Για την πόλη, το περιβάλλον και την Τοπική Αυτοδιοίκηση

1. ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ: ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΩΣ ΘΕΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

 

Αν κάποτε πολλοί έβλεπαν τον Δήμο σαν ανάχωμα στο “ανάλγητο κεντρικό κράτος’” και κάποιοι ακόμα και σαν εν δυνάμει λαϊκό θεσμό, οι δήμοι σήμερα:

- Αποτελούν σημαντικό πεδίο εφαρμογής των νέων εργασιακών σχέσεων τόσο στο εσωτερικό τους (σχέσεις εργασίας προσωπικού τους) όσο και στο περιβάλλον τους με τα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης, τα οποία ενεργοποιούνται εκ νέου μετά την πρόσφατη συμφωνία ΓΣΕΕ -ΣΕΒ.

- Όλο και περισσότερο οι δημοτικοί προϋπολογισμοί προέρχονται από την φορομπηξία των εργαζόμενων καθώς η κρατική χρηματοδότηση μειώνεται στους Δήμους, ενώ μέσω των οικονομικών τους λειτουργιών (επιλογή και προϋποθέσεις των επενδύσεων, συμπράξεις με ιδιώτες κλπ) επιδιώκεται η ενίσχυση της κερδοφορίας του κεφαλαίου.

- Οι κοινωνικές λειτουργίες κινούνται στην κατεύθυνση κατάργησης του όποιου κοινωνικού κράτους. Έχουμε μείωση των δημόσιων δαπανών για κοινωνικές ανάγκες και μεταφορά λειτουργιών σε τοπικό επίπεδο χωρίς αντίστοιχους πόρους με αποτέλεσμα τη λειτουργία τους με ανταποδοτικό τρόπο ή την εκχώρησή τους στον ιδιωτικό τομέα. Στην ουσία η ικανοποίηση στοιχειωδών κοινωνικών αναγκών περνάει μέσα από την “κρισάρα” του κέρδους.

- Υπάρχει μια σοβαρή ενίσχυση κατασταλτικών λειτουργιών με πολυεπίπεδο τρόπο: δημοτική αστυνομία με νέα ποιοτικά χαρακτηριστικά, κάμερες στις γειτονιές, ΣΠΕ (Συμβούλια Πρόληψης Εγκληματικότητας) μέχρι προγράμματα χαφιεδισμού.

 

Σημαντικές λειτουργίες του κεντρικού κράτους έχουν περάσει στην ΤΑ, η οποία αναλαμβάνει τη διεκπεραίωση οικονομικών, κοινωνικών, πολιτικών και κατασταλτικών λειτουργιών και παράλληλα την εφαρμογή των βασικών πολιτικών του κεντρικού κράτους και της ΕΕ σε τοπικό επίπεδο. Πράγμα που εκδηλώνεται και στην TA, στον προγραμματισμό, τις χρηματοδοτήσεις, το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας και στην ανάπτυξη απευθείας σχέσεων με τα πολιτικά και υπηρεσιακά όργανα της Ε.Ε.

Συνολικά οι θεσμοί της ΤΑ διέρχονται τη φάση ολοκλήρωσης τους ως αποκεντρωμένο τμήμα του αστικού κράτους με αλλαγές που αντιστοιχούν στην γενική αντιδραστική εξέλιξη του πολιτικού συστήματος και του κράτους και υλοποιούν σε τοπικό επίπεδο τη στρατηγική του κεφαλαίου.

Αυτές οι αλλαγές προωθήθηκαν μέσα από την αναδιάρθρωση του κράτους τόσο σε κεντρικό επίπεδο όσο και στις διάφορες βαθμίδες του «τοπικού» επιπέδου.

 

Με τις ρυθμίσεις του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων που προωθεί η ΝΔ, με τη συναίνεση του ΠΑΣΟΚ:

- η T.A. απομακρύνεται αποφασιστικά από την όποια λαϊκή επίδραση και γίνεται ένα ποιοτικό άλμα στην γραφειοκρατικοποίηση του μηχανισμού των Δήμων και την μεταφορά των αποφάσεων σε όλο και πιο απόμακρους από τους εργαζόμενους, όλο και πιο κοντά στους μηχανισμούς του κράτους και του κεφαλαίου μηχανισμούς.

- Προωθείται μια ριζική αναδιάρθρωση των δημοτικών επιχειρήσεων με την εκκαθάριση των «προβληματικών» με κίνδυνο απόλυσης χιλιάδων εργαζομένων και την δημιουργία Ανωνύμων Εταιριών, που λειτουργώντας με «ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια», αναλαμβάνουν τα ‘παραγωγικά’ κερδοφόρα τμήματα του τεχνικού, κοινωνικού και αναπτυξιακού (νερό, βιολογικοί καθαρισμοί, διαχείριση σκουπιδιών κλπ) τα οποία εμπορευματοποιούνται σε μεγαλύτερο από ποτέ βαθμό.

- Στην ίδια κατεύθυνση κινείται και η ενίσχυση της Περιφερειακής δομής του κρατικού μηχανισμού, με την δημιουργία πέντε υπερ -περιφερειών και 13 Αναπτυξιακών Εταιριών που προωθεί η ΝΔ με στόχο την πιο «ευέλικτη και αποτελεσματική» διαχείριση του νέου ΚΠΣ. Η αναδιοργάνωση αυτή προκαλεί τεράστια συγκέντρωση του μηχανισμού κατανομής-επιλογής-διαχείρισης και ελέγχου των έργων και της οικονομικής δραστηριότητας και «ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια» στην διαχείρισή τους.

