Συνολικός αγώνας ενάντια στο πανεπιστήμιο του σύγχρονου καπιταλισμού

Το παρακάτω κείμενο αποτελεί απόσπασμα από την παρέμβαση του Σήφη Καυκαλά, στελέχους του ΝΑΡ, στο σχετικό θεματικό workshop που πραγματοποιήθηκε στο κάμπινγκ «Αναιρέσεις 2018».

Χρειαζόμαστε την μετάβαση από ένα τοπίο μικρών απομονωμένων αψιμαχιών στη συγκρότηση ενός φοιτητικού και νεολαιίστικου κινήματος αναγκών και δικαιωμάτων με συνέχεια, ενιαίο και συνολικό πολιτικό χαρακτήρα, χωρίς παζάρια για τους όρους χειροτέρευσης της θέσης της νέας γενιάς. Με ανατρεπτικά αιτήματα πάλης για τον έστω κλονισμό των αντιλαϊκών καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων που εμπεδώνονται ύπουλα και καθημερινά σε όλους τους τομείς της ζωής της και τη συμβολή στην ανατροπή της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ που έχει αναλάβει την διαχείριση όλου αυτού του Αρμαγεδώνα. Που θα ενώνεται και θα ενσωματώνεται δυναμικά στο ενιαίο πολιτικό εργατικό κίνημα ρήξης και ανατροπής. Που θα συνδέει τη μάχη ενάντια στην σημερινή γιγάντια αστική εκπαιδευτική αναδιάρθρωση για πλήρη εμβάθυνση της ταξικότητας, επιχειρηματικοποίησης, ιδιωτικοποίησης, αυταρχικοποίησης-πειθάρχησης, ιδεολογικής χειραγώγησης, λοβοτόμησης της κριτικής και δημιουργικής σκέψης, της συνειδητής περιστολής των γενικών γνωστικών οριζόντων, της πλήρους αποσύνδεσης των τίτλων σπουδών από τα εναπομείναντα δικαιώματα στην αντίστοιχη δουλειά και των εξευτελιστικών όρων πούλησης της επιστημονικής εργατικής δύναμης στο κεφάλαιο, με τον αγώνα ενάντια στη γενικότερη υπεραντιδραστική καπιταλιστική αναδιάρθρωση που επιχειρείται στη χώρα μέσω εκατοντάδων μνημονιακών νόμων και όχι μόνο. Την αντιπολεμική – αντιιμπεριαλιστική – αντιφασιστική δράση με την πάλη για τις λαϊκές ελευθερίες. Με αυτό τον τρόπο ο ρόλος του κινήματος της φοιτητών και νεολαίας μπορεί να αποβεί σ’ ορισμένες ιστορικές στιγμές ακόμα και καταλυτικός για την ευρύτερη ανασύνταξη του στρατοπέδου «των από κάτω».

Με βάση αυτά, καταθέτω ορισμένες σκέψεις για τα αιτήματα του φοιτητικού κινήματος:

H γνώση είναι κοινωνικό αγαθό. Η νέα γνώση στηρίζεται στον μέχρι τώρα κατακτημένο πλούτο γνώσης που συσσώρευσε η ανθρωπότητα και άρα ανήκει στο λαό και όχι μέσω της πατέντας σε πολυεθνικές. Κανείς δεν μπορεί να αγοράζει ή να πουλά αυτή την γνώση.

Όχι στο αστικό δόγμα «Άλλο οι γνώσεις και εντελώς άλλο το επάγγελμα». Όχι στον διαχωρισμό της αξίας των πτυχίων σε ακαδημαϊκή (bachelor, master, διδακτορικό) και επαγγελματική (τα τρία τελευταία επίπεδα του οκταεπίπεδου ευρωπαϊκού-εθνικού πλαισίου προσόντων).

