Να συμφωνήσουμε ότι η αριστερά πρέπει να επανενωθεί με το σκοπό της και να τα πει. Αυτό δεν είναι ιδεολογισμός ή ουτοπία. Δεν είναι ουτοπικό να πιστεύεις ότι είναι δυνατόν και αναγκαίο να υπάρξει μια κοινωνία ελεύθερη και να καλείς σε αγώνα για να τη φέρεις πιο κοντά. Ουτοπικό είναι να πιστεύεις ότι αυτή θα έρθει χωρίς τη συλλογική, επαναστατική δράση μόνο επειδή το επιθυμείς ή το διατυπώνεις, ουτοπικό είναι να θεωρεί ότι ο καπιταλισμός θα γίνει ανθρώπινος με κυβερνητική διαχείριση και λελογισμένες δόσεις μεταρρυθμίσεων. Και προφανώς δεν θέλουμε να κλείσουμε μια συζήτηση ειλημμένων συμπερασμάτων. Το ζήτημα είναι να συνειδητοποιήσουμε την προωθητική και κινητήρια δύναμη των ερωτημάτων και όχι να τα κλείσουμε με βιασμένες απαντήσεις.
Το σίγουρο είναι πως η ζωή φωνάζει πως απαιτείται μια άλλη Αριστερά, αντικαπιταλιστική, επαναστατική και σύγχρονα κομμουνιστική. Αυτή η ανάγκη αναβλύζει από τα όρια που θέτει η σημερινή «υπαρκτή αριστερά» στην ανάπτυξη της εργατικής πάλης, το ότι αντί να προβάλλει ως δύναμη ανατροπής δεν μπορεί να ξεπεράσει ούτε καν συντηρητικές λογικές στο θέμα της οικογένειας, των έμφυλων σχέσεων και των λεγόμενων εθνικών θεμάτων ή πολύ περισσότερο βουλιάζει στα ρηχά του βάλτου της διαχείρισης της πολιτικής κεφαλαίου και ΕΕ.
Συντρόφισσες και σύντροφοι,
7. Τι σημαίνει για εμάς «σύγχρονη κομμουνιστική επαναθεμελίωση»;
Πρώτα απ’ όλα πιστεύουμε ότι η ιστορία δεν τελειώνει στον καπιταλισμό. Δε μιλάμε για έναν ανεπτυγμένο δήθεν πιο ανθρώπινο καπιταλισμό, στοιχείο που δυστυχώς στη πράξη έχει γίνει, ηθελημένα ή αθέλητα, όριο των περισσότερων ρευμάτων που αναφέρονται στην αριστερά.
Μιλάμε για την επαναστατική εξέλιξη της ανθρώπινης κοινωνίας σε ισορροπία με τη φύση, προς μια κοινωνία ελεύθερων συνεταιρισμένων παραγωγών, χωρίς εκμετάλλευση και ιδιωτική ιδιοκτησία προϋποθέτει: στο κέντρο της παραγωγής να μπει ο άνθρωπος κι όχι το καπιταλιστικό κέρδος, αναπροσαρμόζοντας τον χαρακτήρα και τη στόχευσή της, σε παραγωγή προϊόντων με αξία χρήσης, και διευθυνόμενη από τους εργαζόμενους. Η εργασία από καταναγκαστική δραστηριότητα αποξένωσης για την κάλυψη των ζωικών, ανθρώπινων αναγκών να μετατραπεί σε δημιουργική δραστηριότητα ανάπτυξης των ανθρώπων. Ο παραγόμενος πλούτος να ανήκει στους παραγωγούς του. Ο χρόνος να γεμίζει με γνώση, μόρφωση, τέχνες, πολιτισμό, καλλιέργεια και δημιουργική εργασία. Ο ταξικός καταμερισμός εργασίας να καταργηθεί και η επιστήμη από δύναμη επί των ανθρώπων να γίνει δύναμη για τους ανθρώπους. Το άτομο και το σύνολο να είναι έννοιες αλληλένδετες ενός κοινωνικού ατόμου. Οι ανθρώπινες σχέσεις να πάψουν να είναι αλλοτριωμένες σχέσεις πραγμάτων, για να δημιουργηθεί η βάση για την εξάλειψη κάθε μορφής διάκρισης ή καταπίεσης. Η αυτοδιεύθυνση των ίδιων των ανθρώπων να αποτελεί την κινητήρια δύναμη της κοινωνίας. Ένας άνεμος ελευθερίας και μια νέα ποιότητα δημοκρατίας, της εργατικής δημοκρατίας να αποτελούν τα βασικά συστατικά στοιχεία της νέας κοινωνίας.
Η βασική προϋπόθεση για όλα αυτά είναι η επανάσταση, η συντριβή του αστικού κράτους, η εξουσία της εργατικής τάξης και των συμμάχων της, μια δύσκολη πορεία που η εργατική εξουσία θα έχει να δημιουργήσει τα φύτρα της νέας κοινωνίας και ταυτόχρονα να υπερασπίσει τον εαυτό της από την βίαιη αστική αντεπανάσταση.