Μέσα από την βαθιά αλλαγή της διοικητικής δομής, και του κοινωνικού-ταξικού περιεχομένου της λειτουργίας των Δήμων ενισχύεται η τάση αναπαραγωγής του πολιτικού συστήματος σε τοπικό επίπεδο.

Οι παρατάξεις έχουν πίσω τους όχι μόνο κόμματα αλλά και επιχειρηματικά κέντρα – συμφέροντα. Η διασύνδεση της τοπικής εξουσίας με τις διάφορες μερίδες του κεφαλαίου (κατασκευαστικό – εμπορικό – χρηματιστηριακό) γίνεται πιο βαθιά και οργανική (κάτι τέτοιο αντανακλάται και στη σύνθεση του δημοτικού συμβουλίου) διαμορφώνοντας ένα μπλοκ αντιλαϊκών συμφερόντων και εξουσίας στο δήμο.

Η ολοκλήρωση αυτή αναιρεί τις όποιες ιδιαιτερότητες υπήρχαν και επέτρεπαν σε κάποιες δημοτικές αρχές κυρίως της αριστεράς μια αγωνιστική – διεκδικητική στάση. Οι δήμαρχοι και οι δημοτικοί σύμβουλοι κατ’ αντιστοιχία με τους βουλευτές εξαρτούν την εκλογή τους όλο και περισσότερο από την προβολή και στήριξή επιχειρηματικών συμφερόντων.

Τώρα πλέον γίνεται πιο φανερό ότι η T.A δεν αποτελεί κάποιο λαϊκό ή δυνάμει λαϊκό θεσμό. Αποτελεί αποκεντρωμένο –οργανικό τμήμα του κράτους και του πολιτικού συστήματος στην κοινωνία. Ότι κινείται στο γενικό πλαίσιο του αστικού συνασπισμού, υλοποιώντας τις γενικότερες επιλογές του - και μάλιστα με ασφυκτικά περιθώρια.

 

2.  Ε.Ε: ΒΑΣΙΚΟΣ ΜΟΧΛΟΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ

 

Η στοιχειώδης επαφή με την πραγματικότητα της κατάστασης στην ΤΑ και στις δύο βαθμίδες (Δήμοι, Νομαρχίες) και των σχέσεων με το κεντρικό κράτος και τις Περιφέρειες του πείθουν τον καθένα για τον καθοριστικό ρόλο που παίζει η ΕΕ και ειδικά το Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, ως εργαλείο θεσμικής προγραμματικής και χρηματοδοτικής παρέμβασης, στην αντιδραστική μετάλλαξη των Δήμων. Στην ουσία η ΤΑ έχει ήδη σε μεγάλο βαθμό μετατραπεί (και στο άμεσο μέλλον η διαδικασία αυτή θα ολοκληρωθεί) σε διαχειριστή των νεοφιλελεύθερων κατευθύνσεων και πολιτικών της ΕΕ και του κεντρικού κράτους. Αποτελεί πλέον βασικό μοχλός για την προώθηση της ευέλικτης απασχόλησης, της λογικής της ανταποδοτικότητας και της ένταξης στον ευρύτερο εθνικό και υπερεθνικό σχεδιασμό της καπιταλιστικής ανάπτυξης.

 

Η σχέση της ΕΕ (και του κεντρικού κράτους) με την ΤΑ δεν είναι ούτε ‘εξωτερική’, ούτε ‘δευτερεύουσα’. Αντίθετα αποτελεί εσωτερικό και οργανικό στοιχείο του πολιτικού συστήματος στην σημερινή εποχή των ολοκληρώσεων, μοχλό, της αντιδραστικής αναδιάρθρωσης, και για αυτό δεν μπορεί να υπάρχει καμία ουσιαστική κριτική αν δεν αμφισβητεί ριζικά τον ρόλο της ΕΕ, τόσο γενικά, όσο και στην σχέση της με την ΤΑ ειδικά.

 

Τα Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης με τα Επιχειρησιακά τους Προγράμματα (εθνικά και περιφερειακά) εκφράζουν και υλοποιούν την κοινή προγραμματική και χρηματοδοτική πολιτική ΕΕ –εθνικού κράτους. Είναι χαρακτηριστικό ότι το σύνολο των πόρων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων του εθνικού προϋπολογισμού είναι ενσωματωμένο ως συγχρηματοδότηση στα Προγράμματα του ΚΠΣ. Πιο συγκεκριμένα, μέσα από τους μηχανισμούς αυτούς προωθείται:

η ‘ευέλικτη και ανασφαλής εργασία’, όπως για παράδειγμα τα προγράμματα stage, ή το πρόγραμμα ‘βοήθεια στο σπίτι’.

με άμεσο τρόπο η ιδιωτικοποίηση βασικών τομέων και υπηρεσιών (για παράδειγμα, μεγάλα έργα στα οποία μπαίνει όρος για την χρηματοδότησή τους η ύπαρξη ιδιωτικών κεφαλαίων).