Κατάργηση του προπαρασκευαστικού-φροντιστηριακού έτους των ΑΕΙ. Προσοχή στην προσπάθεια που θα υπάρξει ώστε το έτος αυτό να χρησιμοποιηθεί ως μοχλός «αξιολόγησης» των καθηγητών και διάσπασής τους. Ουσιαστική επαναφορά της καταργούμενης Γ’ Λυκείου (μέσω της πρότασης Γαβρόγλου) για την αποκατάσταση ενός ικανοποιητικού για την σημερινή εποχή επιπέδου γενικών γνώσεων σ’ όλο το Λύκειο και την κατάργηση του εξεταστικού Μινώταυρου εκεί. Η «ελεύθερη εισαγωγή» είναι μια απάτη ολκής, αφού δεν πρόκειται ποτέ να υπάρξει, όσο έχουμε κλειστό αριθμό εισακτέων (numerous clausus).

Ενιαιοποίηση των δύο πρώτων κύκλων σπουδών και ενιαίοι φοιτητικοί σύλλογοι. Όχι στον υποβαθμισμένο, υποχρηματοδοτούμενο, αφυδατωμένο από ένα στέρεο υπόβαθρο γενικών γνώσεων, πρώτο κύκλο σπουδών, η ακαδημαϊκή (και όχι η επαγγελματική) αξία του οποίου, κατά την αστική πολιτική, καθηλώνεται παντού στο bachelor, ενώ η επαγγελματική στο επίπεδο 6 του ευρωπαϊκού-εθνικού πλαισίου προσόντων επικυρώνοντας την υποδεέστερη θέση των αποφοίτων αυτών στην οργάνωση της εργασίας και παραγωγής στον σύγχρονο καπιταλισμό. Εφαρμόζοντας πρώτα απ΄ όλα σ’ αυτούς (αλλά όχι μόνο) τα νέα μοντέλα μεγιστοποίησης της απόσπασης υπεραξίας (απόλυτης και σχετικής). Όχι στην θρασύτατη βασική ταξική κατηγοριοποίηση ακόμα και των τμημάτων του πρώτου κύκλου με την εισαγωγή των «άριστων» και «καλών» μαθητών στις «καλές» σχολές (μέσω των πανελλήνιων εξετάσεων) και των «κακών» (μέσω μόνο του απολυτηρίου) στα αζήτητα και εντελώς απαξιωμένα τμήματα α΄ κύκλου που έπρεπε προ πολλού να έχουν καταργηθεί.

Όχι στον ξεχωριστό δεύτερο κύκλο σπουδών, φιλέτο των ευλύγιστων προγραμμάτων που αυξάνει κατακόρυφα την ταξικότητα του με τα φίλτρα εισαγωγής σ αυτόν, που ιδιωτικοποιείται πλήρως με τα δίδακτρα αλλά και τις χορηγίες, που γίνεται ένα πολύ αποδοτικό σουπερ-μάρκετ παροχής υπηρεσιών έρευνας και παραγωγής εξειδικευμένου προσωπικού για τους μονοπωλιακούς ομίλους και τους περιβόητους επενδυτές και που θα επιτρέπει στο καθηγητικό κατεστημένο να δρα ανεξέλεγκτα και αυταρχικά, να επεκτείνει ανενόχλητα και με το αζημίωτο την διαπλοκή του με τις επιχειρήσεις αξιοποιώντας τζάμπα τις υποδομές του Δημόσιου Πανεπιστήμιου και το εξαρτώμενο φοιτητικό δυναμικό, ενώ θα αντιμετωπίζει ως πάρεργο τις υπηρεσίες του στον πρώτο σχετικά μαζικό κύκλο. Σε αυτό τον κύκλο προβλέπεται σε συνθήκες αυστηρά ελεγχόμενες, η επώαση ορισμένων θυλάκων «αριστείας» οι οποίοι θα πολλαπλασιάζονται στον επόμενο τρίτο κύκλο που οδηγεί στο διδακτορικό.