Ξεχωρίζουμε την αναγκαιότητα οι δυνατότητες της εποχής να μεταφραστούν σε θέσεις ενός σύγχρονου κομμουνιστικού προγράμματος, όπως:
- Η δυνατότητα ενός σύγχρονου προλεταριάτου, πιο μορφωμένου, δημιουργικού, πολυάριθμου, κοινωνικοποιημένου, διεθνοποιημένου, ικανού να «διευθύνει» τη ζωή του χωρίς εργοδότες και κράτος, να γίνει κύριο της παραγωγής και των δημόσιων υποθέσεων, να απελευθερώσει μαζί με τον εαυτό του όλη την κοινωνία. Ενάντια στον τωρινό δεσποτισμό του κεφαλαίου στους χώρους δουλειάς και τους πολυεπίπεδους καταπιεστικούς και κατασταλτικούς μηχανισμούς του αστικού κράτους του ολοκληρωτικού καπιταλισμού.
- Η ανάγκη διεκδίκησης της κυριαρχίας των παραγωγών πάνω στον πρόσθετο χρόνο εργασίας για την κατάργησή του, αύξησης του ελεύθερου χρόνου ως μέτρου του κοινωνικού πλούτου, ενοποίησης του ανθρώπινου χρόνου. Ενάντια στην απάνθρωπη παράταση του εργάσιμου χρόνου μέχρι εξαντλήσεως του σημερινού εργάτη και εργάτριας και την πλήρη εμπορευματοποίηση του εξωεργασιακού χρόνου που προωθεί το κεφάλαιο.
- Η δυνατότητα αύξησης του βαθμού δημιουργικότητας της εργασίας, επανασύνδεσης του ανθρώπου με τη ζωτική του ουσία και τον κοινωνικό του εαυτό ‒που καταπνίγεται και στρεβλώνεται από την εξουσία του κεφαλαίου‒, ριζικού μετασχηματισμού του περιεχομένου και της μορφής των παραγωγικών μέσων και μεθόδων, συνολικά των παραγωγικών δυνάμεων και του προσανατολισμού τους στην εξυπηρέτηση των πραγματικών κοινωνικών αναγκών.
- Οι ενισχυμένες δυνατότητες ενότητας της παραγωγής με την εκπαίδευση σε απελευθερωτική βάση, της διαμόρφωσης του συλλογικού, πολυτεχνικού, επιστημονικού εργάτη που θα μπορεί να λειτουργεί σε ευρύτερο εθνικό και διεθνικό πλαίσιο χάρη στην ικανότητά του να διατρέχει όλους τους τομείς-κύκλους παραγωγής και γνώσης σε όλη του τη ζωή ταυτόχρονα με τις δυνατότητες καλλιέργειας και απόλαυσης της τέχνης και της επιστήμης. Ενάντια στον κατακερματισμό της γνώσης, την εξειδίκευση, τη λεγόμενη «δια βίου μάθηση» τον μορφωτικό αποκλεισμό και τους ταξικούς φραγμούς για μεγάλα κομμάτια της εργατικής τάξης και την πολιτιστική ένδεια και παρακμή.
- Η κατάργηση του ταξικού καταμερισμού εργασίας στην παραγωγή, στη γνώση και στις δημόσιες υποθέσεις. Ενάντια στον πολυκατακερματισμό, τη διάσπαση και τον ενδοταξικό εμφύλιο, την τάση απόσυρσης των εργαζομένων από τα «κοινά», την πολιτική παθητικότητα και αδιαφορία που καλλιεργεί το κεφάλαιο.
- Η δυνατότητα παραγωγής προϊόντων με αξία χρήσης αντί για εμπορεύματα με ανταλλακτική αξία.
- Η κοινωνική τάση για κατάργηση των συνόρων, η αναγκαιότητα και η δυνατότητα για παγκόσμια ισότιμη συνεργασία λαών και χωρών. Ενάντια στον εθνικισμό, τον ρατσισμό και τον πόλεμο, τη προσφυγιά και τη βάρβαρη αντιμετώπιση των μεταναστών που προωθεί το κεφάλαιο.
- Η υπέρβαση της αντίθεσης κοινωνίας-φύσης με ισορροπία, ώστε να αναπτύσσεται σχέση αρμονικής αλληλεπίδρασης. Ενάντια στο καταστροφικό παραγωγικό μοντέλο του ολοκληρωτικού καπιταλισμού και την εμπορευματοποίηση της φύσης που προωθεί το κεφάλαιο.
- Η απελευθέρωση της επιστήμης από τα δεσμά του κέρδους και της καταπίεσης, με ανθρώπους που θα συμμετέχουν ενεργά στην επιστημονική έρευνα, θα δημιουργούν, και δεν θα χρησιμοποιούν απλώς, γνώσεις, θα σχεδιάζουν καθολικά για τις ανθρώπινες, κοινωνικές ανάγκες. Ενάντια σε μια επιστήμη και έρευνα υπηρέτρια του κεφαλαίου και της κερδοφορίας του.
- Η ενίσχυση της ικανότητας του ανθρώπου να αποφασίζει ελεύθερα, να επιλέγει και να ορίζει τις πράξεις του.
- Η επιβεβαίωση του ανθρώπου ως καθολικού, ενσυνείδητου, κοινωνικού όντος μέσα από τη δραστηριότητά του, από τη συμβολή του στην ευημερία του κοινωνικού συνόλου, την ισορροπημένη αλληλεπίδραση του με τη φύση, ως το γράψιμο ενός ποιήματος, τον φιλοσοφικό αναστοχασμό, την πολύπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητάς του, την απόλαυση του έρωτα και της αγάπης και το κτίσιμο ουσιαστικών σχέσεων.