η αμεσότερη ένταξη όλων των έργων και προγραμμάτων κοινωνικής πολιτιστικής περιβαλλοντικής σημασίας στον εθνικό και υπερεθνικό σχεδιασμό και στην υποταγή στο κριτήριο του κέρδους, μέσα από τον καθορισμό των κριτηρίων χρηματοδότησης και ‘επιλεξιμότητας των δαπανών’, έτσι που ο μηχανισμός των χρηματοδοτήσεων να καθορίζει απόλυτα το τι έργα θα γίνουν και όχι αντίστροφα.

 

3. ΠΟΛΗ- ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ: ΑΠΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΑΓΑΘΑ, ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ

 

Οι αλλαγές στην πόλη ακολουθούν με την σειρά τους την γενικότερη αντιδραστική εξέλιξη της κοινωνίας. Η πόλη και ο χώρος, οι φυσικοί πόροι και ο αέρας μετατρέπονται σε εμπορεύματα. Εντάσσονται βαθύτερα στην διαδικασία της εκμετάλλευσης, μαζί με όλη την κοινωνική λειτουργία, την ανθρώπινη ζωή και την φύση συνολικά. Στο πλαίσιο αυτό οι πόλεις σχεδιάζονται συνολικά όχι με βάση τις ανάγκες των ανθρώπων, αλλά για να γίνουν ‘πόλος έλξης’ επενδύσεων, εμπορικών δραστηριοτήτων, τουρισμού. Και ενώ αυτά προβάλλονται σαν η ‘πανάκεια’ για την ‘βελτίωση της πόλης’ στην πραγματικότητα αυτή η καπιταλιστική ανάπτυξη υπονομεύει το μέλλον και την ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων. Αυτό συνέβη για παράδειγμα και με την Αθήνα.

Με την Ολυμπιάδα και τα μεγάλα έργα η πόλη ανασχεδιάστηκε με κριτήριο την κατάληψη των πιο καίριων σημείων, ‘των φιλέτων’ της από το κατασκευαστικό, εμπορικό, τουριστικό κεφάλαιο, και γενικά την καπιταλιστική αξιοποίηση του χώρου.

Έτσι χτίστηκαν πόλεις ολόκληρες και εμπορικά κέντρα εκεί που πριν θα ήταν αδύνατον να γίνει (Μαρούσι, Ολυμπιακό Χωριό κλπ), αθλητικές εγκαταστάσεις που σήμερα πλασάρονται σαν προπομποί της εμπορικής-κατασκευαστικής δραστηριότητας ( παραλία, Σχοινιάς, ελληνικό, Γουδί κλπ), περιορίζοντας ασφυκτικά τους ελεύθερους χώρους και το πράσινο σε μια από τις πιο τσιμεντοποιημένη και πιο ρυπασμένη πόλη της Ευρώπης.

 

Μιλώντας για τα πολεοδομικά συγκροτήματα στη χώρα αλλά και γενικότερα στις σύγχρονες πόλεις:

- οι ελεύθεροι χώροι μειώνονται και εμπορευματοποιούνται κάνοντας την κατάσταση ασφυκτική.

- οξύνονται στο έπακρο και παίρνουν εκρηκτικές διαστάσεις τα προβλήματα των κοινωνικών υποδομών και της διαχείρισης της πόλης, λόγω της υπερσυγκέντρωσης του πληθυσμού και της ιδιωτικοοικονομικής διαχείρισής τους. (λυματολάσπη, σκουπίδια, αλλά και υδρεύσεις, αποχετεύσεις κλπ) Πολύ χαρακτηριστική της ταξικής πολιτικής του κράτους είναι και η υπόθεση με την διαχείριση των σκουπιδιών και την λυματολάσπη στην Δυτική Αθήνα, αλλά και την Θεσσαλονίκη κα.

- οι συγκοινωνιακοί άξονες δεν σχεδιάζονται για να ενώσουν τις γειτονιές και να εξυπηρετήσουν τους ανθρώπους στις μετακινήσεις για την δουλειά ή την επικοινωνία και την διασκέδασή τους. Αντίθετα σχεδιάζονται τεράστιοι συγκοινωνιακοί άξονες για: να διευκολύνουν την κυκλοφορία των εμπορευμάτων, την πρόσβαση στο εμπορικό κέντρο της πόλης (πρώτες γραμμές του μετρό, υποθαλάσσια στην Θεσσαλονίκη),

- Οι γειτονιές, σαν κοινωνικές οντότητες, σαν χώρος ζωής και κοινωνικοποίησης των ανθρώπων θυσιάζονται στο βωμό των «ιδιωτικών έργων» που κάθε άλλο παρά τις λαϊκές ανάγκες εξυπηρετούν βιώνοντας μια πολύπλευρη και πρωτοφανή εγκατάλειψη και καταστροφή. Οι ελεύθεροι χώροι περιορίζονται, οι συντελεστές δόμησης όλο και αυξάνονται με αποτέλεσμα όλο και περισσότερες γειτονιές να μετατρέπονται σε απρόσωπες τσιμεντουπόλεις. Το εμπορικό κεφάλαιο και οι εταιρείες της ‘ψυχαγωγίας’ επεκτείνονται στις γειτονιές των μεγάλων πόλεων και την περιφέρεια, και μαζί τους επεκτείνεται ένας τυποποιημένος, εφήμερος, πλαστικός πολιτισμός με την πλήρη συνενοχή και των δημοτικών αρχόντων ακόμα και των περισσότερων αριστερών.