Η αστική τάξη και η κυβέρνηση παίζουν τα ρέστα τους με την δημιουργία μέσα στα ΑΕΙ και δίχρονων «κλειστών προς τα πάνω» ευέλικτων σπουδών (μπορεί να δούμε ακόμα και προγράμματα μιας χρήσης) και παράλληλα με τον πρώτο κύκλο για τους απόφοιτους των ΕΠΑΛ προσπαθούν να κάνουν ελκυστική τη φοίτηση στα ΕΠΑΛ. Διαιωνίζοντας και βαθαίνοντας τον απαράδεκτο διαχωρισμό της Μέσης Εκπαίδευσης σε ΓΕΛ και ΕΠΑΛ, παραδίδοντας ταυτόχρονα τους απόφοιτους των Γενικών Λυκείων, που δεν θα μπουν στα ΑΕΙ, στα ιδιωτικά ΙΕΚ. Η επαγγελματική αξία του τίτλου σπουδών αυτών των δίχρονων σχολών αντιστοιχεί στο επίπεδο 5 και οι απόφοιτοι θα έχουν την ίδια τύχη που περιγράψαμε με εκείνους του επιπέδου 6.

Οι συγχωνεύσεις ΑΕΙ-ΤΕΙ είναι μια επικίνδυνη απάτη. Μέσα από την «κατάργηση» των ΤΕΙ «ΤΕΙοποιουν» τον πρώτο κύκλο σπουδών στα πανεπιστήμια. Βρίσκουν ευκαιρία να δημιουργηθούν κατά κανόνα τετράχρονες σπουδές πρώτου κύκλου που αντιστοιχούν σε ένα μόνο μέρος ενός επιστημονικού πεδίου. Να καταργηθούν πραγματικά τα ΤΕΙ και οι σημερινοί σπουδαστές να ενταχτούν σε αντίστοιχες σχολές των ΑΕΙ. Τι νόημα έχει π.χ. να υπάρχουν ταυτόχρονα 4χρονες κα 5χρονες σπουδές τοπογράφων; Να σταματήσει οι κοροϊδία των φοιτητών των Πολυτεχνείων και της Γεωπονίας των οποίων τον 5χρονο τίτλο σπουδών αναγνώρισαν ακαδημαϊκά και μόνο ως master, αλλά επαγγελματικά στη βάση του δόγματος που αναφέραμε στην αρχή είναι μια από τα ίδια (π.χ. η κατοχή αυτού του τίτλου σπουδών δεν επιφέρει καμιά μισθολογική μεταβολή όπως ρητά ορίζει το άρθρο 46, παράγραφος 2 του ν.4485/4-8-2017).

Όχι στην δημιουργία τμημάτων που δεν αντιστοιχούν ολοκληρωμένα σ’ ένα επιστημονικό πεδίο αλλά σε ένα μέρος αυτού. Ανεξάρτητα από τυχόν απαραίτητες εμβαθύνσεις ο τίτλος σπουδών κατοχυρώνει από μόνος του άπαξ, δια παντός και αυτοδικαίως την δυνατότητα άσκησης επαγγέλματος σ’ όλο το φάσμα δραστηριοτήτων που αντιστοιχεί στο πεδίο. Πρέπει να γίνει καθαρό ότι στον άναρχο καπιταλισμό όσο πιο μεγάλο είναι το φάσμα δυνατοτήτων άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας (κατοχυρωμένη και νομοθετικά) τόσο πιο πολλές εναλλακτικές έχει ο πτυχιούχος. Αντίθετα τμήματα που αντιστοιχούν σε υποσύνολα του επιστημονικού πεδίου φυλακίζουν πολύ περισσότερο τους αποφοίτους στην ανεργία και την ετεροαπασχόληση. Το επάγγελμα ασκείται άμεσα χωρίς μεσολάβηση πιστοποιήσεων, πρακτικής άσκησης και δοκιμαστικούς χρόνους. Κατάργηση λοιπόν της πρακτικής άσκησης ως προαπαιτούμενο για την άδεια επαγγέλματος, ανυποχώρητη πάλη ενάντια στο ΤΕΕ που θέλει να καθιερώσει τον θεσμό του δόκιμου μηχανικού και ένα σύστημα διαρκών πιστοποιήσεων της ικανότητας άσκησης όλων των τεχνικών επαγγελμάτων (όχι μόνο των αποφοίτων Πανεπιστημίων).

