Αριστερός κυβερνητισμός ή πάλη για επαναστατικό δρόμο

Άρθρο Δημόσιου Προσυνεδριακού Διαλόγου

Αριστερός κυβερνητισμός ή πάλη για επαναστατικό δρόμο

Δημήτρης Καράμαλης, ΟΒ ΝΑΡ ΛΕΣΒΟΥ

Στις μέρες μας, κρίνεται αναγκαίος όσο ποτέ, ένας απολογισμός του αριστερού κυβερνητισμού, ενός κυβερνητισμού που έχει δοκιμαστεί τόσο στην Ευρώπη, όσο και στην Λατινική Αμερική με οδυνηρά αποτελέσματα, τις περισσότερες φορές. Στην ελληνική περίπτωση, η κυβερνώσα αριστερά των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και η διεθνής εμπειρία, αναδεικνύουν τον λάθος δρόμο στο ζήτημα της κυβέρνησης για την επαναστατική μετάβαση και την κατάκτηση της εξουσίας από την εργατική τάξη. Στις μέρες μας, τον βλέπουμε να επανέρχεται σε μια νέα εκδοχή, φορώντας την μάσκα τού "μετώπου της Δημοκρατίας" αφαιρώντας από πάνω του την λέξη "αριστερά" με την ψευδαίσθηση ότι τάσσεται ενάντια στην ριζοσπαστικοποίηση της Δεξιάς ενώ στην πραγματικότητα ενισχύεται η ακροδεξιά. Αξιοσημείωτο δε, είναι το γεγονός ότι ακόμα και οργανώσεις εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς και ρεύματα στήριξαν αυτό το εγχείρημα.

Ασφαλώς ούτε υποτιμάμε κανέναν, ούτε ονειροπολούμε ότι “μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο χωρίς να σπάσει ούτε βιτρίνα”. Είναι γεγονός ότι ο επαναστατικός δρόμος, της πάλης και της ανατροπής, είναι η μόνη διέξοδος που αντιμετωπίζει την κρατική εξουσία σαν ενιαίο σύνολο, ενώ το υποκείμενο όχι μόνο σαν αποκομμένο κοινωνικό ον αλλά ενταγμένο στην σφαίρα της παραγωγικής διαδικασίας. Ο επαναστατικός δρόμος οραματίζεται την εξουσία στα χέρια της εργατικής τάξης δεν αφορά μόνο την επανάσταση αλλά την καθημερινότητα της εργατικής τάξης, τους αγώνες για την επιβίωση της, ίσως γιατί “οι επαναστάσεις ακόμα και ηττημένες έχουν συμβάλει πολύ περισσότερο στις κοινωνικές κατακτήσεις από την μεταρρυθμιστική-κυβερνητική Αριστερά” (εφ. ΠΡΙΝ 5-7 Ιαν 2024). Σε αυτές τις συνθήκες, απαιτείται η μαζική παρουσία μιας "ανεξάρτητης" εργατικής πολιτικής για να αναδειχθεί η κομμουνιστική υπόθεση. Έτσι, η εργατική τάξη θα είναι χρήσιμη-τότε και μόνον η εργατική τάξη θα είναι "τάξη δι εαυτήν". Η ιστορική εμπειρία των επαναστάσεων θα είναι οδηγός μας, αποφεύγοντας λάθη "ιστορικών συμβιβασμών" και "σταδιακών εκφυλισμών" που οδήγησαν στο παρελθόν τα επαναστατικά κόμματα να καταντούν κυβερνητικές μαριονέτες.

Καθοριστικής σημασίας λοιπόν, είναι να διατηρήσουμε ζεστή την επαναστατική υπόθεση, παλεύοντας για έναν κόσμο απαλλαγμένο από τον νόμο του κέρδους και της εκμετάλλευσης. Πρέπει να ξαναφέρουμε στην επικαιρότητα, στο προσκήνιο και στην καθημερινή μας κουβέντα και διάλογο, την λέξη "επανάσταση" και να την νιώθουμε κτήμα μας ακόμα και αν οι αστοί μας λένε «Ο κόσμος άλλαξε, επομένως δεν μπορείτε πια να την εκφέρεται». Κι όμως μπορούμε! Επιπλέον, έχουμε ιστορική υποχρέωση να το πράξουμε! Οφείλουμε να εκφέρουμε τις λέξεις και να αναφερόμαστε σε έννοιες όπως του λαού, του εργάτη, της κατάργησης της ιδιοκτησίας, του εργατικού ελέγχου-μεταξύ άλλων, χωρίς να θεωρούμε εαυτούς ξεπερασμένους. “Καμιά κομμουνιστική ελπίδα και προοπτική δεν μπορεί να υπάρξει, καμιά εργατική εξουσία και κανένας σοσιαλισμός δεν μπορεί να κατακτηθεί χωρίς σύγχρονη επεξεργασία, ανάδειξη και προβολή της αναγκαιότητας, της επανάστασης στην εποχή μας”. (θέσεις ΠΕ ΝΑΡ για το 5ο Συνέδριο).