- Κομμουνιστική επαναθεμελίωση ακόμα σημαίνει κριτική επανεξέταση του κομμουνιστικού κινήματος του προηγούμενου αιώνα και των λεγόμενων «σοσιαλιστικών χωρών», όλης της μεγαλειώδους πορείας προς την νίκη και την τραγική οπισθοχώρηση και την ήττα των επαναστατικών εγχειρημάτων. Η αναζήτηση και η μελέτη για τα βαθύτερα υποκειμενικά και αντικειμενικά αίτια αυτής της πορείας.
- Κομμουνιστική επαναθεμελίωση στις σημερινές συνθήκες του ολοκληρωτικού καπιταλισμού σημαίνει όχι μόνο πολιτική, αλλά και θεωρητική, αξιακή, πολιτιστική επαναθεμελίωση της έννοιας της κοινωνικής απελευθέρωσης, ακόμα και της έννοιας της ίδιας της κοινωνίας και της σχέσης ατόμου-κοινωνίας, σε συνθήκες που τα δύο μεγάλα ρεύματα της αστικής σκέψης πνίγουν τον σημερινό άνθρωπο συνθλίβοντάς τον ανάμεσα στην πλήρη εξατομίκευση και ρευστοποίησή του, την δημιουργία του αποπτωχευμένου ανθρώπου της αγοράς και της εκμετάλλευσης από την μια και την επαναφορά του στις αντιδραστικές «κοινότητες» του έθνους, της θρησκείας και της παραδοσιακής οικογένειας από την άλλη. Σε αντίθεση με αυτά διαμορφώνουμε την δική μας κομμουνιστική αντίληψη της απελευθέρωσης όπου ο κοινωνικός άνθρωπος ζει μέσα και δια της κοινωνίας, ενώ η κοινωνία οικοδομείται πάνω στις δικές της ελεύθερα διαμορφωμένες συλλογικότητες.
Θα συμφωνήσουμε πιθανά ότι όλα αυτά είναι αναγκαία.
Είναι όμως δυνατά; Οι δυνατότητες μας περιστοιχίζουν σε κοινή θέα. Διαστρεβλωμένες ή ακυρωμένες από την καπιταλιστική οπτική, μετατρεπόμενες στο αντίθετό τους. Με πιο κοντινό παράδειγμα αυτό της πανδημίας όπου φάνηκε ότι ο καπιταλισμός δε διστάζει μπροστά στην καταστροφή της ανθρώπινης ζωής, προκειμένου να υπηρετήσει την ανάπτυξη των κερδών του. Ενώ αυτοί που παράγουν τον κοινωνικό πλούτο και υπηρετούν την ανθρώπινη ζωή μπορούν να αντιμετωπίσουν με ταξική, βαθιά ανθρωπιστική ματιά το ανθρώπινο παρόν και μέλλον, από τους δημόσιους υγειονομικούς και γιατρούς έως τους εργάτες και τους ντελιβεράδες.
8. Αναδεικνύουμε τις δυνατότητες με πλήρη επίγνωση των τεράστιων δυσκολιών. Εμείς δεν είμαστε δημοσιολόγοι/αναλυτές, αλλά ενεργό υποκείμενο παρέμβασης και δράσης υπέρ των συμφερόντων των εργαζομένων και το πρώτο που ξεχωρίζουμε είναι η ανάγκη της εργατικής τάξης και της νεολαίας να ζήσουν μια αξιοβίωτη ζωή και μια τέτοια ζωή δεν είναι δυνατή στο πλαίσιο που διαμορφώνει ο καπιταλισμός της εποχής μας. Ως εκ τούτου μια σύγχρονη κομμουνιστική πολιτική σαν και αυτή που θέλουμε να υπηρετήσουμε παίρνει θέση στο διαλεκτικό δίπολο δυνατότητες/δυσκολίες στο σκέλος των δυνατοτήτων για να τις μετουσιώσει σε πολιτικό κίνημα ανατροπής με επαναστατική κομμουνιστική προοπτική. Παίρνει υπόψη της τις αναβαθμισμένες δυσκολίες για να τις υπερβεί. Δεν παρεμβαίνει μόνο στα γεγονότα αλλά επιδιώκει να προκαλεί γεγονότα που θα οδηγούν σε καλύτερη θέση την εργατική τάξη και το κίνημα της.
Για όλους αυτούς τους λόγους είναι πεποίθησή μας ότι, η κοινωνία και πρώτα απ΄ όλα ο κόσμος της δουλειάς χρειάζεται ένα πολιτικό σχέδιο νέας κομμουνιστικής ελπίδας και επαναστατικής προοπτικής. Και αυτό είναι το βασικό στοιχείο που απασχολεί τη συζήτηση και το συνέδριό μας.
Από διάφορες πλευρές ακούγεται και καλοπροαίρετα η κριτική ότι το ΝΑΡ για την Κομμουνιστική Απελευθέρωση από δω και στο εξής θα κοιτάει «μόνο το κόμμα του», ότι «κάνει κόμμα για να διαλύσει το μέτωπο» κοκ. Όμως η σκέψη μας είναι πολύ μακριά και σε αντίθεση με την παραπάνω κριτική. Γιατί όπως σημειώνουμε στις Θέσεις «Το ζητούμενο στην περίοδο αυτή είναι η συγκρότηση και υπεράσπιση μιας ανεξάρτητης μετωπικής επαναστατικής αριστεράς ως πυρήνα και βηματοδότη ενός ευρύτερου αντικαπιταλιστικού εργατικού κοινωνικό-πολιτικού μετώπου».