 

4. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ: ΑΠΟ ΤΗΝ “ΙΣΟΡΡΟΠΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ” ΣΤΗΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ Ε.Ε. ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΔΙΕΘΝΟΠΟΙΗΣΗΣ

 

Η μετάβαση από το ‘κεϋνσιανό’ κράτος στο κράτος στρατηγείο σηματοδοτεί το πέρασμα από την εποχή του ‘εθνικού (καπιταλιστικού) σχεδιασμού’ στην εποχή του ανταγωνισμού των περιφερειών και των πόλεων στα πλαίσια των εθνικών ανταγωνισμών, των ολοκληρώσεων και της καπιταλιστικής διεθνοποίησης. Ειδικά στην περιφέρεια κοινωνικό υπόβαθρο των αλλαγών αποτελεί η πολιτική βίαιης μείωσης της μικρομεσαίας αγροτιάς και έντασης του ταξικού διαχωρισμού. ανάμεσα στον αγροτικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα από την μια, στο οποίο συμμετέχουν και οι σύγχρονοι αγρότες-επιχειρηματίες μαζί με τους βιομήχανους (πρώτα από όλα της χημικής και βιοτεχνολογικής βιομηχανίας) και τους μεγαλεμπόρους και από την άλλη την μικρή και μεσαία αγροτιά και τους εργάτες γης.

Η κοινωνική μεταλλαγή στην ύπαιθρο (που επιβάλλεται από τις συνεχείς αναθεωρήσεις της ΚΑΠ) προκαλεί με την σειρά της μια νέα συγκέντρωση των πληθυσμών τόσο στα μεγάλα αστικά κέντρα, όσο και στις μεγάλες πόλεις της περιφέρειας. Υπάρχουν έτσι μεγάλες περιοχές που ερημώνουν παραγωγικά και οικιστικά, ενώ τα περιφερικά αστικά κέντρα αποκτούν σταδιακά τα προβλήματα των μεγάλων.

Αυτές οι εξελίξεις επιβάλλουν μια συνολική επιχειρηματική στροφή στην ύπαιθρο, και αναγκάζουν τους (πρώην αγρότες) να αναζητήσουν εναλλακτικές πηγές εισοδήματος Και εδώ έρχεται (ειδικά στην Ελλάδα) ο ρόλος της τουριστικής βιομηχανίας που γίνεται έτσι όχι συμπληρωματικός, αλλά καθοριστικός στα πλαίσια των εξελίξεων αυτών. Μιας βιομηχανίας που οργανώνεται, όχι πλέον από τον ‘ταβερνιάρη’ και τον ενοικιαστή δωματίων, αλλά από τα μεγάλα συγκροτήματα που προκαλούν μια ανυπολόγιστη οικολογική, αισθητική και πολιτιστική καταστροφή.

Πλάι στα παραπάνω η ύπαιθρος εξακολουθεί να είναι ο τροφοδότης της πόλης, και ευρύτερα της σημερινής καταστροφικής καπιταλιστικής ανάπτυξης σε όλο και πιο διευρυμένη κλίμακα. Σήμερα πλάι στα ποτάμια και τις λίμνες που έχουν ρυπανθεί -μολυνθεί, ή πλάι στην γη που δηλητηριάζεται από τα χημικά απόβλητα, λιπάσματα κλπ εμφανίζονται νέες μορφές της οικολογικής κρίσης. Εξάντληση των υπόγειων αποθεμάτων (λόγω λειψυδρίας, εντατικών καλλιεργειών ή και της τροφοδοσίας των πόλεων) που ‘υποχρεώνει’ σε απαράδεκτες, μεγάλης κλίμακας παρεμβάσεις στην φύση, όπως την εκτροπή του Αχελώου. Ερήμωση περιοχών, εξάντληση εδαφών. Ακόμα και οι λεγόμενες ήπιες και ανανεώσιμες μορφές ενέργειας ενταγμένες στην λογική του κέρδους γίνονται παράγοντας όχι μείωσης, αλλά διασποράς της μόλυνσης.. Οι επιπτώσεις από την ανυπολόγιστη οικολογική καταστροφή γίνονται όλο και πιο φανερές, και στην περιφέρεια

 

5. ΓΙΑ ΤΑ ΚΙΝΗΜΑΤΑ ΠΟΛΗΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΡΙΣΤΕΡΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ

 

Τα κινήματα πόλης και η ανάπτυξη των αντιστάσεων

 

Τα τελευταία χρόνια έχουμε ανάπτυξη σημαντικών αγώνων και παρεμβάσεων στην ‘πόλη’. Η έκρηξη των αντιθέσεων δημιουργεί αγωνιστικές τάσεις διεκδίκησης στους εργαζόμενους, γύρω από αυτά τα ζητήματα, που δεν αφορούν μια δευτερεύουσα πλευρά της ζωής τους αλλά την ίδια τη ζωή τους.

Οι αγώνες αυτοί αφορούν ένα σύνολο προβλημάτων όπως:

τους ελεύθερους χώρους,

ζητήματα υγείας και προστασίας των κατοίκων απέναντι στις σύγχρονες συνθήκες στην πόλη, τις ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες και την διαχείριση των σκουπιδιών..