Αναμφίβολα, το πλέον δύσκολο ερώτημα στο οποίο καλούμαστε να απαντήσουμε, μέσα στους αγώνες που έχουν δοθεί και δίνονται, είναι να γνωρίζουμε τι είδους οργάνωση χρειαζόμαστε το πατροπαράδοτο κόμμα του οποίου οι πιο σημαντικοί «αγώνες» είναι οι εκλογικοί, έδωσε ότι ήταν να δώσει. Έχει φθαρεί, δεν μπορεί πια να λειτουργήσει, παρά τις σπουδαίες κατακτήσεις του παρελθόντος. Κάποτε, ο Λένιν ανέφερε «έχουμε την πιθανότητα να είμαστε νικητές, τουλάχιστον για μια φορά; Τώρα θα ξεκινήσουμε την ιστορία των νικηφόρων επαναστάσεων». Αυτή η νίκη (της Ρωσικής επανάστασης) όμως, ήταν η λύση του προβλήματος με μια ήττα εν τέλει. Αυτό το κόμμα που είχε φτιαχτεί για τη νίκη της εργατικής τάξης δεν είχε φτιαχτεί για την εξουσία.

Γνωρίζουμε πως έχουν διεξαχθεί πολιτικές μάχες, εξεγέρσεις, κινήματα βάσει των οποίων δημιουργούνται νέες μορφές οργάνωσης. Πρέπει να συμμετέχουμε σε αυτές και να τις φωτίσουμε υπό την οπτική της κομμουνιστικής υπόθεσης. Ο κομμουνισμός πρέπει να αποκατασταθεί και να επαναπροσδιοριστεί. Είναι καθοριστικής σημασίας να διατηρήσουμε ζωντανή την επαναστατική υπόθεση προσδοκώντας έναν κόσμο απαλλαγμένο από τον νόμο του κέρδους και της εκμετάλλευσης. Όσο στεκόμαστε πεπεισμένοι πως αυτός ο μηχανισμός είναι μια δεδομένη νομοτέλεια, καμιά χειραφετητική πολιτική δεν είναι εφικτή.

Η επανάσταση και ο κομμουνισμός πάντα παραμένουν ένας οραματικός στόχος για την πρωτοπορία των κινημάτων σήμερα χωρίς να είναι ξεκάθαρο αν τα σημερινά κινήματα αντιπροσωπεύουν στην ουσία κάποια πρωτοπορία. Ενδεικτικά θα αναφερθούμε στις "πλατείες", τα "Κίτρινα Γιλέκα" ή στην "Αραβική Άνοιξη" που ήταν μεν πολύ μαζικά κινήματα, αλλά δεν ήταν ξεκάθαρα πρωτοπόρα. Πρωτοπορία αποτελούν φορείς μιας νέας επαναστατικής ιδέας μέσα στο κίνημα. Ο Μαρξ στο Μανιφέστο ορίζει τον ρόλο των κομμουνιστών μέσα στα κινήματα και καταδεικνύει πως αυτοί οι ίδιοι, φέρνουν ένα νέο γενικό όραμα των επαναστατικών στόχων.

Η περίοδος που διανύουμε, είναι μία περίοδος διαμόρφωσης αντιλήψεων, θέσεων τόσο μέσα στα κινήματα όσο και έξω από αυτά. Είναι πολύ ενθαρρυντικό σε μέρες γενικής αποχαύνωσης, να αναπτύσσονται δυναμικοί αγώνες με ικανές δυνάμεις και δυναμική, αγώνες που γεννούν ελπιδοφόρες μέρες ταξικής πάλης. Διεθνώς εξελίσσονται εργατικοί αγώνες και απεργίες (Ινδία, Βρετανία Γερμανία, ΗΠΑ) αλλά και στην Ελλάδα σε δύσκολους χώρους όπως του επισιτισμού, Cosco, e-food, Λάρκο, ναυτεργάτες, εκπαίδευση, υγεία μεταξύ άλλων, οι οποίες γέννησαν ελπίδες χωρίς όμως να μπορέσουν να απεγκλωβιστούν από την ηγεμονία του εργοδοτικού συνδικαλισμού, φανερώνοντας-αν μη τι άλλο-ότι κάτω από την έντονη λαϊκή δυσαρέσκεια εμφανίζονται δυνατότητες να φουντώσει η αμφισβήτηση της αστικής πολιτικής, συμβάλλοντας στην ενεργοποίηση του μαζικού κινήματος ώστε να επιστρέψει στο προσκήνιο η εργατική τάξη.