Αποτελεί ζητούμενο της περιόδου γιατί είναι κατανοητό ότι η «ΑΝΤΑΡΣΥΑ, η αντικαπιταλιστική αριστερά και συνολικά το κοινωνικό και πολιτικό αντικαπιταλιστικό ρεύμα βρίσκονται σε κρίση και υποχώρηση». Οι πολιτικές και στρατηγικές ανεπάρκειες ιδιαίτερα σε σχέση με τις αναβαθμισμένες απαιτήσεις που γεννάει ο σημερινός καπιταλισμός, οι αμφισημίες στη σχέση ρευμάτων της με τον ρεφορμισμό, οι πολιτικές και φυσιογνωμικές διαφορές μεταξύ των οργανώσεων αποτελούν τις αιτίες της κρίσης.
Το ΝΑΡ κρατώντας τα θετικά φιλοδοξεί να αντιστρέψει το βέλος, να οικοδομήσει τις προϋποθέσεις για το αντικαπιταλιστικό μέτωπο που απαιτεί η εποχή μας.
Σε αυτή την εποχή των ανακατατάξεων η αντικαπιταλιστική αριστερά:
είτε θα κατακτήσει μια ανεξάρτητη εργατική πολιτική, θα κάνει βήματα στη συσπείρωση μαχόμενων τάσεων της εργατικής τάξης, των φτωχών λαϊκών στρωμάτων και της νεολαίας με όπλο ένα σύγχρονο πρόγραμμα αντικαπιταλιστικής πολιτικής και επαναστατικής προοπτικής, στο ύψος των ανειρήνευτων αντιθέσεων του σημερινού άγριου καπιταλισμού, προτάσσοντας την κομμουνιστική κοινωνία και τον πολιτικό αντικαπιταλιστικό αγώνα ενάντια στα ιερά και τα όσια του συστήματος.
είτε θα μείνει στα ρηχά νερά του «άμεσου», δηλαδή της διαχείρισης, αναζητώντας «όρους επιβίωσης» μέσα στο πλαίσιο του «εφικτού», θα αρνείται τον πολιτικό αγώνα για ρήγματα και ανατροπές στις κεντρικές επιλογές του αντίπαλου, μένοντας στα όρια του σημερινού συστήματος. Μια τέτοια γραμμή, με διαφορετικό τρόπο, ακολουθεί η αριστερά τόσο με τη «ρεαλιστική ανυπακοή» των ΜΕΡΑ25-ΛΑΕ όσο και με το «βήμα σημειωτόν» του ΚΚΕ.
Η πορεία για το νέο πρόγραμμα και κόμμα της κομμουνιστικής απελευθέρωσης είναι άρρηκτα δεμένη με την συνολική πορεία ανασυγκρότησης της αντικαπιταλιστικής αριστεράς.
Από αυτή την σκοπιά με την εισήγηση στο συνέδριο μας απευθύνουμε κάλεσμα αντικαπιταλιστικής ενότητας στις κρίσιμες κοινωνικό-πολιτικές μάχες της περιόδου και στις ευρωεκλογές, αλλά και μετά από αυτές με στόχο:
– να καταδικαστεί η κυβέρνηση της ΝΔ και η πολιτική της, σε όφελος των δυνάμεων που παλεύουν για την ανατροπή τους, ενάντια την συναινετική πολιτική των ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ.
– να ηττηθούν οι δυνάμεις στήριξης της πολιτικής της ΕΕ, του «ευρωπαϊσμού», του κεφαλαίου, να ενισχυθούν οι δυνάμεις που προτάσσουν την αποφασιστική αναμέτρηση με την πολιτική της ΕΕ, την πολιτική της απειθαρχίας-ρήξης-αποδέσμευσης από αυτή.
- να γίνει βήμα ενίσχυσης και ανασυγκρότησης της μαχόμενης αντικαπιταλιστικής και επαναστατικής αριστεράς και συγκρότησης σε ένα ανώτερο πολιτικά επίπεδο του δυναμικού αριστερής, ριζοσπαστικής και αντικαπιταλιστικής αναζήτησης που εκφράστηκε στις κοινωνικο-πολιτικές μάχες, αλλά και στις δημοτικές και κυρίως τις περιφερειακές εκλογές.
–– να νικηθεί ο ακροδεξιός εθνικισμός, δήθεν «ευρωσκεπτικισμός» από το αριστερό, εργατικό, διεθνιστικό «όχι» στην ΕΕ.
Σε αυτή την προσπάθεια θα συμβάλλει η ΑΝΤΑΡΣΥΑ αλλά κι ένα πρωτοπόρο δυναμικό αγωνιστών/στριών, όπως επιδιώκουμε.
Είμαστε πεισμένοι ότι μέσα στις συνθήκες των αγώνων, της ρευστότητας και της αναζήτησης η αντικαπιταλιστική αριστερά έχει δυνατότητες να γίνει μαζικό ρεύμα με την προϋπόθεση του αντικαπιταλιστικού προγράμματος, της ανατρεπτικής δράσης στο κίνημα και μιας πλατιάς ενωτικής διαδικασίας στη προοπτική του πόλου της ανεξάρτητης αντικαπιταλιστικής αριστεράς.