η αντιπαράθεση με τον σχεδιασμό των μεγάλων συγκοινωνιακών έργων στην Αττική και ειδικά του τραμ και του προαστιακού.

το γενικό ζήτημα του ‘σχεδιασμού στον χώρο’ με χαρακτηριστικά παραδείγματα την κριτική στο πολεοδομικό σχέδιο ανάπτυξης στο Περιστέρι, τη δράση ενάντια στο νέο αεροδρόμιο και λιμάνι στην Νάξο κα.

Πολλές φορές στους αγώνες αυτούς εμφανίζονται σημαντικά χαρακτηριστικά που έχουν να κάνουν με την οργάνωση του αγώνα, τη συγκρότηση συλλογικοτήτων και τον τρόπο διεκδίκησης.

Σε αρκετές περιπτώσεις οι αγώνες ξέφυγαν από την συμβολική διαμαρτυρία, και τη λογική της εκλογικής εξαργύρωσης και πήραν τον χαρακτήρα πραγματικών, επίμονων, ενωτικών και αποφασιστικών αγώνων για την επίτευξη μικρότερων ή μεγαλύτερων νικών απέναντι στην κυρίαρχη πολιτική. Μόνο αν ενισχυθεί μια τέτοια αντίληψη για τους αγώνες είναι δυνατόν να μιλάμε πραγματικά για ‘αντεπίθεση’ και νίκες.

 

Οι Αριστερές Κινήσεις Πόλης

 

Οι αριστερές κινήσεις πόλης εκφράζουν μια ριζοσπαστική και ‘από τα κάτω’ ενότητα δυνάμεων, οργανώσεων, άλλων συλλογικοτήτων και αγωνιστών με σημαντική συμβολή στην ανάπτυξη και πολιτικοποίηση των κινημάτων. Αποτελούν ένα μετωπικό παράδειγμα ανοιχτής, ισότιμης συμμετοχής και συνδιαμόρφωσης με κάθε ανεξάρτητο αγωνιστή, πράγμα που ξεπερνάει το μοντέλο της παράταξης, ιμάντα μεταβίβασης και μηχανισμού εκλογικής στήριξης της κυρίαρχης αριστεράς

Σε πολλές περιπτώσεις οι Αριστερές Κινήσεις Πόλης γίνονται πυρήνας για την ανάληψη πρωτοβουλιών γύρω από τοπικά και γενικά πολιτικά ζητήματα, την εργατική δράση ή τα ζητήματα δημοκρατίας.

 

Το ΝΑΡ υποστηρίζει και συμμετέχει στις αριστερές κινήσεις πόλης. Παλεύει για την συνεχή ενίσχυση και αναβάθμισή του πολιτικού περιαχομένου τους, ώστε να αποτελέσουν οι ίδιες υποκείμενα του συνολικού πολιτικού αγώνα, και να συμβάλουν στη συγκρότηση του πόλου της αντικαπιταλιστικής αριστεράς.

 
 
6. ΓΙΑ ΕΝΑ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΑΡΙΣΤΕΡΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΑΛΗΣ

 
Στο επόμενο διάστημα και στην πορεία προς τις εκλογές στόχος μας είναι να εκφραστεί το ανεξάρτητο μαζικό κίνημα που παλεύει ενάντια στην κυβερνητική πολιτική σε γενικό και τοπικό επίπεδο, να συγκροτηθούν και σε τοπικό επίπεδο συλλογικότητες και μορφές πολιτικής συνένωσης των ρευμάτων και αγωνιστών σε αριστερή, ριζοσπαστική, αντικαπιταλιστική κατεύθυνση.

Βασικά ζητήματα του περιεχομένου της παρέμβασής μας είναι:

- Συνολική πάλη για την ανατροπή της αντιλαϊκής πολιτικής της κυβέρνησης και ευρύτερα του αστικού μπλοκ εξουσίας (ΝΔ, κεφαλαίου-ΕΕ, ΠΑΣΟΚ, του κράτους και των Δήμων του).

-  Πάλη για τα σύγχρονα δικαιώματα και τις ανάγκες του κόσμου της δουλειάς στην εργασία, την κοινωνική ασφάλιση και περίθαλψη, την εκπαίδευση, την πόλη και το περιβάλλον. Ενάντια στη λιτότητα για την αύξηση των κονδυλίων για τις κοινωνικές ανάγκες εργαζομένων και νεολαίας, τις ιδιωτικοποιήσεις. Μέτωπο κατά της «επιχειρηματικής αντίληψης», της ανταποδοτικότητας και των ιδιωτικοποιήσεων στους τομείς της καθαριότητας, της υγείας, του πολιτισμού και της παιδείας. Κοινωνικά, πολιτικά και εργασιακά δικαιώματα στους μετανάστες.

-  Πάλη για τα λαϊκά συμφέροντα ενάντια στην πολιτική ΤΑ, κυβέρνησης, ΕΕ. Αποκάλυψη της ταξικής φύσης της ΤΑ. Μαζική λαϊκή αντιπολίτευση απέναντι στην επίθεση της αστικής πολιτικής, με την δημιουργία θεσμών λαϊκής συσπείρωσης και δράσης ανταγωνιστικών στους αστικούς θεσμούς, φύτρων της κοινωνικής και πολιτικής αυτοοργάνωσης των ίδιων των εργαζομένων.