Πρωτοβουλίες, συνελεύσεις, καταλήψεις, παρεμβάσεις, επιτροπές κατοίκων κινούνται σε αυτήν την επαναστατική κατεύθυνση. Σίγουρα δεν είναι όλες νικηφόρες όμως επιδίωξη μας είναι η ενεργή εμπλοκή μας σε αυτές με γνώμονα την αντίκρουση της αντιλαϊκής πολιτικής, την κλιμάκωση των αντιστάσεων, την αμφισβήτηση των εκμεταλλευτικών σχέσεων, η εναντίωση των αναδιαρθρώσεων του καπιταλισμού (μνημόνια, χρέος), η διεθνιστική ταξική αλληλεγγύη. Αναφορά μας πρέπει να είναι η ξεκάθαρη τοποθέτηση στο ποιο εργατικό κίνημα σήμερα χρειαζόμαστε, η οργάνωση ενός αγώνα που θα επιφέρει πραγματικές αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις. Μέλημα μας η υπογραφή ΣΣΕ, η αξίωση για μόνιμη και σταθερή εργασία, δημόσια και δωρεάν υγεία και παιδεία, η εναντίωση στην εμπλοκή του πολέμου και η έξοδος της χώρας μας από τα αιμοχαρή σαγόνια του ΝΑΤΟ και της ΕΕ. Οφείλουμε όμως να γνωρίζουμε πως η ταξική πάλη για την κομμουνιστική προοπτική απαιτεί μια επαναστατική οργάνωση ισχυρή και συγκροτημένη.

Σήμερα επιβάλλεται όσο ποτέ η ανάγκη για την συγκρότηση ισχυρού αντικαπιταλιστικού μετώπου, προτάσσοντας την κομμουνιστική κοινωνία και συμβάλλοντας στην επαναθεμελίωση της σοσιαλιστικής κομμουνιστικής προοπτικής. Πρέπει να προχωρήσουμε με τρόπο συσπειρωτικό ώστε να είναι νικηφόρα η προσπάθεια για αυτόν τον στρατηγικό, ταξικό στόχο, της ανασυγκρότησης της επαναστατικής κομμουνιστικής αριστεράς. Η ύπαρξη ενός τέτοιου μετώπου θα αποτελέσει θεμελιώδη κατάκτηση και θα σηματοδοτήσει την έναρξη μίας νέας πορείας που θα επιδιώκει:

1.Την ανάπτυξη του προγραμματικού περιεχομένου.

2.Την συγκρότηση και μαζικοποίηση αγωνιστικού δυναμικού.

3.Την ανάπτυξη αγωνιστικής και ανατρεπτικής δράσης .

4.Τον συντονισμό και την ενίσχυση των θεμελίων ενός ισχυρού αντικαπιταλιστικού μετώπου.

Ο Αλέν Μπαντιού σε συνέντευξή του στο ΠΡΙΝ (18-1-20) ανέφερε χαρακτηριστικά "Ένα σπουδαίο σχέδιο στρατηγικής στηρίζεται πάντα σε μια ισχυρή ιδέα. ... η κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε σήμερα είναι αντίστοιχη. Η κομμουνιστική υπόθεση έχει ιστορικά εξαντληθεί, το πρώτο της πολιτικό στάδιο έχει φτάσει στο τέλος του και πρέπει να την επανεφεύρουμε, να την αναδιατυπώσουμε. Αυτό θα εκκινήσει απαραίτητα μια συζήτηση σε επίπεδο ιδεών, αρχών, αναλύσεων. Βεβαίως και με κάποιες πρακτικές εμπειρίες, όπως είχε και ο Μαρξ. Ο Μαρξ είχε μελετήσει πολύ, χάρη στον Ένγκελς, την κατάσταση του προλεταριάτου στην Αγγλία, είχε κάνει έρευνες, γνώριζε για αρκετές απεργίες. Το ίδιο κι εμείς. Έχουμε κινήματα, μπορούμε να ερευνήσουμε αυτά τα κινήματα, μπορούμε να συμμετέχουμε, αλλά όλα αυτά για να προσπαθήσουμε να ενισχύσουμε και να κάνουμε να αναγεννηθεί μια ιδέα, η οποία –πρέπει να το παραδεχτούμε– μας λείπει."

Η κομμουνιστική υπόθεση σίγουρα δεν έχει εξαντληθεί, οφείλουμε να την επαναφέρουμε με σαφείς αναφορές στα νέα πλαίσια και δεδομένα. Επιβάλλεται επιτακτικά, να ξαναγεννηθεί η κομμουνιστική υπόθεση με τρόπο που να μπορεί και πάλι να εμπνέει, να προσελκύει και να συσπειρώνει. Στο χέρι μας είναι να επαναφέρουμε το κινηματικό τραίνο στις ράγες για τις νικηφόρες επαναστάσεις του μέλλοντος μας !!!

Δημήτρης Καράμαλης, ΟΒ Λέσβου ΝΑΡ