Η πορεία προς την ίδρυση της νέας οργάνωσης θα είναι πορεία κοινωνικών και πολιτικών μαχών και ταυτόχρονα βαθιάς πολιτικής και θεωρητικής συζήτησης και συσπείρωσης δυνάμεων. Όχι μια αποστειρωμένη πορεία σε μια γυάλα.
Συντρόφισσες και σύντροφοι,
Σήμερα ως ΝΑΡ καλούμαστε να αναμετρηθούμε με την πρόκληση να πατήσουμε πάνω στα πιο ισχυρά στοιχεία συγκρότησής μας και στις κατακτήσεις μας, να αφήσουμε πίσω μας τις παθογένειες που κουβαλάμε και να δώσουμε τη σκυτάλη σε μια νέα κομμουνιστική οργάνωση μαζί με συντρόφους και συντρόφισσες εκτός του ΝΑΡ, κάνοντας μια τομή και με τον ίδιο μας τον εαυτό.
Αυτό είναι το επόμενο βήμα για το οποίο μιλάμε και στο σύνθημα των Θέσεων και του συνεδρίου μας. Απόφαση και καθοριστικό βήμα για τη δημιουργία μιας ανώτερου χαρακτήρα κομμουνιστικής οργάνωσης που θα υπερβαίνει το ΝΑΡ και τη νΚΑ και θα συμβάλλει στην προσέγγιση του στόχου για ένα σύγχρονο πρόγραμμα και κόμμα της κομμουνιστικής απελευθέρωσης. Σε αυτό το αποφασιστικό βήμα, σε αυτή την μεγάλη ανάγκη της εποχής, χρειάζεται να απαντήσει θετικά το συνέδριό μας, σε αυτό το βήμα καλούμε όλες και όλους να στρατευθούν αποφασιστικά και δυναμικά. Είμαστε βέβαιοι, όλες οι εξελίξεις σε αυτό συνηγορούν, ότι μεγάλες ταξικές συγκρούσεις και γεγονότα μοιάζουν αναπόφευκτα και έρχονται. Δεν θα τα περιμένουμε και όταν έρθουν πάμε και όπως βγει, δεν θα μας βρουν απροετοίμαστους, αλλά με συνολικό πολιτικό σχέδιο, μεγαλύτερες δυνάμεις, πιο ενισχυμένους σε όλα τα πεδία, πιο ικανούς! Γιατί δεν φιλοδοξούμε να είμαστε μια ακόμα αριστερή οργάνωση, έστω αγωνιστική και συνεπείς, αλλά μια δύναμη καθολικής ανατροπής και επαναστατικής προοπτικής, χρήσιμη για τον κόσμο της δουλειάς, τη νεολαία, τους καταπιεσμένους.
9. Η πορεία προς τη νέα οργάνωση
Πρόταση-Σχέδιο βημάτων και σταθμών
Το συνέδριό μας χρειάζεται να διαμορφώσει και να αποφασίσει ένα συγκεκριμένο σχέδιο πρακτικών και πολιτικών βημάτων που οδηγούν στην ίδρυση της νέας οργάνωσης, σχέδιο που θα αφορά τα πολιτικό-οργανωτικά βήματα και τους σταθμούς που απαιτούνται έως εκεί, με στόχο την ίδρυση της νέας οργάνωσης μέσα στο 2024.
Α. Το κείμενο Βασικών αρχών και κατευθύνσεων που καταλήχτηκε στην πανελλαδική συνάντηση της Πρωτοβουλίας για σύγχρονο πρόγραμμα και κόμμα τον Ιούλιο του 2021 στη Καισαριανή εκτιμούμε ότι κινείται σε θετική κατεύθυνση και αποτελεί την βάση για τη διαμόρφωση, με παραπέρα ανάπτυξη και επεξεργασία, του τελικού εισηγητικού κειμένου για το ιδρυτικό συνέδριο της νέας οργάνωσης.
Β. Μετά το συνέδριό μας, εργαζόμαστε εντατικά για τη δημιουργία σε πανελλαδική κλίμακα και σε όλη την έκταση των οργανωμένων μας δυνάμεων για την άμεση συγκρότηση και λειτουργία Επιτροπών της Πρωτοβουλίας. Για τη συγκρότηση αυτή παίρνουμε υπόψη μας ως κριτήρια και τη τωρινή οργανωτική διάταξη του ΝΑΡ και κυρίως την δυνατότητα της πιο μαζικής συσπείρωσης δυνάμεων. Σε αυτές τις Επιτροπές συμμετέχουν όλα τα μέλη του ΝΑΡ και της ν.Κ.Α. και μαζί με τους αγωνιστές/στριες της Πρωτοβουλίας συζητούν το εισηγητικό κείμενο για το ιδρυτικό συνέδριο της νέας οργάνωσης. Στις Επιτροπές της Πρωτοβουλίας πραγματοποιούνται κύκλοι συνεδρίασης για τις προγραμματικές και οργανωτικές αρχές (όλη η προσυνεδριακή διαδικασία). Τα μέλη του ΝΑΡ και της ν.Κ.Α. με προετοιμασία και συζήτηση μέσα στις ΟΒ τους, συμβάλλουν και συμμετέχουν στις διαδικασίες των Ε.Π. για τη διαμόρφωση του πολιτικό-θεωρητικού και προγραμματικού περιεχομένου της Πρωτοβουλίας και της νέας οργάνωσης με όλο τον πολιτικό και θεωρητικό πλούτο που έχει κατακτήσει η οργάνωσή μας. Θέτουν με σχεδιασμό τις επεξεργασίες και αποφάσεις του ΝΑΡ στη συζήτηση με τους αγωνιστές/τριες και φιλοδοξούν να αποτελέσουν όλες οι προγραμματικές μας επεξεργασίες και αναλύσεις βάση και αντίληψη της υπό διαμόρφωση νέας οργάνωσης και του δυναμικού που συμμετέχει. Θέτουν τις αναγκαίες ιδεολογικές συντεταγμένες της νέας οργάνωσης που είναι η υπεράσπιση, η δημιουργική μελέτη και ανάπτυξη της επαναστατικής θεωρίας του μαρξισμού. Αναδεικνύουν τους πυλώνες της θεωρίας, τον Φιλοσοφικό υλισμό, την Διαλεκτική, την Υλιστική αντίληψη της Ιστορίας και την Ταξική πάλη ως οργανικό στοιχείο της συγκρότησης των μελών της νέας οργάνωσης. Συνδέουν την πολιτικό-θεωρητική συζήτηση με τις κρίσιμες πολιτικές επιλογές, τα καθήκοντα και τις πολιτικές μάχες της περιόδου, επιδιώκοντας την από κοινού ενιαία παρέμβαση του δυναμικού του ΝΑΡ, της νΚΑ και της «Πρωτοβουλίας».