-  Πάλη ενάντια στην αντιδημοκρατική θωράκιση του μηχανισμού των Δήμων και την ιδιωτικοποίησή τους. Ενάντια στην δημιουργία των υπέρ-περιφερειών, της νέας συγκέντρωσης σε όλο και μεγαλύτερους μητροπολιτικούς Δήμους αλλά και της ‘ανταποδοτικής’, ιδιωτικοοικονομικής διαχείρισης των υπηρεσιών που η ΤΑ προσφέρει στους πολίτες.

-  Κατοχύρωση του λαϊκού και εργατικού ελέγχου στον σχεδιασμό, την εκτέλεση, το κόστος κάθε εκτελούμενου έργου (υποδομών, υπηρεσιών κλπ) από τους άμεσα ενδιαφερόμενους λαϊκούς φορείς και τις οργανώσεις τους. Καθιέρωση, στην πράξη, βέτο για τοπικά ζητήματα από τις αντίστοιχες συνελεύσεις κατοίκων ή άλλα λαϊκά όργανα και θεσμούς.

- Το μαζικό λαϊκό κίνημα έχει δικαίωμα να καταργεί, στην πράξη, αντιλαϊκές αποφάσεις, να ανακαλεί και το δημοτικό συμβούλιο και, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, διεκδικεί και τη θεσμική κατοχύρωση για τα δικαιώματα αυτά (για παράδειγμα δυνατότητα μομφής στο Δημοτικό Συμβούλιο, με συλλογή ενός ορισμένου αριθμού υπογραφών). Καθιέρωση της απλής αναλογικής και της έμμεσης εκλογής του δημάρχου, νομάρχη κλπ.

-  Είμαστε αντίθετοι στον καπιταλιστική ανάπτυξη, στον σχεδιασμό, τα κριτήρια και τον ταξικό χαρακτήρα της. Είμαστε ριζικά αντίθετοι και θα παλέψουμε να μην εφαρμοσθεί στην πράξη ο θεσμός των Συμπράξεων Δημόσιου Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), σε όλες τις κοινωφελείς λειτουργίες των Δήμων που θα ‘παραχωρηθούν’ στο κεφάλαιο. Είμαστε αντίθετοι στα εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα και χρηματοδοτήσεις που προωθούν την ευέλικτη απασχόληση και την κερδοφορία-ανταποδοτικότητα, σε βάρος των κοινωφελών αναγκών. Παλεύουμε για μέτρα και υποδομές που εξυπηρετούν τις κοινωνικές ανάγκες και είναι συμβατοί με την φύση. Παλεύουμε για αποφασιστικό ρόλο των οργάνων της πάλης των εργαζόμενων σε όλη την πορεία των αποφάσεων, από τον καθορισμό των αναγκών, έως τον προγραμματισμό και την εκτέλεση των κάθε είδους έργων.

- Είμαστε αντίθετοι στην ‘μεταφορά αρμοδιοτήτων’ που αφορούν δικαιώματα, όπως η εκπαίδευση, η υγεία κλπ στους Δήμους, γιατί γίνεται δρόμος για την ανάπτυξη της ταξικής διαφοροποίησης ανάμεσα στους πλούσιους και τους φτωχούς Δήμους, απαλλαγής του ‘εθνικού’ και των κυβερνώντων από το βάρος των κοινωνικών υπηρεσιών.

-  Είμαστε αντίθετοι και παλεύουμε για την κατάργηση των Δημοτικών Επιχειρήσεων (Αναπτυξιακών, ΔΕΥΑ κλπ) με διασφάλιση των θέσεων εργασίας των εργαζομένων στο πλαίσιο των δημοτικών υπηρεσιών. Οι αντίστοιχοι τομείς πρέπει να αποτελούν τμήματα των Δήμων με λαϊκό και εργατικό έλεγχο και σε καμία περίπτωση τομείς που θα αποφέρουν κέρδος.

-  Γενναία επιχορήγηση από τον κρατικό προϋπολογισμό και άμεση επιστροφή στους ΟΤΑ των κονδυλίων που έχουν παρακρατήσει οι κυβερνήσεις.- Αυξημένη φορολογία στις τοπικές επιχειρηματικές δραστηριότητες και στη μεγάλη ακίνητη περιουσία με αντίστοιχη μείωση -κατάργηση των δημοτικών φόρων-τελών για τους εργαζόμενους. Κατάργηση του τέλους ακίνητης περιουσίας για τους δημότες με πρώτη κατοικία μέχρι 120m2.

-  Διεκδικούμε πλήρεις και αξιοπρεπείς, δωρεάν για τα λαϊκά στρώματα, κοινωνικές υπηρεσίες των Δήμων, στις κοινωνικές υποδομές, τον πολιτισμό, την κοινωνική πρόνοια (π.χ παιδικοί σταθμοί, ΚΑΠΗ), τον αθλητισμό κλπ.. Ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, στο ύψος του βασικού μισθού, από το κράτος και τους δήμους για κάθε εργαζόμενο.

Είμαστε αντίθετοι με την ανάπτυξη του κατασταλτικού ρόλου των Δήμων (φορολογικοί μηχανισμοί, δημοτική αστυνομία, ‘αστυνόμος στην γειτονιά, κάμερες κλπ).

