Για ένα συντονισμό ενάντια στην ακρίβεια και την εργοδοτική αυθαιρεσία

Άρθρο Δημόσιου Προσυνεδριακού Διαλόγου
Για ένα συντονισμό ενάντια στην ακρίβεια και την εργοδοτική αυθαιρεσία
Σταύρος Ματίκας, ΟΒ νοτίων συνοικιών οργ. Αττικής ΝΑΡ
Αυτή η απότομη πτώση στο βιοτικό επίπεδο της λαϊκής πλειοψηφίας που οφείλεται στην ακρίβεια και στην καθήλωση μισθών και εργατικών δικαιωμάτων είναι το κεντρικό ζήτημα της περιόδου. Αυτό είναι κάτι προφανές. Αυτό που μάλλον δεν είναι τόσο προφανές είναι η απίστευτη πολιτική αμηχανία ώστε να υπάρξουν ανάλογες αντιστάσεις. Γιατί μάλλον πρέπει να πούμε και μάλλον να κάνουμε περισσότερα από τα προφανή. Η ακρίβεια είναι όντως πολύπλοκο και πολυπαραγοντικό ζήτημα. Δεν αρκούν τα άμεσα αιτήματα ανακούφισης που συνήθως έχουν επιδοματικό χαρακτήρα. Χρειάζεται βαθύτερη ανάλυση των αιτιών. Χρειάζεται μια συνεκτική πολιτική λογική που να δείχνει τις ευθύνες των νόμων της αγοράς και τελικά οδηγεί σε αντικαπιταλιστική κατεύθυνση. Δεν μπορείς όμως από την άλλη να κρυφτείς πίσω από το γενικό, να αποφύγεις δηλ τα άμεσα καθήκοντα πάλης μέσω της γενικής πολιτικής ανατροπής. Δεν φτάνουν ούτε τα σωστά αιτήματα και κριτήρια. Είναι αναγκαία αλλά όχι ικανή συνθήκη για κινηματικό πολιτικό σχέδιο. Να κάνουμε συνδυασμένα βήματα και στο μικρό και στο μεγάλο αντί να χανόμαστε στο τίποτα εξουδετερώνοντας το μικρό με το μεγάλο και ανάποδα.
Τα τελευταία χρόνια είδαμε να ξεπηδούν μορφές εργατικού κινήματος στο επίπεδο της κατανάλωσης. Πάρα πολλές κινήσεις ξεκινούν από την ανάγκη εργατική αλληλεγγύης και χτυπάνε αποτελεσματικά συνήθως την εργοδοτική αυθαιρεσίας. Αποκλεισμός ενός καταστήματος που ανοίγει σε αργία, στιγματισμός επιχείρησης λόγω άδικων απολύσεων, εμπάργκο σε άλλες για ξεκάθαρη καταστρατήγηση εργατικών δικαιωμάτων, επιθετική απαίτηση για μείωση τιμών κ.α. . Μία από τις κορυφαίες στιγμές ήταν η απεγκατάσταση της εφαρμογής e-food, κάτι που έδωσε φοβερή δύναμη στους αγώνες των διανομέων. Ας βγάλουμε ορισμένα συμπεράσματα. Οι κινήσεις αυτές μπορούν να έχουν νόημα σε ακραίες συνθήκες εργοδοτικής αυθαιρεσίας, ειδικά όταν δεν συνοδεύονται από μάχιμο εργατικό κίνημα. Πρέπει δηλ να απαντάνε στο ερώτημα γιατί στη δικιά μου επιχείρηση και όχι στων ανταγωνιστών; Γιατί εσύ είσαι ακόμα πιο κάφρος ή γιατί σε εσένα αντέδρασαν οι εργαζόμενοι ή και τα δύο ακόμα καλύτερα. Οι μορφές αυτές επίσης πρέπει να είναι άμεσες και στοχευμένες. Δεν έχει νόημα ένα μακροχρόνιο αόριστο εμπάργκο (δεν αγοράζω από πολυεθνικές, δεν πίνω κόκα-κόλα), είναι περισσότερο μια ηθικολογία και όχι μορφή εργατικής αλληλεγγύης.