Γ. Με πρότασή μας και συζήτηση στην πανελλαδική Γραμματεία της Πρωτοβουλίας ορίζεται «Επιτροπή Εισήγησης» που αποτυπώνοντας και παίρνοντας υπόψη τη συζήτηση στις επιτροπές της Πρωτοβουλίας (και στο ΝΑΡ και τη ν.Κ.Α.), διαμορφώνει το τελικό κείμενο προγραμματικών αρχών της Πρωτοβουλίας και την πρόταση καταστατικού (αρχές λειτουργίας) για τη συγκρότηση και λειτουργία, ως εισηγητικά κείμενα για την ιδρυτική διαδικασία της νέας οργάνωσης. Η Επιτροπή Εισήγησης οργανώνει τον προσυνεδριακό διάλογο, υποδέχεται κείμενα και γνώμες, έχει την ευθύνη μαζί με τη Γραμματεία της Πρωτοβουλίας για την ενημέρωση όλων των μελών των Επιτροπών μέχρι το συνέδριο σχετικά με τα κείμενα και τα άρθρα που στέλνονται.
Δ. Οργανώνουμε πλατιά καμπάνια πολιτικής εξόρμησης για τη συσπείρωση κομμουνιστών/τριων αγωνιστών/στριων στην Πρωτοβουλία στην πορεία ίδρυσης και συμμετοχής τους στη νέα οργάνωση. Η καμπάνια έχει πανελλαδικό και εξώστρεφο χαρακτήρα με υλικά, συσκέψεις, εκδηλώσεις, οργανωτικούς στόχους. Το 5ο συνέδριο του ΝΑΡ για τη Κομμουνιστική Απελευθέρωση καλεί σε πλατιά συμμετοχή στις διαδικασίες των επιτροπών της πρωτοβουλίας. Απευθυνόμαστε στο δυναμικό των αγώνων που παλεύει ενάντια στις πολιτικές του κεφαλαίου και αναζητά τα στοιχεία που θα δυναμώσουν και θα κάνουν πολιτικά επικινδύνους τους αγώνες του για να μπορούν να νικήσουν. Απευθυνόμαστε στο κόσμο της αντικαπιταλιστικής αριστεράς, με τον οποίο δίνουμε καθημερινά τη μάχη, στα εργατικά και φοιτητικά σχήματα, τις κινήσεις πόλης και περιφέρειας, την ΑΝΤΑΡΣΥΑ και άλλες πρωτοβουλίες, να ενισχύσει αυτή τη νέα προσπάθεια, να γίνει κοινωνός και πρωταγωνιστής της επανεξόρμησης των κομμουνιστικών ιδεών στην εποχή μας.
Η καμπάνια-εξόρμηση αυτή, σε συνδυασμό με την πανελλαδική συγκρότηση των Επιτροπών της Πρωτοβουλίας έχει σαν ουσιαστική πλευρά την ολοκληρωμένη συζήτηση και επαφή με όλο το δυναμικό του ΝΑΡ και της ν.Κ.Α. ώστε να ενταχθεί στη νέα οργάνωση, την προσπάθεια επαναστράτευσης ενός τμήματος αγωνιστριών/ων που είναι σε αδράνεια ή δεν συμμετέχει σταθερά στις διαδικασίες της οργάνωσής μας, καθώς και την επανενεργοποίηση ανένταχτων συναγωνιστών/τριων της Πρωτοβουλίας που λόγω των αδυναμιών και καθυστερήσεων έχουν απομακρυνθεί από την προσπάθεια. Δεύτερη κύρια πλευρά είναι η πλατιά απεύθυνση στο ευρύτερο αγωνιστικό δυναμικό, με ειδική δουλειά και σχεδιασμό σε κρίσιμους κλάδους και εργατικούς χώρους, στη νεολαία με ειδικό σχέδιο καθώς και σε περιοχές-πόλεις που έχουμε αδύνατη παρουσία και συγκρότηση.