-  Είμαστε αντίθετοι με τον καπιταλιστικό σχεδιασμό του χώρου και της πόλης, με κριτήριο το κέρδος και την επιχειρηματική αξιοποίηση τους. Η πόλη και ο χώρος είναι δημόσια κοινωνικά αγαθά. Είμαστε αντίθετοι στην βάρβαρη και με ταξικά κριτήρια χωροθέτηση των δραστηριοτήτων. Αυτές που ρυπαίνουν και απειλούν την ζωή και την υγεία των ανθρώπων, στις περιοχές που κατοικούν τα φτωχά-λαϊκά στρώματα, ενώ αντίθετα ευγενείς και ‘μη ρυπαίνουσες’ δραστηριότητες για τα προάστια και περιοχές των αστικών στρωμάτων. Ο σχεδιασμός του χώρου, ο καθορισμός των συντελεστών δόμησης, να γίνεται με κριτήριο την εξασφάλιση των ελεύθερων χώρων, την υγεία και την ποιότητα ζωής των κατοίκων και όχι τις αξίες γης, την κερδοσκοπία με την γη, τα κέρδη των εργολάβων και την εμπορική και τουριστική αξιοποίηση των περιοχών.

-  Διεκδικούμε να παραμείνουν ελεύθεροι και για αποκλειστικά κοινωνική χρήση όλοι οι ελεύθεροι χώροι. Να εθνικοποιηθούν για τις λαϊκές ανάγκες όλοι οι ελεύθεροι χώροι που ανήκουν στους μεγαλοϊδιοκτήτες, το κράτος (π.χ στρατόπεδα), τις τράπεζες, την εκκλησία

- Υποστηρίζουμε μια λογική διαχείρισης των απορριμμάτων που να βασίζεται στις εξής αρχές: μείωση του όγκου των απορριμμάτων, με αλλαγή του ανταγωνιστικού και σπάταλου καταναλωτικού προτύπου. Πλήρης ανακύκλωση των απορριμμάτων στην πηγή. Ασφαλής διαχείριση των επικίνδυνων (π.χ νοσοκομειακών) απορριμμάτων. Ασφαλής ταφή με κριτήριο τον όγκο των απορριμμάτων που παράγει κάθε γειτονιά και χώρος. Να φύγουν από το Θριάσιο η λυματολάσπη και η χωματερή.

-  Να ενισχυθούν τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Σχεδιασμός των συγκοινωνιακών αξόνων με κριτήριο την εξυπηρέτηση με προτεραιότητα των λαϊκών συνοικιών, στην μετακίνηση των εργαζόμενων και της νεολαίας προς τους τόπους εργασίας και εκπαίδευσης, χωρίς να διασπώνται και διαλύονται οι γειτονιές και οι πόλεις.

-  Είμαστε αντίθετοι με τις αναπλάσεις εκείνες, που μετατρέπουν τις περιοχές σε εμπορικούς-ψυχαγωγικούς πόλους, ‘καθαρούς’ από τις παραγωγικές τους δραστηριότητες και τους ίδιους τους κατοίκους τους. Επιδότηση στα ενοίκια ώστε οι εργαζόμενοι -κάτοικοι να μπορούν να παραμείνουν στην περιοχή τους, διατήρηση του ιστορικού-πολιτιστικού τους χαρακτήρα..

-  Περιφερειακός σχεδιασμός με κριτήριο τις ανάγκες της εργαζόμενης πλειοψηφίας σε κάθε περιοχή, την συμβατότητα με την φύση και το οικοσύστημα κάθε περιοχής, τις τοπικές δυνατότητες. Όχι στον ‘σχεδιασμό’ με βάση τις ανάγκες για κερδοφορία των κεφαλαίων, που καταστρέφει ασύδοτα το περιβάλλον (π.χ ρυπογόνες βιομηχανίες, παραγωγή ενέργειας χωρίς τα απαραίτητα μέτρα προστασίας της υγείας των κατοίκων), εξαντλεί τις πρώτες ύλες (υπερσυγκέντρωση βιομηχανικών και άλλων δραστηριοτήτων, εντατικές καλλιέργειες κα), καταστρέφει τον οικιστικό πλούτο και την πολιτιστική κληρονομιά (τουριστική ‘ανάπτυξη’, γιγαντισμός των μεγάλων συμφερόντων που εξαντλούν σε λίγα χρόνια μια περιοχή, για να πάνε μετά σε άλλη).

 

7. Η ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

 

Σε μια περίοδο που αναπτύσσεται η δυσαρέσκεια των εργαζόμενων απέναντι στην κυβερνητική πολιτική, πολλά αριστερά λόγια θα ακουστούν από τις δυνάμεις της διαχειριστικής αριστεράς. Όμως τόσο η πρακτική στάση στα σοβαρά ζητήματα της προηγούμενης περιόδου, όσο και με τις θέσεις και το πρόγραμμά τους, επιδρούν όχι στην κατεύθυνση της ανάπτυξης των αγώνων για την ανατροπή της κυρίαρχης πολιτικής και την εμβάθυνση των αντιλήψεων που βλέπουν απέναντί τους συνολικά την πολιτική της κυβέρνησης και της ΕΕ, της αγοράς και του κέρδους, αλλά στην διαχείριση των αγώνων για την κοινοβουλευτική τους εξαργύρωση και την καθήλωση των συνειδήσεων στα όρια των κυρίαρχων κριτηρίων.