Σε αυτές της μορφές πρωταγωνιστικό ρόλο παίζουν και μπορούν να παίξουν ακόμα περισσότερο, οι συλλογικότητες γειτονιάς. Αυτός πρέπει να είναι και ο πιο σημαντικός ρόλος που έχουν, η βασική τους προτεραιότητα. Η προσπάθεια αυτή πρέπει να εκφράζει την εργατική αλληλεγγύη και όχι την πολιτική αλληλεγγύη. Αποτελεί δηλ έκφραση εργατικού κινήματος που κυκλώνει τα αφεντικά και από το επίπεδο της κατανάλωσης και όχι απλώς έκφραση συμπαράστασης από τους συντρόφους της εκάστοτε γειτονιάς. Η αλληλεγγύη στον απολυμένο ντελιβερά θα φέρει τη συμμετοχή του στους αγώνες για το δώρο που δεν δίνεται… και έτσι μαζικοποιούνται οι αγώνες. Αυτή η λογική δεν είναι κίνημα καταναλωτών. Είναι εργατικό κίνημα στο επίπεδο της κατανάλωσης, μπορεί να είναι συμπληρωματική, ενισχυτική και ακόμα παραπάνω, δίνοντας σημαντικά απτά αποτελέσματα. Δεν καταργεί τον πρωταγωνιστικό ρόλο του εργατικού κινήματος στην παραγωγή, την οργάνωση ανά κλάδο και επιχείρηση, τις απεργίες και τις παραδοσιακές εργατικές διεκδικήσεις.
Γίνεται όμως φανερό όλο και περισσότερο ότι για τους κλάδους του λιανικού εμπορίου και των υπηρεσιών όπως η ιδιωτική εκπαίδευση και οι διανομείς η αξία της εργατικής αλληλεγγύης στο επίπεδο της γειτονιάς δεν είναι απλώς συμπληρωματική αλλά δίνει πραγματικά νέες δυνατότητες. Δεν μπορεί να υπάρξει σήμερα σχεδιασμός αντιεργοδοτικού αγώνα χωρίς να συνυπολογίζει τον παράγοντα γειτονιά. Επιπλέον σε αυτούς τους κλάδους βασίζεται σε μεγάλο βαθμό η ενημέρωση της εργατικής τάξης για τους μηχανισμούς της ακρίβειας. Ο αποκαλυπτικός ρόλος των μηχανισμών κερδοσκοπίας είναι πολύτιμος και μπορεί να ξεκλειδώσει συσσωρευμένη λαϊκή οργή.
Είναι φανερό λοιπόν πως ένα εργατικός συντονισμός που θα περιλαμβάνει και τη γειτονιά στο λιανικό εμπόριο και τις υπηρεσίες αποκτά ξεχωριστή σημασία τόσο για τις εργατικές διεκδικήσεις όσο και για τη μάχη ενάντια στην ακρίβεια. Ένας τέτοιος συντονισμός μπορεί λύσει το πρόβλημα της ματαιότητας των μεμονωμένων κινήσεων. Πόσο νόημα έχει μια παρέμβαση σε ένα σούπερ μάρκετ σε μία γειτονιά. Ένας συντονισμός μπορεί να αναδείξει τις πιο προωθητικές και μάχιμες προσπάθειες, μπορεί να γενικεύσει τα καλύτερα παραδείγματα και να δώσει νόημα και αισιοδοξία, μπορεί επίσης να είναι ένα κέντρο αποκαλύψεων κερδοσκοπίας. Μόνο έτσι μπορούμε να τους χτυπήσουμε και από μέσα και από έξω, να έχουμε μετρίσιμα αποτελέσματα.
Η λογική που περιγράφω αποτελεί μια πρώτη προσπάθεια να υπάρξουν συντονισμένοι αγώνες ενάντια στην ακρίβεια (προϊόντων και υπηρεσιών). Δεν φιλοδοξεί να είναι μια ολοκληρωμένοι πρόταση για την ταξική ανασυγκρότηση του εργατικού κινήματος. Δεν είναι πρόταση για το ΝΕΚ αλλά ένα πολύ μικρό υποσύνολο. Δεν έχει να πει πολλά συνολικά για την εργατική τάξη για την οικοδομή, τη βιομηχανία, της τηλεπικοινωνίες κ.α. Επίσης δεν έχει καμία διάθεση να μπει σε παλιές αντιπαραθέσεις αναπαράγοντας μια λογική αντιεργοδοτικού συντονισμού συνολικά για το εργατικό κίνημα. Το βασικό είναι να δούμε ότι υπάρχουν οι πρώτες προϋποθέσεις. Τα σωματεία διανομέων και επισιτισμού, η Λάντζα, ο ΣΕΦΚ, οι εργατικές λέσχες… Η προοπτική είναι ακόμα μεγαλύτερη.
Σταύρος Ματίκας, ΟΒ νοτίων συνοικιών οργ. Αττικής ΝΑΡ
22/2/2024