Όχι στις εξετάσεις καρμανιόλα για τους φοιτητές. Ν’ αποκρουστούν τα μαζικά κοψίματα και να συντριβούν οι αντιλήψεις μεγάλης μερίδας καθηγητών που θεωρούν τις εξετάσεις ως μέσο για επίδειξη πυγμής, κατοχύρωσης της αυθεντίας ανίκανων κατά τα άλλα «δασκάλων» και ως μέσο συναλλαγής με ΔΑΠ-ΠΑΣΠ. Όχι στο σαράκι του νεποτισμού, των κλειστών παρεών που ο ένας ψηφίζει τον άλλο για να γίνει καθηγητής και στην απροκάλυπτη δημιουργία αχρείαστων μαθημάτων για να βολευτούν οι ημέτεροι. Σε κανένα εξάμηνο σπουδών τα μαθήματα (υποχρεωτικά και κατ’ επιλογή) δεν μπορεί να είναι πάνω από 5.

Διεκδικούμε δημόσιο δωρεάν σύστημα επιμόρφωσης εντός των ιδρυμάτων που αποκλειστικά και μόνο θα στοχεύει στην επικαιροποίηση και εμβάθυνση των γνώσεων των αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε συγκεκριμένα γνωστικά αντικείμενα της επιστήμης τους, στη διεύρυνση των γνώσεων τους σε διαφορετικής της δικής τους επιστήμης αντικείμενα και στην επιμόρφωση του γενικού πληθυσμού. Να καταργηθούν τα ΚΕΔΙΒΙΜ (Κέντρα Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης), τα οποία άρχισαν να λειτουργούν παντού στ’ ΑΕΙ από 1η Γενάρη 2018, ως χαρακτηριστικό παράδειγμα βαθέματος της επιχειρηματικότητας και απροκάλυπτης μετατροπής της γνώσης σε χυδαίο εμπόρευμα. Οι βασικοί άξονες δράσης των ΚΕΔΙΒΙΜ, όπως αποτυπώνονται με εντυπωσιακή σαφήνεια στις σχετικές ΚΥΑ, είναι: Ανάπτυξη Προγραμμάτων Επιμόρφωσης, Κατάρτισης και εν γένει Διά Βίου Μάθησης καθώς και Επιμορφωτικών σεμιναρίων. Ανάπτυξη και υλοποίηση επί πληρωμή Προγραμμάτων εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Το Πανεπιστήμιο Αθήνας που τα τελευταία χρόνια έχει υπεραναπτύξει αυτή τη δραστηριότητα έφτασε να κάνει σήμερα ετήσιο τζίρο πάνω από 4,5 εκατομμύρια ευρώ!). Διάθεση και εκπόνηση πρότυπου εκπαιδευτικού υλικού για τρίτους φορείς επί πληρωμή. Συμμετοχή σε Δράσεις Επιμόρφωσης Προσωπικού Επιχειρήσεων και Διαρθρωτικής Προσαρμογής. Δράσεις Υποστήριξης για την ανάπτυξη της Κοινωνικής Οικονομίας. Επ΄ αμοιβή Πιστοποίηση προσόντων.

Δυστυχώς η δραματική τομή για την αποκρυστάλλωση του Πανεπιστημίου του φονικού και ολοκληρωτικού καπιταλισμού είναι κοντά στο τέλος της! Ποιοι άραγε έστω και τώρα θα σταθούν συνολικά απέναντι;

Σήφης Καυκαλάς, Ιούλιος 2018