 

ΣΥΝ: ‘Αριστερή στροφή’ με συναίνεση, διαχείριση και… κεντροαριστερά.

Ο ΣΥΝ συγκυβερνά χρόνια τώρα στα ανώτερα όργανα που καθορίζουν την πολιτική για την ΤΑ (ΚΕΔΚΕ, ΕΝΑΕ, ΤΕΔΚΝΑ κλπ) συναινώντας στις βασικές επιλογές. Σε όλη την περίοδο της Ολυμπιάδας ήταν σε πλήρη σιωπή και συναίνεση με την κυβερνητική πολιτική Η όποια κινηματική πρακτική (αναιμική και αυτή) περιορίζεται σε κάποιες πολύ επιμέρους διεκδικήσεις που σε καμιά περίπτωση δεν αμφισβητούν και δεν θίγουν την ουσία της κυρίαρχης πολιτικής.

Προγραμματικός στόχος των δυνάμεων της ‘ριζοσπαστικής αριστεράς’ (όπως αναφέρεται στο πρόγραμμα του ΣΥΡΡΙΖΑ για τους Δήμους) είναι "η αποκέντρωση του κράτους". Ο ΣΥΡΙΖΑ (και ακόμα περισσότερο ο ΣΥΝ) δεν ασκεί καμιά κριτική στον ρόλο και την επίδραση της ΕΕ στην εξέλιξη της ΤΑ. Αλλά και πολιτικά, η πόρτα μένει όλο και περισσότερο ανοιχτή στα κεντροαριστερά σενάρια: Τι πιο χαρακτηριστική από την τοποθέτηση του ίδιου του υποψηφίου του για την υπερνομαρχία Γ. Πανούση, ότι το πολιτικό νόημα της υποψηφιότητάς του είναι μια νέα προσέγιση του ΠΑΣΟΚ με τον ΣΥΝ?

 

ΚΚΕ: Από τους «μισούς αγώνες» στην κοινοβουλευτική εκπροσώπηση.

Ούτε το ΚΚΕ ευτύχησε στην παρέμβασή του στην κρίσιμη περίοδο των Ολυμπιακών έργων. Υποχώρησε όσον αφορά την πάλη και ουσιαστικά συναίνεσε τόσο στην περιβαλλοντική καταστροφή όσο και στα ζητήματα του εργασιακού οδοστρωτήρα.

Το ΚΚΕ καθηλώνει το κίνημα στα όρια της διαμαρτυρίας, και επιδιώκει να εξαργυρώσει κοινοβουλευτικά την όποια του παρέμβαση λόγω της έλλειψης μιας πολιτικής αντίληψης και μιας πρακτικής σύγκρουσης και ανατροπής της κυρίαρχης πολιτικής..: ‘Οι αγώνες, το κριτήριο του κινήματος, η συγκρότηση αγωνιστικών συλλογικοτήτων δεν υπάρχουν στο ΚΚΕ. Για το ΚΚΕ αυτό που προέχει είναι, να εκλεγούν ‘σε όσο γίνεται πιο πολλούς δήμους και νομαρχίες περισσότεροι κομμουνιστές και συνεργαζόμενοι

Αυτή η αρχή για την πρόταξη της σημασίας των ‘θεσμικών οργάνων’, πηγάζει από την αντίληψη του ΚΚΕ για την «λαϊκή εξουσία». Γιατί ενώ η ΤΑ αναφέρεται σαν ‘τμήμα του αστικού κράτους’, η πολιτική προοπτική δεν είναι ένα πολιτικό κίνημα με τους θεσμούς και τα όργανά του που κυρίως έξω από τους Δήμους και σε αντιπαράθεση με αυτούς θα αναπτύσσει τις λαϊκές διεκδικήσεις, αλλά προσδιορίζει την πάλη του για ‘ουσιαστική αλλαγή στο επίπεδο της εξουσίας’ προτείνοντας : ‘θεσμικά μέτρα που κατοχυρώνουν την λαϊκή συμμετοχή και έλεγχο σε όλα τα επίπεδα της ΤΑ και εφαρμογή της απλής αναλογικής’

Στρατηγική είναι η αδυναμία του ΚΚΕ για μια ριζοσπαστική κριτική στην καπιταλιστική ανάπτυξη, τον ρόλο της ΕΕ σε αυτήν και των επιπτώσεών της στα ζητήματα της φύσης και του χώρου. Το ΚΚΕ, δεν κάνει κριτική στον χαρακτήρα και την ταξική φύση των χρηματοδοτήσεων της ΕΕ και περιορίζεται να ζητάει ‘αύξηση των κρατικών κονδυλίων’. Η άλλο χαρακτηριστικό της υποταγής του τελικά στα ιδεολογήματα της ‘ανάπτυξης’ στα πλαίσια και με τα ποσοτικά κριτήρια του καπιταλισμού είναι το ότι θεωρεί το ‘περιβάλλον’ συστατικό της ανάπτυξης. Για παράδειγμα το ΚΚΕ πρωτοστατεί στην μάχη για την εκτροπή του Αχελώου, παρά την καταστροφικές συνέπειες για το φυσικό περιβάλλον στη μισή Ελλάδα..

 

Νέο Αριστερό Ρεύμα, 2006