Ε. Η νέα Π.Ε. του ΝΑΡ, διαμορφώνει εισήγηση με την οποία θα γίνει συζήτηση στις ΟΒ του ΝΑΡ και της ν.Κ.Α. για τα βήματα στα πλαίσια της οργάνωσής μας για τη νέα οργάνωση και τα άμεσα μέτρα μετασχηματισμού του ίδιου του ΝΑΡ. Πλευρά αυτής της πολιτικό-οργανωτικής εισήγησης και συζήτησης είναι η συγκρότηση/ανασυγκρότηση οργανώσεων, η νέα οργανωτική διάταξη στην κατεύθυνση της νέας οργάνωσης και η αναδιάταξη όλων των μελών μας. Σημαντικός σταθμός σε αυτό το καθήκον θα είναι οι Συνδιασκέψεις Περιοχών των οργανώσεων του ΝΑΡ που έχουν ήδη προγραμματιστεί σε όλη την χώρα. Αντίστοιχη εισήγηση και σχέδιο διαμορφώνει το ΚΣ της ν.Κ.Α.
ΣΤ. Η νέα Π.Ε. του ΝΑΡ έχει κύριο καθήκον και μέλημα την πορεία για το ιδρυτικό συνέδριο της νέας οργάνωσης. Οργανώνει την πολιτική δουλειά εντός και εκτός οργάνωσης για τα συγκροτημένα βήματα που πρέπει να γίνουν. Στον καταμερισμό της έχει χρεώσεις και αυξημένη -ποσοτικά και ποιοτικά-πολιτική καθοδηγητική ομάδα για το κεντρικό μας αυτό πολιτικό σχέδιο-απόφαση. Παράλληλα οργανώνει την τρέχουσα πολιτική και κινηματική δραστηριότητα των οργανώσεων του ΝΑΡ, οι οποίες για όλο το μεσοδιάστημα της πορείας προς το ιδρυτικό συνέδριο συνεχίζουν κανονικά τη δράση τους σε αυτά τα πεδία.
Ζ. Προτείνουμε τη διεξαγωγή του ιδρυτικού Συνεδρίου της νέας οργάνωσης μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου 2024. Το συνέδριο διοργανώνει η Πρωτοβουλία, με αντιπροσώπους από τις συγκροτημένες Επιτροπές της πανελλαδικά και με μέτρο που θα αποφασιστεί. Οι Ο.Β. του ΝΑΡ σταματούν τη λειτουργία τους με την ίδρυση της νέας οργάνωσης.
Η. Στο Συνέδριο της νέας οργάνωσης εκτός από τις θέσεις για τις προγραμματικές αρχές και την πολιτική απόφαση, εγκρίνονται οι αρχές λειτουργίας-καταστατικό της οργάνωσης που θα τεθεί σε συζήτηση μαζί με τις θέσεις, στη διαδικασία προς το συνέδριο. Επίσης πρέπει να επεξεργαστούμε ειδικά θέματα και στο συνέδριο να πάρουμε ειδικές αποφάσεις για τα ζητήματα: εφημερίδα - δημοσιογραφική παρέμβαση, θεωρητικός ιστότοπος/περιοδικό, νεολαία, λέσχες-φεστιβάλ, κ.α.
Θ. Μετά την ίδρυση της νέας οργάνωσης, η ίδια η νέα συλλογικότητα πρέπει να επεξεργαστεί μια σειρά ζητήματα, με πρώτο το Πρόγραμμά της. Αξιοποιώντας την Προγραμματική Διακήρυξη του ΝΑΡ και τις μέχρι τώρα προγραμματικές κατευθύνσεις και κείμενα-επεξεργασίες της Πρωτοβουλίας, σε εύλογο χρονικό διάστημα η νέα οργάνωση πρέπει να οργανώσει πανελλαδική διαδικασία για το Πρόγραμμά της.
Ι. Το ΝΑΡ συμβάλλει, προσφέρει και διαθέτει στη νέα οργάνωση όλα τα μέσα του, υλικά και πολιτικά. Μετά το ιδρυτικό Συνέδριο της νέας οργάνωσης παύει να υφίσταται υλικά-οργανωτικά, εντασσόμενο στη νέα συλλογικότητα. Ο τίτλος του και τα διακριτικά του δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν παραπέρα. Η ιστορία, η παρακαταθήκη και όλη του η δράση περνάει στη νέα οργάνωση.
10. Για τον απολογισμό της Π.Ε. του 4ου συνεδρίου
Η απερχόμενη Πολιτική Επιτροπή αντιμετώπισε πολλές δοκιμασίες στην υπερεξαετή πορεία της. Από τους τριγμούς στο εσωτερικό της οργάνωσης, αμέσως μετά το 4ο συνέδριο μας με τις αποχωρήσεις μελών και στελεχών, αποχωρήσεις που είχαν αντίκτυπο και στην ίδια τη Πολιτική Επιτροπή με αποχωρήσεις μελών της, μέχρι τη πρωτοφανή εμπειρία της πανδημίας και των συνθηκών που δημιουργήθηκαν από την πρώτη κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και το αστικό πολιτικό σύστημα.
Αναμετρήθηκε με σοβαρά πολιτικά και κινηματικά καθήκοντα. Επωμίστηκε τη λειτουργία και την καθοδήγηση της οργάνωσης, την επικοινωνία με τις οργανώσεις περιοχών και οργανώσεις βάσης. Αντιμετώπισε καθήκοντα ανάπτυξης του ΝΑΡ, ευθύνης για την έκδοση του Πριν, συμβολή στα Τετράδια Μαρξισμού, συμβολής στη λειτουργία του Μένουμε Ενεργοί, θεωρητικές παρεμβάσεις και επεξεργασίες για διάφορα ζητήματα, τοποθετήσεις με ανακοινώσεις για πλήθος ζητημάτων. Διαμόρφωση πολιτικής γραμμής για παρέμβαση στο εργατικό, λαϊκό κίνημα, σε πρωτοβουλίες για κινητοποιήσεις, για παρέμβαση στις μετωπικές δράσεις και στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ στις δύσκολες και πρωτόγνωρες συνθήκες της πανδημίας και σε κρίσιμες κινηματικές στιγμές όπως στο κίνημα που αναπτύχθηκε μετά το έγκλημα στα Τέμπη. Παρέμβαση σε πεδία όπως το δημοκρατικό ζήτημα, το αντιπολεμικό κίνημα, το προσφυγικό, το έμφυλο κλπ. Παράλληλα οργάνωσε τη συμμετοχή στις τρεις εθνικές εκλογές (Ιούλιος του 2019, Μάιος και Ιούνιος του 2023), Ευρωεκλογές του Μαΐου του 2019, 2 διπλές δημοτικές και περιφερειακές εκλογές (Μάιος του 2019 και Οκτώβριος του 2023).
…..
Αντιμετώπισε σημαντικές δυσκολίες στην οργάνωση της δουλειάς της και παρουσιάστηκαν σοβαρά ελλείμματα όπως στο σχεδιασμό της ανάπτυξης και οικοδόμησης του ΝΑΡ στην εργατική τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρώματα. Αντίστοιχα ελλείμματα στους τομείς της θεωρητικής δουλειάς (παρά το σημαντικό βήμα των Τετραδίων Μαρξισμού και τις προσπάθειες της επιτροπής θεωρίας). Πολύ σοβαρή αδυναμία αποτέλεσαν οι ασυνέχειες που έδειξε στο θέμα της προώθησης της δουλειάς της Πρωτοβουλίας για σύγχρονο πρόγραμμα και κόμμα, ειδικά μετά την επιτυχημένη πρώτη πανελλαδική συνάντηση του Ιουλίου το 2021. Δεν έγινε κατορθωτό να λειτουργεί με σταθερό τρόπο ο καταμερισμός της και να λειτουργήσει πιο συλλογικά η ανάληψη κεντρικών καθηκόντων από όλα τα μέλη της Π.Ε., ενώ ούτε οι επιτροπές της λειτούργησαν ως εργαζόμενα σώματα αρωγοί στη δουλειά της ΠΕ, πέραν ορισμένων εξαιρέσεων με ουσιαστική συμβολή. Εμφανίστηκε σημαντική αδυναμία ανάληψης ανώτερης πολιτικής και οργανωτικής ευθύνης από αρκετά στελέχη της. Σε γενικές γραμμές δεν έγινε κατορθωτό το όργανο να λειτουργεί ως εργαζόμενο σώμα. Για όλες αυτές τις αδυναμίες μεγάλο μερίδιο ευθύνης φέρει και το γραφείο της.
Το πιο σημαντικό στοιχείο που εμπόδισε τη Π.Ε. να κάνει το παραπάνω βήμα αφορά τα χαρακτηριστικά εκείνα που εκτιμούμε στην αποτίμηση του ΝΑΡ ως σοβαρές του αδυναμίες, χαρακτηριστικά τα οποία συμπυκνώθηκαν με ειδικό τρόπο στη λειτουργία της Πολιτικής επιτροπής.
Η νέα Πολιτική Επιτροπή επωμίζεται σημαντικά καθήκοντα, με καθοριστικό τη συμβολή της στην οικοδόμηση της νέας οργάνωσης. Είναι καθήκοντα που χρειάζεται να φέρει σε πέρας μέσα σε σύντομη χρονικά περίοδο που είναι ιδιαίτερα φορτισμένη με πολλές μάχες. Θεωρούμε ότι μπορεί να τα βγάλει σε πέρας μόνο με την καθοριστική επαφή, επικοινωνία και βοήθεια όλων των μελών του ΝΑΡ και της νΚΑ, των Ο.Β. και των οργάνων περιοχών και του ΚΣ της νΚΑ. Στη νέα Π.Ε. του ΝΑΡ χρειάζεται να υπάρξει αντιμετώπιση των αδυναμιών που είχε η προηγούμενη, γενναία ανανέωση με έκφραση και των νέων δυνατοτήτων που έχουν αναδειχτεί στο ΝΑΡ και τη νΚΑ για την καλύτερη συλλογική της λειτουργία, την ανάληψη και καταμερισμό ευθυνών, την ανταπόκριση της στο σχεδιασμό που θα θέσουμε με τις συλλογικές αποφάσεις του Συνεδρίου μας.
Εμπρός λοιπόν να κάνουμε όλες και όλοι μαζί το πρώτο βήμα για το αναγκαίο άλμα της εποχής μας. Να συγκροτήσουμε τη νέα οργάνωση για την κομμουνιστική απελευθέρωση.
Η Πολιτική Επιτροπή του ΝΑΡ για τη Κομμουνιστική Απελευθέρωση
1 Μαρτίου 2024